Phẩm chất, năng lực

Yêu cầu cần đạt

STT của           Yêu cầu cần đạt

NĂNG LỰC VẬT LÝ

Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên

Nêu được khái niệm khối lượng (số đo lượng chất của một vật).

(1)

Nêu được khái niệm lực hấp dẫn (lực hút giữa các vật có khối lượng).

(2)

Nêu được khái niệm trọng lượng của vật (độ lớn lực hút của Trái đất tác dụng lên vật).

(3)

Năng lực tìm hiểu

 tự nhiên

Lấy được ví dụ về lực hấp dẫn giữa các vật trong thực tiễn.

(4)

NĂNG LỰC CHUNG

Năng lực giao tiếp, hợp tác

Trao đổi, thảo luận thông qua việc đọc thông tin; quan sát hình vẽ, tranh ảnh để thực hiện các nhiệm vụ được giao trong từng phần.

(5)

Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

Sử dụng các kiến thức đã học để xác định được trọng lượng của một vật khi biết khối lượng của chúng,...

(6)

PHẨM CHẤT CHỦ YẾU

Trung thực

Khách quan trong phân tích, đánh giá câu trả lời của các cặp đôi, các nhóm; trong thu thập, xử lí thông tin.

(7)

Chăm chỉ

Kiên trì, tỉ mỉ trong quá trình quan sát sự vật, hiện tượng.

(8)

Hoạt động học (Thời gian: 01 tiết/45 phút)

Mục tiêu (STT YCCĐ)

Nội dung  dạy học trọng tâm

PP/KTDH chủ đạo

Phương án   đánh giá

Hoạt động 1: Khởi động    

(5 phút)

(5) (8)

- Giới thiệu nhà bác học Newton và hiện tượng quả táo chín rơi, làm ông nảy sinh suy nghĩ về lực.

Nêu vấn đề/

Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, bảng kiểm

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm khối lượng

(10 phút)

(1) (5) (7)

- Khối lượng.

- Khối lượng tịnh.

Dạy học nhóm, giải quyết vấn đề/ Khăn trải bàn

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 3: Tìm hiểu về lực hấp dẫn

 (10 phút)

(2) (4) (5) (7) (8)

- Lực hấp dẫn. 

Dạy học nhóm, thí nghiệm, giải quyết vấn đề/ Khăn trải bàn

Vấn đáp, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 4: Tìm hiểu về trọng lượng của vật

 (10 phút)

(3) (5) (7) (8)

- Trọng lực.

- Trọng lượng. Kí hiệu của trọng lượng. 

Dạy học nhóm, thí nghiệm, giải quyết vấn đề/ Động não

Kiểm tra viết, quan sát/ Câu hỏi, Rubric

Hoạt động 5: Luyện tập

(5 phút)

(6) (8)

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm về lực hấp dẫn và trọng lượng

Trò chơi, khám phá/ Động não

Vấn đáp/ Câu hỏi, thang đo

Hoạt động 6: Vận dụng

 (5 phút)

(6) (8)

Làm bài tập về lực hấp dẫn và trọng lượng.

Giải quyết vấn đề/ Trình bày một phút

Kiểm tra viết/ Bài tập, thang đo

Yêu cầu

Xác nhận

Có

Không

Nắm được hiện tượng quả táo chín rơi xuống liên quan đến lực.

Dự đoán được tại sao khi một vật đang cầm trên tay thì vật đó rơi xuống.

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 37.1a và trả lời câu hỏi: Trên vỏ hộp sữa có ghi: “ Khối lượng tịnh: 380 g”, số ghi đó chỉ sức nặng của hộp sữa hay lượng sữa chứa trong hộp?

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 37.1b, thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Trên bao bì gạo có ghi 25kg. Số ghi đó cho biết điều gì?

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận:

+ Khối lượng là gì?

+ Khối lượng tịnh là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu khái niệm khối lượng

- Số ghi 380g trên bao bì hộp sữa chỉ lượng sữa có trong hộp.

