Đáp án Ngữ văn 9 cánh diều Bài 4: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

BÀI 4. TRUYỆN NGẮN

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP

Câu 1:  Ghép các lời dẫn (in đậm) ở bên A với cách dẫn phù hợp ở bên B:

Soạn chi tiết:

1. a) – 4)
2. b) – 3)
3. c) – 2)
4. d) – 1)

Câu 2: Tìm lời dẫn trong những đoạn văn dưới đây. Xác định các trường hợp dẫn lời nói, dẫn ý nghĩ; dẫn trực tiếp, dẫn gián tiếp. Chỉ ra đặc điểm giúp em nhận biết mỗi cách dẫn và sự phù hợp của cách dẫn đó trong mỗi đoạn văn

1. a) Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lời và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.”. (Hồ Chí Minh)
2. b) Ông kể lại hôm Tây vào khủng bố. Chúng nó có bao nhiêu thằng, bao nhiêu Tây, bao nhiêu Việt gian, đi những đường nào, đốt phá những đâu đâu và dân quân, tự vệ làng ông bố trí, cầm cự ra sao, rành rọt, tỉ mỉ như chính ông lão vừa mới dự trận đánh giặc ấy xong thật… (Kim Lân)
3. c) Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn.”. (Nguyễn Thành Long)

Soạn chi tiết:

1. Lời dẫn trực tiếp trong đoạn là “ Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Bởi vì lời dẫn trong đoạn văn được trích bằng dấu ngoặc kép và hai chấm
2. Lời dẫn trong đoạn văn “Chúng nó có bao nhiêu thằng, bao nhiêu Tây, bao nhiêu Việt gian, đi những đường nào, đốt phá những đâu đâu, và dân quân, tự vệ làng ông bố trí, cầm cự ra sao” - dẫn gián tiếp lời nói không được đánh dấu bằng dấu câu
3. Lời dẫn “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn” là lời dẫn trực tiếp vì có dấu ngoặc kép và dấu hai chấm.

Câu 3:  Chuyển lời dẫn trực tiếp dưới đây thành lời dẫn gián tiếp:

1. a) Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:

- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về. (Nguyễn Dữ)

1. b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: “Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thứ còn rẻ cả…”. (Nam Cao)
2. c) Nhà văn Xu-khôm-lin-xki (Sukhomlynsky) đã nói: “Con người sinh ra không phải để tiêu biến như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu lại trong trái tim người khác.”. (Theo Trần Thị Ngọc Luyến)

Soạn chi tiết:

1. Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn rằng Trương Sinh nếu còn nhớ đến tình xưa nghĩa cũ thì hãy lập một đàn giải oan bên sông, đốt cây đèn thần xuống nước thì nàng sẽ trở về.
2. Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng cái vườn là của con lão, hồi vợ lão còn sống cố gắng tích góp mới được 50 đồng bạc tậu vì thời đấy cái gì cũng rẻ.
3. Nhà văn Xu-khôm-lin-xki (Sukhomlynsky) đã nói rằng con người sinh ra không phải tiêu biến như hạt cát vô danh mà là để lại in dấu trên mặt đất, in dấu trong trái tim người khác.

Câu 4: Viết đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) về chủ đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta, trong đó có dẫn trực tiếp một trong các ý kiến dưới đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

1. a) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.
2. b) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Quang Trung… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

Soạn chi tiết:

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói : “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.”. Tinh thần yêu nước là phẩm chất cao đẹp, thiêng liêng, là bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc ta. Từ xa xưa, trải qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, tinh thần yêu nước đã được hun đúc, bồi đắp và trở thành một phần không thể thiếu trong tâm hồn mỗi người dân Việt Nam.Lòng yêu nước được thể hiện qua những hành động cụ thể, thiết thực. Trong thời chiến, tinh thần yêu nước được thể hiện qua ý chí quyết tâm, dũng cảm chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc. Lịch sử đã ghi nhận vô số những tấm gương anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh xương máu để bảo vệ độc lập, tự do cho dân tộc. Trong thời bình, lòng yêu nước được thể hiện qua ý thức trách nhiệm, nỗ lực học tập, lao động, sáng tạo, góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Mỗi người dân, mỗi tập thể đều có thể thể hiện lòng yêu nước bằng những hành động thiết thực, phù hợp với khả năng của bản thân.