Giáo án và PPT Ngữ văn 6 chân trời Bài 1: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân

BÀI 1: VĂN BẢN: HỘI THỔI CƠM THI Ở ĐỒNG VÂN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS trả lời:

• Em đã từng tham gia lễ hội truyền thống nào tại địa phương chưa? Em cảm nhận thấy lễ hội đó như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu chung về văn bản

GV yêu cầu trao đổi và trả lời:

• Văn bản “Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân” được chia làm mấy phần?

Sản phẩm dự kiến:

Bố cục: 3 phần

- P1: từ đầu… thổi cơm thi : giới thiệu về hội thổi cơm thi ở Đồng Vân

- P2: Tiếp… đối với dân làng: Diễn biến của hội thi thổi cơm

- P3: Còn lại: Ý nghĩa của hội thi thổi cơm.

Hoạt động 2. Tìm hiểu chi tiết

Nhiệm vụ 1: Giới thiệu hội thổi cơm thi ở Đồng Vân

GV đặt câu hỏi gợi dẫn: 

• Lễ hội diễn ra ở đâu và vào thời gian nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Địa điểm: làng Đồng Vân, xã Đồng Tháp, huyện Đan Phượng, Hà Nội

- Thời gian: rằm tháng Giêng (15/1 âm lịch) 

Nhiệm vụ 2: Diễn biến của hội thổi cơm thi

- GV đặt câu hỏi:

• Hãy tóm tắt trình tự của hội thi.

• Tìm một số chi tiết nói về luật lệ của hội thổi cơm thi và người dự thi. Em có nhận xét gì về hội thi và vẻ đẹp của con người Việt Nam?

Sản phẩm dự kiến:

- Diễn biến:

+ Trống chiêng điểm ba hồi, các đội xếp hàng làm lễ dâng hương.

+ Thanh niên 4 đội leo lên ngọn cây chuối lấy lửa.

+ Châm diêm lấy lửa từ nén hương mang xuống.

+ Những người trong nhóm giã thóc, sàng gạo, lấy nước bà bắt đầu thổi cơm.

+ Sau khoảng một tiếng rưỡi, ban giám khảo đi chấm nồi cơm các đội.

- Luật lệ: có nhiều nét độc đáo về quy trình lấy lửa, cách nấu, công việc của người dự thi.

→ Hội thi thể hiện nét đẹp truyền thống của dân tộc thông qua việc thổi cơm, thể hiện sự khéo léo và nhanh nhẹn của con người Việt Nam.

Nhiệm vụ 3: Ý nghĩa của hội thổi cơm thi

- GV đặt câu hỏi:

• Hội thổi cơm thi bắt nguồn từ đâu và có mục đích gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguồn gốc: bắt nguồn từ các cuộc trẩy quân đánh giặc của người Việt cổ bên dòng sông Đáy xưa.

- Mục đích của hội thổi cơm: hội thi là dịp để thanh niên thể hiện sức khoẻ, tài năng, sự thông minh, khéo léo và mang lại niềm vui, tiếng cười cho mọi người.

→ mang đậm bản sắc văn hoá dân gian.

Hoạt động 3. Tổng kết

- GV đặt câu hỏi: Tổng kết nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật của văn bản?

Sản phẩm dự kiến:

1. Nội dung – Ý nghĩa:

- VB thuật lại lễ hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng hàng năm. Qua đó, thể hiện niềm tự hào và trân trọng nét đẹp cổ truyền trong sinh hoạt văn hoá hiện đại của dân tộc.

2. Nghệ thuật

- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, sinh động.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân diễn ra vào thời gian nào?

A. Tết Nguyên Tiêu

B. Tết Nguyên Đán

C. Tết Trung Thu

D. Tết Đoan Ngọ

Câu 2: Lễ hội thổi cơm thi ở Đồng Vân được tổ chức tại tỉnh, thành nào sau đây?

A. Đồng Tháp

B. Hà Nội

C. Hà Nam

D. Nam Định

Câu 3: Mục đích của hội thổi cơm thi là:

A. Cầu cho mưa thuận gió hoà

B. Cầu cho mùa màng được tươi tốt

C. Để cho thanh niên trong làng được dịp đua tài, thể hiện sự thông minh, khéo léo và mang đến niềm vui cho dân làng sau những ngày mùa mệt nhọc.

D. Để nâng cao tay nghề nấu cơm.

Câu 4: Công đoạn khó khăn nhất với các đội thi là:

A. Giã thóc

B. Châm lửa

C. Lấy nước

D. Lấy lửa

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: B

Câu 3: C

Câu 4: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Những lễ hội như hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân cho em biết thêm điều gì về lịch sử, văn hoá dân tộc?

Câu 2: Ở địa phương em có lễ hội hoặc trò chơi dân gian nào tương tự như hội thổi cơm thi ở Đồng Vân không? Em có thể kể về một lễ hội hoặc trò chơi dân gian mà em biết.

Câu 3: Theo em, hội thổi cơm thi ở Đồng Vân có ý nghĩa như thế nào đối với cộng đồng và người dân ở đây?