Câu hỏi tự luận Công nghệ trồng trọt 10 cánh diều Ôn tập Chủ đề 6: Kĩ thuật trồng trọt (P1)

ÔN TẬP CHƯƠNG 6. KỸ THUẬT TRỒNG TRỌT (PHẦN 1)

Câu 1: Trình bày quy trình và lưu ý khi tưới nước?

Trả lời:

Tuỳ từng loại cây trồng, tính chất đất và khí hậu, thời tiết mà tưới với chu kì và lượng nước tưới khác nhau.

Tưới đẫm nước ngay sau khi gieo hoặc trồng để hạt nhanh mọc, cây nhanh hồi xanh, bén rễ. Tưới thường xuyên để giữ ẩm cho đất.

Lưu ý: đối với cây có bộ rễ ăn nông và kém phát triển, cần tưới thường xuyên hơn. Nên sử dụng một số phương pháp tưới tự động như tưới nhỏ giọt, tưới phun mưa,.... để nâng cao hiệu quả tưới.

Câu 2: Trình bày quy trình và lưu ý khi bón thúc?

Trả lời:

Bón vào gốc: hoà tan phân bón vào nước và tưới vào xung quanh gốc cây. Nếu đất ẩm thì rắc phân xung quanh gốc và lấp đất che kín phân. Nếu dùng hệ thống tưới nhỏ giọt thì hoà phân thành dung dịch và bón phân thông qua hệ thống tưới.

Bón qua lá: pha phân bón lá với nồng độ khuyến cáo trên bao bì và phun ướt đều toàn bộ lá trên cây.

Lưu ý: bón thúc vào các thời kỳ sinh trưởng chủ yếu của cây.

Câu 3: Trình bày quy trình và lưu ý khi xới xáo, làm cỏ, vun gốc?

Trả lời:

Xới tơi lớp đất mặt xung quanh gốc cây để giúp cho bộ rễ phát triển tốt. Kết hợp xới với trừ cỏ dại để tránh cạnh tranh nước và dinh dưỡng với cây trồng.

Lấy đất ở xung quanh gốc và rãnh vun vào gốc, giúp cho cây đứng vững, bộ rễ và củ trong đất phát triển tốt.

Câu 4: Trình bày quy trình và lưu ý khi làm giàn?

Trả lời:

Đối với những cây có thân leo bò (cây họ bầu bí), thân vươn cao và mảnh (cà chua, chanh leo,...), cần được làm giàn để cây sinh trưởng phát triển trên giàn, tránh đổ gãy thân cành, giúp đậu quả tốt và quả phát triển cân đối.

Tuỳ từng loại cây trồng, có thể làm giàn theo các kiểu sau: giàn đứng (chữ I), giàn chữ A, giàn chữ X, giàn mái bằng.

Câu 5: Trình bày quy trình và lưu ý khi cắt tỉa cây?

Trả lời:

Đối với những cây sinh trưởng khoẻ, phân cành nhiều, nhiều lá, nhiều hoa và nhiều quả, cần cắt tỉa để kiểm soát sinh trưởng, ra hoa đậu quả của cây theo hướng có lợi cho người trồng.

Tỉa cành: tỉa bớt các cành mọc chen chúc, cành vô hiệu, cành yếu (cành tăm), cành bị sâu bệnh. Giữ lại các cành to khỏe, tỏa đều các hướng với số lượng cành tuỳ từng loại cây trồng.

Tỉa chồi: tỉa bỏ các chồi vô hiệu ở nách lá khi mới nhú.

Bấm ngọn: bấm hoặc cắt ngọn cây để khống chế chiều cao cây, kích thích phân cành.

Tỉa lá: tỉa bỏ các lá già, lá bị sâu bệnh hại, lá mọc chen chúc, che khuất ánh sáng.