- Số ghi 25kg trên bao bì bao gạo chỉ lượng gạo trong bao khi không tính bao bì.

- Khái niệm:

+ Khối lượng là số đo lượng chất của một vật.

+ Khi không tính bao bì, khối lượng đó được gọi là khối lượng tịnh.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

 Quan sát Hình 37.1a, nêu ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp sữa.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 37.1a.

- Không nêu được ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp sữa.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1a.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp nhưng chưa chính xác, còn sai sót.

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1a.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp nhưng chưa chính xác, còn sai sót.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1a.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp nhưng chưa chính xác, còn sai sót.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

2

Quan sát Hình 37.1b, nêu ý nghĩa số ghi trên bao bì bao gạo.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 37.1b.

- Không nêu được ý nghĩa số ghi trên bao bì bao gạo.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1b.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên bao bì bao gạo.

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1b.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên bao bì bao gạo.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1b.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên bao bì bao gạo.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

3

Nêu được khối lượng là gì, khối lượng tịnh là gì.

(3 điểm)

Không nêu được khối lượng là gì, khối lượng tịnh là gì.

(0 điểm)

Nêu được khối lượng là gì hoặc khối lượng tịnh là gì.

(1 điểm)

- Nêu được khối lượng là gì, khối lượng tịnh là gì.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Nêu được khối lượng là gì, khối lượng tịnh là gì.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

4

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(1 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(0.75 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(1 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS Hình 37.2 và trả lời câu hỏi: Tại sao khi rụng khỏi cành cây thì quả táo luôn rơi xuống mặt đất?(GV làm thí nghiệm quả táo rơi xuống mặt đất tại lớp).

- GV yêu cầu HS rút ra khái niệm: Lực hấp dẫn là gì?

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Có hai quyển sách nằm trên mặt bàn, hãy cho biết giữa chúng có lực hấp dẫn không?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu về lực hấp dẫn

- Khi rụng khỏi cành cây thì quả táo luôn rơi xuống mặt đất do tác dụng của lực hút trái đất.

- Khái niệm:

+ Mọi vật có khối lượng đều hút nhau một lực.
+ Lực hút này được gọi là lực hấp dẫn.

- Hai quyển sách nằm trên mặt bàn thì có lực hấp dẫn giữa chúng.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Hình 37.2, lý giải tại sao khi rơi quả táo luôn rơi xuống mặt đất.

(3 điểm)

- Không quan sát được Hình 37.2.

- Không lí giải được tại sao khi rơi quả táo luôn rơi xuống mặt đất.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 37.2.

- Nêu lí giải tại sao quả táo khi rơi luôn rơi xuống mặt đất, nhưng chưa chính xác, còn sai sót.

(1 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1a.

- Nêu được lí giải tại sao quả táo khi rơi luôn rơi xuống mặt đất.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 37.1a.

- Nêu được ý nghĩa số ghi trên vỏ hộp nhưng chưa chính xác, còn sai sót.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

2

Lực hấp dẫn

(3 điểm)

Không nêu được khái niệm lực hấp dẫn.

(0 điểm)

Nêu khái niệm lực hấp dẫn nhưng chưa đầy đủ, còn thiếu.

(1 điểm)

- Nêu được khái niệm lực hấp dẫn.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Nêu được khái niệm lực hấp dẫn.

- Nêu thêm được ví dụ cụ thể.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

3

Hai quyển sách đặt trên mặt bàn có lực hấp dẫn

(3 điểm)

Không nêu được hai quyển sách đặt trên mặt bàn có lực hấp dẫn.

(0 điểm)

- Nêu được hai quyển sách đặt trên mặt bàn có lực hấp dẫn.

- Chưa lí giải được cụ thể.

(1 điểm)

- Nêu được hai quyển sách đặt trên mặt bàn có lực hấp dẫn.

- Lí giải được.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(2 điểm)

- Nêu được hai quyển sách đặt trên mặt bàn có lực hấp dẫn.

