Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 8: Giang (Bảo Ninh)

VĂN BẢN 2: GIANG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy nêu một số hiểu biết của mình về chiến tranh: mất mát, hi sinh của quân và dân ta.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

+ Nêu một số hiểu biết của em về tác giả Bảo Ninh và tác phẩm Giang?

+ Nhan đề Giang gợi cho em suy nghĩ gì?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- Tên: tên thật là Hoàng Ấu Phương. Ngoài ra ông còn được biết đến với những bút danh khác như: Nhật Giang, Mã Pí Lèng.

- Sinh năm: 1952

- Quê quán: Quảng Bình

- Xuất thân: Ông là con trai giáo sư Hoàng Tuệ (1922-1999) nguyên Viện trưởng viện Ngôn ngữ học. Bảo Ninh là nhà văn quân đội từng trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường miền Nam trước năm 1975.

b. Phong cách nghệ thuật

- Giọng văn điềm đạm nhẹ nhàng

c. Tác phẩm chính

- Ông có một số tác phẩm chính như: Nỗi buồn chiến tranh, Trại bảy chú lùn.

Trong đó Nỗi buồn chiến tranh là cuốn tiểu thuyết được dịch ra 15 thứ tiếng và đạt nhiều giải thưởng quốc tế.

2.Tác phẩm

Tác phẩm Giang được trích từ Tập truyện Bảo Ninh – những truyện ngắn.

Truyện ngắn Giang là chương 1 của tập truyện. Là những kí ức của tác giả khi tham gia vào quân đội.

Nhan đề Giang gợi cho người đọc suy nghĩ về tên một nhân vật cụ thể nào đó tác giả gặp trong lúc ở quân đội. Chỉ một chữ nhưng lại chứa rất nhiều liên tưởng, những nốt trầm cảm xúc.

Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết

Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản

+ Xác định thể loại tác phẩm?

+ Bố cục truyện ngắn gồm có mấy phần? Ý nghĩa của từng phần?

+ Tóm tắt văn bản

+ Chủ đề tư tưởng của tác phẩm Giang là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Thể loại: Truyện ngắn

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến còn sớm, mới sáu giờ kém mà anh: Cuộc gặp gỡ giữa nhân vật tôi và Giang ở giếng nước

+ Phần 2: Tiếp theo đến “Con về khuya bố không yên tâm đâu”: Cuộc gặp gỡ giữa bố Giang và nhân vật ‘tôi’.

+ Phần 3: Còn lại: Cuộc chia tay giữa Giang và “tôi”

- Tóm tắt tác phẩm

Tác phẩm kể về cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ nhưng rất tình cảm giữa các nhân vật Giang, bố Giang và nhân vật ‘tôi’. Đằng sau đó là những câu chuyện đầy ắp tình người, tình thương của đồng bào trong những ngày kháng chiến trường kì gian khổ nhưng huy hoàng.

- Chủ đề tư tưởng của tác phẩm

Cuộc gặp gỡ tình cờ của nhân vật “tôi” với Giang. Cuộc gặp gỡ tuy vẩn vơ, mơ hồ nhưng nó thể hiện tình người, tình quân dân khăng khít trong chiến tranh. Đồng thời thể hiện những nỗi đau âm ỉ chiến tranh gây nên.

Nhiệm vụ 2: Những cuộc gặp gỡ  giữa các nhân vật trong văn bản

GV đưa ra câu hỏi:

- Liệt kê những cuộc gặp gỡ của các nhân vật trong tác phẩm? Qua những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau nhất là đối với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh như thế nào?

- Việc lựa chọn điểm nhìn cùng ngôi kể có tác dụng gì trong việc biểu đạt chủ đề tư tưởng tác phẩm?

Sản phẩm dự kiến:

- Điểm nhìn của tác phẩm chính là từ nhân vật tôi – anh tân binh. Người đã kể lại câu chuyện một cách toàn vẹn, đầy đủ từ đầu đến cuối một cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại dư vị sâu sắc.

Việc chọn góc nhìn cách kể như vậy hẳn tác giả muốn gieo vào lòng độc giả những suy nghĩ về tình người trong cuộc chiến, những dự vị về mất mát, về nỗi đau và cả những rung động lãng mạn thoáng qua mà nhớ mãi.

………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Tác phẩm Giang được trích trong:

A. Trại bảy chú lùn

B. Khắc dấu mạn thuyền

C. Bảo Ninh - Những truyện ngắn

D. Văn mới

Câu 2: Tình huống gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và Giang có gì đặc biệt?

A. Đó là khi nhân vật “tôi” nhận ra Giang là người quen cũ.

B. Diễn ra một cách nhanh chóng.

C. Đó là khi nhân vật “tôi” nhận ra Giang là người bà con xa.

D. A và B đúng.

Câu 3: Nét tính cách của nhân vật Giang hiện lên như thế nào qua lời kể của bố Giang?

A. Trọng tình nghĩa.

B. Chu đáo.

C. Dũng cảm.

D. Nhiệt tình.

Câu 4: Chủ đề của tác phẩm là gì?

A. Tình cảm giữa những người lính.

B. Tình yêu của người lính.

C. Cuộc gặp gỡ giữa những người lính.

D. Kí ức chiến tranh.

Câu 5: Tư tưởng của tác phẩm Giang là gì?

A. Nói đến những kí ức trong thời chiến tranh.

B. Những cuộc gặp gỡ tình cờ nhưng sẽ để lại lưu luyến, nhớ mãi không thể xóa nhòa.

C. Tình yêu người lính.

D. Cả A và B.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Giả sử sau ba mươi năm, “anh bộ đội” năm xưa và Giang tình cờ gặp lại nhau, câu chuyện giữa hai người cần được kể thêm một đoạn. Nếu được tác giả ủy quyền bạn sẽ viết tiếp câu chuyện như thế nào? Bạn có triển khai ý tưởng bằng nhiều hình thức dưới dạng một bức tranh, một bài thơ hoặc một đoạn văn tự sự?

Câu 2. Qua đoạn trích Giang – Bảo Ninh, SGK ngữ văn tập 2 lớp 10 CTST em hãy viết đoạn văn 5-7 câu trình bày cảm nhận của em về hậu quả của chiến tranh.