Giáo án và PPT Ngữ văn 9 cánh diều bài 4: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

BÀI 4 : TRUYỆN NGẮN

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT : CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP

A. KHỞI ĐỘNG

GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi, so sánh sự khác nhau trong cách trình bày lời nói của nhân vật trong hai đoạn ngữ liệu.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Bước 1 : GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc phần Kiến thức Ngữ văn thực hiện nhiệm vụ: Trình bày những hiểu biết của em về cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp:

- Bước 2 : HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- Bước 3 : GV mời đại diện 1 – 2 HS mỗi nhóm trình bày kết quả.

- Bước 4 : GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Việc sử dụng lời dẫn gián tiếp có vai trò như thế nào?

A. Giúp cho diễn đạt trở nên sâu sắc, thuyết phục.

B. Giúp cho câu chuyện trở nên trôi chảy hơn và giúp độc giả dễ dàng hiểu được ý nghĩa của nhân vật.

C. Giúp bài viết trở nên sinh động, hấp dẫn.

D. Giúp bài viết thêm nổi tiếng, nhiều người đọc chú ý đến.

Câu 2: Đâu là lời dẫn trực tiếp trong những câu văn dưới đây?

A. “Tao thật ghét phải để mày lại một mình”, cậu nhóc nói, ve vuốt cái lưng con mèo mun to đùng, mập ú.

B. Cậu chủ quả là tốt bụng, con mèo nghĩ, miệng đầy những mảnh vụn.

C. Ý ta là gì ấy nhỉ, một cậu nhóc tốt bụng thôi ư? Cậu chủ phải là xin nhất ấy chứ? Nó tự đính chính khi nuốt thức ăn.

D. Nó có thể tượng tượng ra trên boong một con tàu viễn dương khổng lồ đang chạy xuyên qua những lớp sóng.

Câu 3: Đâu không phải là lời dẫn trực tiếp trong những câu văn dưới đây?

A. Vài ngày trước khi Zorba rời khỏi giỏ, mèo mẹ đã rất nghiêm khắc nói với nó, “Con đã có chân cẳng và giác quan nhanh nhạy. Mấy điều đó tốt thôi, nhưng con phải biết thận trọng mỗi khi đi đâu. Mẹ không muốn con bò ra giỏ”.

B. “Mày mù rồi hả, con bồ nông đần độn này! Lại đây nào, mèo con. Tí nữa thì mày tiêu đời trong bụng con chim già xấu xí kia rồi.” Cậu nhóc nói rồi bế Zorba lên tay.

C. “Tạm biệt, Zorba!” “Tạm biệt” Hai thằng nhóc em cũng gào lên và vẫy chào rối rít.

D. Cô chỉ ước sao có một bộ hàm lớn của con cá khổng lồ nào đó nhanh chóng nuốt chửng lấy mình.

Câu 4: Đâu là lời dẫn thể hiện suy nghĩ của nhân vật trong những câu văn dưới đây?

A. Cô lặn xuống lần nữa và cố rỉa cho hết thứ chất đặc quánh dính chặt lấy đuôi mình. 

B. Cô nhớ lại câu chuyện của bác hải âu già từ quần đảo Frisian về một con người tên là Icarus.

C. Cô cũng nhìn thấy vài ba con tàu đang di chuyển như những vật thể nhỏ xíu trên lớp áo xanh đại dương. 

D. Zorba nghĩ cô chim khốn khổ này đang bị mê sảng rồi, và vì cô đang rơi vào tình trạng đáng thương tới mức ấy, nó không còn lựa chọn nào khác ngoài cách tỏ ra rộng lượng.

Câu 5: Đâu không phải là lời dẫn trực tiếp trong các câu dưới đây?

A. “Và hãy hứa với tôi anh sẽ dạy nó bay,” Kengah hổn hển nói, nhìn thẳng vào mắt con mèo.

B. Con mèo già yên lặng lắng nghe, rồi nó vừa ngẫm nghĩ về vấn đề vừa giật giật sợi ria dài. 

C. "Sao chúng ta không tới gặp ngài giáo sô, ngài Einstein ấy. Ngài bít hết mọi thứ trên đời mà," Secretario đề nghị.

D. “Tôi không còn thời gian nữa rồi. Hãy hứa với tôi anh sẽ không ăn quả trứng!” Kengah mở mắt, thều thào.

Sản phẩm dự kiến:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 

Viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) về chủ đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta, trong đó có dẫn trực tiếp một trong các ý kiến dưới đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

a) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.

b) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.