Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 4: Luyện tập tả người (Tả hoạt động, tính cách)

BÀI VIẾT 2: LUYỆN TẬP TẢ NGƯỜI (TẢ TÍNH TÌNH, HOẠT ĐỘNG CỦA NGƯỜI)

A. KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi cho HS: Em thường hay chơi với ai? Em có tình cảm gì với người đó?

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Nhận xét về cách tả tính tình, hoạt động của người ở hai đoạn văn

Nhận xét về cách tả tính tình, hoạt động của người ở hai đoạn văn dưới đây (Đoạn văn tr.59).

Sản phẩm dự kiến

+ Cách tả hoạt động, tính cách của nhân vật:

• Đoạn văn a: Tả hoạt động, qua đó nói lên tính cách của nhân vật.

• Đoạn văn b: Nêu nhận xét về tính cách của nhân vật và minh hoạ cho mỗi nhận xét bằng một hoặc một vài hoạt động.

+ Hoạt động của từng nhân vật: 

• Đoạn văn a: Tác giả tả các hoạt động: vá lưới, ngóng chờ bạn, ra hiệu với bạn, đu mình xuống nước, lặn biến đi.

• Đoạn văn b: Tác giả tả các hoạt động: ra đồng, ăn mặc, đi xem phim, khóc.

+ Hoạt động của người được miêu tả theo trình tự: 

• Đoạn văn a: Các hoạt động đó được miêu tả theo trình tự thời gian

• Đoạn văn b: Các hoạt động đó được miêu tả theo trình tự từ hoạt động lao động đến cách ăn mặc (chọn trang phục), cách bộc lộ cảm xúc.

+ Hoạt động của người được tả thể hiện điều gì về tính cách của nhân vật?

• Đoạn văn a: Thắng là cậu bé chăm chỉ, nhanh nhẹn, khéo léo (chăm vá lưới, vá rất khéo); bơi lặn giỏi (đu mình xuống nước êm không một tiếng động, lặn biến đi như một con cá).

• Đoạn văn b: Cô Chấm là người chăm chỉ (không làm thì chân tay cứ bứt rứt; ra đồng từ sớm mồng Hai Tết, dẫu có bắt ở nhà cũng không được). Cô Chấm là người giản dị (không đua đòi may mặc; mộc mạc như hòn đất). Cô Chấm rất rắn rỏi nhưng hay nghĩ ngợi, dễ cảm thương (khóc khi xem những cảnh ngộ trong phim; khóc cả trong giấc mơ)

+ Tìm những từ ngữ, chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế và chính xác của tác giả.

• Đoạn văn a: Tay cậu bé cầm kim tre đưa lên đưa xuống thoăn thoắt; nó rón rén, bám tay vào cọc chèo, đu mình xuống nước êm không một tiếng động; nó ngụp một cái, lặn biến đi như một con cá;...

• Đoạn văn b: Mùa hè, Chấm mặc một áo cánh nâu; mùa đông hai áo cánh nâu; Chấm mộc mạc như hòn đất; Chấm hay nghĩ ngợi, dễ cảm thương: những cảnh ngộ trong phim làm Chấm khóc gần suốt buổi; trong giấc mơ, Chấm lại khóc.

+ Tác giả thể hiện tình cảm đối với nhân vật qua những từ ngữ, chi tiết nào?

• Đoạn văn a: Tác giả chọn một số chi tiết tiêu biểu để thể hiện tình cảm của bản thân, dùng từ ngữ phù hợp để thể hiện tình cảm đối với người được tả (thoăn thoắt, thành thạo, êm không một tiếng động, lặn biến đi như một con cá, bọn trẻ vừa ghen vừa phục).

• Đoạn văn b: Tác giả chọn một số chi tiết tiêu biểu để thể hiện tình cảm của bản thân, dùng từ ngữ phù hợp để thể hiện tình cảm đối với người được tả (hay làm thực sự, không đua đòi; mộc mạc như hòn đất, rắn rỏi, hay nghĩ ngợi, dễ cảm thương).

2. Dựa vào dàn ý đã lập, viết đoạn văn về tính tình, hoạt động của con vật mà mình yêu thích.

- GV tổ chức cho HS dựa vào dàn ý đã lập ở Bài 3, viết đoạn văn vào VBT