Tỉa hoa và quả: tỉa bỏ các chùm hoa hoặc hoa vô hiệu, tỉa bớt những hoa hoặc quả mọc chen chúc trong chùm, loại bỏ những hoa và quả dị dạng, bị sâu, bệnh hại, khống chế số quả trên cây để quả phát triển và cho chất lượng tốt.

Câu 6: Trình bày quy trình và lưu ý khi phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng?

Trả lời:

Áp dụng biện pháp chủ yếu phòng trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng như sau:

Các biện pháp phòng sâu, bệnh: trồng giống chống chịu sâu, bệnh; luân canh cây trồng nghiêm ngặt; vệ sinh, khử trùng đồng ruộng sạch sẽ; bố trí mùa vụ hợp lý, chăm sóc tốt cho cây khoẻ, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng.

Các biện pháp trừ sâu, bệnh: biện pháp cơ giới (ngắt ổ trứng, bẫy, bả,...), sử dụng thiên địch, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (ưu tiên sử dụng thuốc thảo mộc, thuốc bảo vệ thực vật sinh học).

Lưu ý: phòng là chính. Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi sâu, bệnh hại có nguy cơ phát sinh thành dịch.

Câu 7: Nên thi hoạch vào thời điểm nào và cần lưu ý những điều gì?

Trả lời:

Thu hoạch đúng thời điểm và đúng cách tuỳ từng loại cây trồng. Khi thu hoạch tránh gây ra các vết thương cơ giới trên sản phẩm. Sử dụng các dụng cụ chứa đựng sản phẩm thích hợp và bao gói cẩn thận. Phân loại sản phẩm ngay sau khi thu hoạch, loại bỏ sản phẩm bị hư hỏng.

Lưu ý: thu hoạch khi sản phẩm đạt độ chín thích hợp. Tránh thu hoạch vào thời điểm nắng nóng, mưa nhiều.

Câu 8: Để thích hợp với cây trồng nước, cần chọn đất như thế nào?

Trả lời:

Chọn đất cho cây trồng nước

Cây trồng nước là những cây trồng sinh trưởng và phát triển trong môi trường nước. Do đó, đất trồng cây nước cần có các đặc điểm sau:

• Tơi xốp, dễ thoát nước: Đất trồng cây nước cần có độ tơi xốp cao để giúp rễ cây hô hấp tốt. Đồng thời, đất cũng cần có khả năng thoát nước tốt để tránh tình trạng ngập úng, thối rễ.
• Độ pH trung tính: Độ pH trung tính là khoảng 6,5-7,5. Độ pH thích hợp sẽ giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
• Cung cấp đủ dinh dưỡng: Đất trồng cây nước cần cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây trồng phát triển. Các loại phân bón hữu cơ, vô cơ như phân chuồng, phân lân, phân kali,... có thể được sử dụng để bón cho cây trồng nước.

Câu 9: Liệt kê một số loại máy dùng để thực hiện các công việc chăm sóc cây trồng?

Trả lời:

Một số loại máy dùng để thực hiện các công việc chăm sóc cây trồng:

- Máy vun, xới

- Máy làm cỏ

- Máy bón thúc

- Máy phun thuốc trừ sâu

Câu 10: Liệt kê những loại máy được dùng trong thu hoạch?

Trả lời:

Có nhiều loại máy thu hoạch khác nhau với cấu tạo của bộ phận chức năng của máy và cơ chế hoạt động khác nhau. Tuỳ thuộc vào bộ phận cho thu hoạch, cần lựa chọn loại máy thích hợp với từng loại cây trồng.

- Máy thu hoạch khoai tây

- Máy thu hoạch bí đỏ

- Máy thu hoạch xà lách

- Máy gặt đập lúa liên hợp

- Máy thu hoạch nho

- Máy thu hoạch gai dầu

Câu 11: Cần chú ý điều gì khi lựa chọn máy gieo hạt?

Trả lời:

Khi lựa chọn máy gieo hạt, cần chú ý các thông số kỹ thuật của bộ phận gieo hạt như số răng tra hạt, khoảng cách giữa các răng, kích thước răng,... đảm bảo phù hợp với từng loại hạt giống.

