Giáo án và PPT Ngữ văn 6 kết nối Bài 3: Con chào mào

BÀI 3. VĂN BẢN. CON CHÀO MÀO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trong hai VB Chuyện cổ tích về loài người và Mây và sóng, các tác giả đã đề cập đến vấn đề gì? Việc sử dụng hình thức thơ để thể hiện điều đó có tác dụng như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Haỹ nêu nét chính về tác giả, tác phẩm ?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- Tên: Mai Văn Phấn

- Năm sinh: 1955

- Quê quán: Ninh Bình

- Ông sáng tác thơ và viết tiểu luận phê bình. Thơ Mai Văn Phấn rất phong phú về đề tài; có những cách tân về nội dung và nghệ thuật; một số bài thơ được dịch ra nhiều thứ tiếng.

2. Tác phẩm

Bài thơ Con chào mào được trích trong Bầu trời không mái che, NXB Hội nhà văn, 2010.

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

 Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

• Theo em, một đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự và miêu tả cần đáp ứng những yêu cầu gì?
• Có cần phải giới thiệu về bài thơ không? Giới thiệu về bài thơ bao gồm những gì? Có cần giới thiệu tên bài thơ và tác giả hay không?
• Bố cục của bài gồm?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tìm hiểu chung

- Thể loại: thơ tự do;

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Khổ 1: Hình ảnh và tiếng hót của con chào mào;

+ Phần 2: Khổ 2, 3, 4: Suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật “tôi” muốn giữ con chim ở lại bên mình;

+ Phần 3: Còn lại: hình ảnh và tiếng chim chào mào đã được nhân vật “tôi” lưu giữ trong ký ức.

2. Tìm hiểu chi tiết

2.1. Hình ảnh và tiếng hót của con chào mào

- Màu sắc: đốm trắng màu đỏ  Màu sắc của thiên nhiên;

- Tiếng hót: triu... uýt... huýt... tu hìu...  Tiếng hót dài, trong trẻo;

- “Cây cao chót vót” Khung cảnh thiên nhiên thoáng đãng, bình yên.

2.2. Cảm xúc của nhân vật “tôi” về tiếng chim

a. Lúc đầu

- “Vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ”, “Sợ chim bay đi”  Thích tiếng chim, muốn tiếng chim là của riêng mình (“độc chiếm”), muốn giữ mãi ở bên cạnh

b. Lúc sau

- “Chẳng cần chim lại bay về/ Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ”  Vẫn rất thích tiếng chim, nhưng hiểu chim chào mào là một phần của thiên nhiên  Trân trọng tiếng chim và lưu giữ nó trong ký ức.

III. TỔNG KẾT

 Hoạt động 3.

GV đưa ra câu hỏi:

Sản phẩm dự kiến:

Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài là?

1. Nghệ thuật

- Thể thơ tự do phù hợp với mạch tâm trạng, cảm xúc;

- Sử dụng các biện pháp điệp ngữ nhằm miêu tả, nhấn mạnh hình ảnh, vẻ đẹp trong tiếng hót của con chim chào mào. Từ đó làm nổi bật vẻ đẹp thiên nhiên và cảm xúc của chủ thể trữ tình với thiên nhiên.

2. Nội dung

Bài thơ miêu tả vẻ đẹp của chú chim chào mào. Từ đó ta thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên và tình yêu của con người đối với thiên nhiên.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Có cần phải giới thiệu về bài thơ không? Giới thiệu về bài thơ bao gồm những gì? Có cần giới thiệu tên bài thơ và tác giả hay không?

Câu 2: Có cần chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong bài thơ không? Sau khi chỉ ra có cần phân tích để thấy tác dụng của nó trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ không?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về tình phụ tử được thể hiện trong bài thơ Những cánh buồm

Câu 2: Em hãy viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Mây và sóng

Câu 3: Em hãy viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Chuyện cổ nước mình