- Lí giải được.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

4

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(1 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(0.75 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(1 điểm)

Hoạt động của Giáo viên – Học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 37.3a, 37.3b (GV có thể làm thí nghiệm tại lớp cho HS quan sát):

+ Treo quả nặng vào lò xo.

+ Thả viên phấn.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi:

+ Em có nhận xét gì về sự biến dạng của lò xo khi treo quả nặng vào nó? Nguyên nhân của sự biển dạng này là gì?

+ Khi thả viên phấn thì viên phấn sẽ chuyển động như thế nào? Tại sao?

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận:

+ Trọng lực là gì?

+ Trọng lượng là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hỗ trợ, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

Tìm hiểu về trọng lượng của vật

- Khi treo quả nặng vào lò xo thì lò xo bị dãn ra. Nguyên nhân của sự biến dạng này là do quả nặng chịu tác dụng lực hút Trái Đất nên đã kéo lò xo làm lò xo dẫn ra.

+ Viên phấn sẽ chuyển động rơi xuống đất vì bị Trái Đất tác dụng một lực hút.

- Lực mà Trái đất tác dụng lên vật là lực hấp dẫn. Lực này còn được gọi là trọng lực.

+ Trọng lượng của vật là độ lớn của trọng lực. Kí hiệu là P.

STT

Tiêu chí

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Mức độ 4

1

Quan sát Hình 37.3a, 37.3b; nhận xét và nêu nguyên nhân biến dạng của lò xo khi treo quả nặng; chuyển động của viên phấn khi được thả xuống.

(4 điểm)

- Không quan sát được Hình 37.3a, b.

- Không nhận xét và nêu được nguyên nhân biến dạng của lò xo khi treo quả nặng.

- Không nêu được chuyển động của viên phấn khi được thả xuống.

(0 điểm)

- Quan sát được Hình 37.3a, b.

- Nhận xét và nêu được nguyên nhân biến dạng của lò xo khi treo quả nặng hoặc nêu được chuyển động của viên phấn khi được thả xuống.

(2 điểm)

- Quan sát được Hình 37.3a, b.

- Nhận xét và nêu được nguyên nhân biến dạng của lò xo khi treo quả nặng; nêu được chuyển động của viên phấn khi được thả xuống.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Quan sát được Hình 37.3a, b.

- Nhận xét và nêu được nguyên nhân biến dạng của lò xo khi treo quả nặng; nêu được chuyển động của viên phấn khi được thả xuống.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(4 điểm)

2

Nêu được trọng lực là gì, trọng lượng là gì.

(4 điểm)

- Không nêu được trọng lực là gì.

- Không nêu được trọng lượng là gì.

(0 điểm)

Nêu được trọng lực là gì hoặc trọng lượng là gì.

(1 điểm)

- Nêu được trọng lực là gì, trọng lượng là gì.

- Trình bày chưa tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(3 điểm)

- Nêu được trọng lực là gì, trọng lượng là gì.

- Nêu được ví dụ cụ thể.

- Trình bày tự tin, rõ ràng, mạch lạc.

(4 điểm)

3

Tích cực trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao

(2 điểm)

Không tham gia trao đổi, thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(0 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng lơ là, không tập trung, không có tinh thần trách nhiệm.

(0.5 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhưng tác phong còn chậm, bị nhắc nhở).

(1 điểm)

Tham gia trao đổi, thảo luận nhiệt tình, tác phong nhanh nhẹn.

(2 điểm)

STT

Tiêu chí

1

2

3

1

Chọn được đáp án đúng cho câu 1

2

Chọn được đáp án đúng cho câu 2

3

Chọn được đáp án đúng cho câu 3

4

Chọn được đáp án đúng cho câu 4

5

Chọn được đáp án đúng cho câu 5

STT

Tiêu chí

1

2

3

4

1

Nêu trọng lượng tương ứng trong các trường hợp SGK đưa ra.

2

Nêu ý kiến của bản thân về quan điểm SGK đưa ra.