Câu 12: Cần lưu ý điều gì khi áp dụng cơ giới hóa trong chăm sóc cây trồng?

Trả lời:

Khi áp dụng cơ giới hóa trong chăm sóc cây trồng, cần chú ý những vấn đề sau:

• Lựa chọn loại máy móc, thiết bị phù hợp: Cần lựa chọn loại máy móc, thiết bị phù hợp với loại cây trồng, diện tích canh tác và điều kiện địa hình.
• Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật khi sử dụng máy: Cần đảm bảo sử dụng máy móc, thiết bị đúng cách, đúng quy trình để tránh làm hư hại cây trồng và đất đai.
• Tuân thủ các quy định an toàn lao động: Cần tuân thủ các quy định an toàn lao động khi sử dụng máy móc, thiết bị để đảm bảo an toàn cho người lao động.

Ngoài ra, cần chú ý những vấn đề sau:

• Chuẩn bị đồng ruộng kỹ lưỡng: Cần chuẩn bị đồng ruộng kỹ lưỡng trước khi sử dụng máy móc, thiết bị để đảm bảo máy móc hoạt động hiệu quả, tránh làm hư hại cây trồng và đất đai.
• Bảo dưỡng, bảo trì máy móc, thiết bị thường xuyên: Cần bảo dưỡng, bảo trì máy móc, thiết bị thường xuyên để đảm bảo máy móc hoạt động tốt, kéo dài tuổi thọ của máy.
• Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sử dụng máy móc, thiết bị cho người lao động: Cần đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sử dụng máy móc, thiết bị cho người lao động để đảm bảo người lao động sử dụng máy móc, thiết bị an toàn, hiệu quả.

Câu 13: Cơ giới hóa trong chăm sóc cây trồng mang lại lợi ích gì?

Trả lời:

Cơ giới hóa trong chăm sóc cây trồng mang lại nhiều lợi ích như:

• Tăng năng suất, chất lượng cây trồng: Cơ giới hóa giúp giảm thời gian, công sức lao động, tăng năng suất, chất lượng cây trồng.
• Giảm chi phí sản xuất: Cơ giới hóa giúp giảm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế.
• Bảo vệ môi trường: Cơ giới hóa giúp giảm ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường sống.

Câu 14: Những công việc chăm sóc nào khó có thể áp dụng cơ giới hóa??

Trả lời:

Khó có thể áp dụng cơ giới hóa cho những công việc chăm sóc sau:

• Cắt tỉa: Cắt tỉa là công việc đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ để tạo hình cho cây hoa. Máy móc khó có thể thực hiện công việc này một cách hiệu quả và chính xác.
• Phun thuốc trừ sâu bệnh: Phun thuốc trừ sâu bệnh cần đảm bảo thuốc được phun đều trên bề mặt lá và thân cây, tránh phun quá nhiều hoặc quá ít. Máy móc khó có thể thực hiện công việc này một cách hiệu quả và chính xác.
• Thu hoạch: Thu hoạch hoa là công việc đòi hỏi sự cẩn thận, nhẹ nhàng để tránh làm hư hại hoa. Máy móc khó có thể thực hiện công việc này một cách hiệu quả và chính xác.

Ngoài ra, khó có thể áp dụng cơ giới hóa cho những công việc chăm sóc hoa có diện tích nhỏ, phân tán, hoặc có địa hình phức tạp.

Câu 15: Để thích hợp với cây trồng cạn, cần chọn đất như thế nào?

Trả lời:

Chọn đất cho cây trồng cạn

Cây trồng cạn là những cây trồng sinh trưởng và phát triển trên cạn. Do đó, đất trồng cây cạn cần có các đặc điểm sau:

• Độ phì nhiêu cao: Đất trồng cây cạn cần có độ phì nhiêu cao để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây trồng phát triển.
• Tơi xốp, dễ thoát nước: Đất trồng cây cạn cần có độ tơi xốp cao để giúp rễ cây hô hấp tốt. Đồng thời, đất cũng cần có khả năng thoát nước tốt để tránh tình trạng khô hạn, thối rễ.
• Độ pH trung tính: Độ pH trung tính là khoảng 6,5-7,5. Độ pH thích hợp sẽ giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Ngoài ra, khi chọn đất trồng cây cạn cần lưu ý đến loại cây trồng cụ thể. Ví dụ, cây trồng ưa đất thịt, cây trồng ưa đất cát, cây trồng ưa đất chua,... cần được trồng trên loại đất phù hợp.

Câu 16: Công nghệ sấy thăng hoa có những ưu điểm gì?

Trả lời:

Công nghệ sấy thăng hoa có ưu điểm: giữ nguyên chất lượng của sản phẩm (thành phần dinh dưỡng, màu sắc, mùi vị,...); sản phẩm sấy khi ngâm nước sẽ trở lại gần giống ban đầu; dễ bảo quản và chi phí thấp. Công nghệ này thường áp dụng sấy các loại rau, củ, quả.

Câu 17: Công nghệ chế biến nước quả nhằm mục đích gì?

Trả lời:

Công nghệ chế biến nước quả sử dụng dây chuyền chế biến tự động kết hợp với nhiều công nghệ để sản xuất nước quả chất lượng cao.

Câu 18: Công nghệ đông lạnh làm sống tế bào có tác dụng gì?

Trả lời:

Công nghệ lạnh đông làm sống tế bào (CAS – Cell Alive System)

Công nghệ CAS sử dụng công nghệ lạnh đông kết hợp với thiết bị làm tinh thể nước đóng băng ở dạng hạt nhỏ, tròn, không góc cạnh. Nhờ đó, sản phẩm trồng trọt được đông lạnh nhanh mà không phá vỡ cấu trúc tế bào và không làm mất đi hương vị.

Câu 19: Kế hoạch trồng trọt cho một loại cây trồng bao gồm các thông tin cơ bản nào?

Trả lời:

Kế hoạch trồng trọt cho một loại cây trồng bao gồm các thông tin:

• Địa điểm và diện tích gieo trồng; sơ đồ khu vực trồng.
• Thời gian gieo, trồng và dự kiến thu hoạch.
• Giống và vật tư trồng trọt:
• Giống: tên giống, lượng giống.
• Phân bón: loại phân, lượng phân.
• Thuốc bảo vệ thực vật: loại thuốc, lượng thuốc.
• Các vật liệu khác tuỳ thuộc từng loại cây trồng và điều kiện canh tác cụ thể.
• Thiết bị và dụng cụ trồng trọt:
• Máy làm đất: loại máy, số lượng, công suất.
• Máy bơm và đường ống tưới: công suất máy bơm; loại, số lượng và kích thước đường ống.
• Số lượng các loại dụng cụ: cuốc, cào, dầm, bình phun phân bón, bình phun thuốc trừ sâu, dao cắt cành, kéo tỉa cây, rổ, bao bì chứa sản phẩm thu hoạch....
• Số lượng nhân công.
• Quy trình kỹ thuật trồng trọt: quy trình làm đất, lên luống, bón lót, trồng cây, chăm sóc, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch.
• Kinh phí đầu tư: dự kiến chi phí sản xuất, tính giá thành, giá bán; nguồn vốn.
• Kế hoạch tiêu thụ sản phẩm: địa điểm, hình thức, lượng tiêu thụ, khách hàng.

Câu 20: Nêu các công thức tính toán chi phí trồng trọt?

Trả lời:

Tổng chi phí cho trồng trọt = chi phí nguyên vật liệu, dụng cụ + công lao động + chi phí khác.

Tổng thu trên 1 ha = sản lượng (tấn) × giá bán (đồng/tấn)

Lợi nhuận = Tổng thu – Tổng chi