BÀI 25: CON NGƯỜI VÀ THIÊN NHIÊN

(13 câu)

1. Nhận biết (3 câu)

Câu 1: Thiên nhiên là gì?

Trả lời:

Thiên nhiên là các thành phần của tự nhiên mà con người có thể khai thác và sử dụng trong đời sống và sản xuất.

Câu 2: Để tồn tại và phát triển, con người phải dựa vào điều gì?

Trả lời:

Để tồn tại và phát triển, con người phải dựa vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Câu 3: Những điều kiện nào của thiên nhiên ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, lối sống và sinh hoạt hàng ngày của con người?

Trả lời:

Các điều kiện tự nhiên như địa hình (cao hay thấp, gồ ghề hay bằng phẳng,...), khí hậu (nóng hay lạnh, mưa nhiều hay mua ít,...), đất trồng (màu mỡ hay bạc màu,...), nguồn nước (phong phủ hay khô cạn,...) đều có ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, lối sống và cả sinh hoạt hằng ngày của con người.

2. Thông hiểu (4 câu)

Câu 1: Thiên nhiên cung cấp những điều kiện như thế nào đối với đời sống hàng ngày của con người?

Trả lời:

Để tồn tại và phát triển được, con người phải dựa vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Thiên nhiên cung cấp cho con người thức ăn, nước uống, không khí để thở.... Thiên nhiên còn cho con người nhiều nguồn tài nguyên khác như: đất, khoáng sản, gỗ, các nguồn năng lượng,... để sử dụng trong sản xuất, tạo ra nhiều của cải vật chất nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của mình.

Câu 2: Phân tích tác động của thiên nhiên đối với sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải và du lịch

Trả lời:

Câu 3: Con người đã tác động như thế nào tới thiên nhiên?

Trả lời:

Nhu cầu của con người về các nguồn tài nguyên thiên không ngưng tăng lên cùng với sự tăng lên của dân số và sự phát triển của khoa học công nghệ.

Trong quá trình khai thác và cải tạo tự nhiên, con người đã gây ra những hậu quả không mong muốn.

Những tác động của con người đang làm cho môi trường bị ô nhiễm. Nguồn nước thải trong sinh hoạt, trong sản xuất công nghiệp không qua xử lí thải trực tiếp ra sông, hồ và biển làm ô nhiễm nguồn nước. Đặc biệt, các sự cố trong quá trình vận chuyển dầu, rửa tàu,... còn làm ô nhiễm nước biển, dại dương. Khí thải của các nhà máy, khi thải do sử dụng các loại nhiên liệu hoá thạch và khí thải của các phương tiện giao thông đang làm cho bầu không khí bị ô nhiễm.

Con người cũng đang làm cho nhiều nguồn tài nguyên bị cạn kiệt. Việc sử dụng dất không gắn liền với cải tạo, bảo vệ dắt làm cho nhiều diện tích đất canh tác bị thu hẹp. Sự suy giảm rừng do con người khai thác gỗ, củi làm nguyên liệu; đốt rừng làm nương rẫy,... đang làm mất đi môi trường sống của nhiều loài động vật, thực vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm dang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Công nghiệp phát triển đã thúc đẩy khai thác khoáng sản ngày càng nhiều làm cho nguồn tài nguyên khoáng sản bị cạn kiệt dần và khó khôi phục trở lại.

.

Câu 4: Con người đã làm gì để bảo vệ môi trường?

Trả lời:

Con người ngày càng nhận thức được trách nhiệm của mình với thiên nhiên và đã có những hành động tích cực để bảo vệ môi trường bằng cách trồng rừng, phủ xanh đồi núi, cải tạo đất, biến những vùng khô cằn, bạc màu thành đồng ruộng phì nhiêu,...

3. Vận dụng (2 câu)

Câu 1: Tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái bởi những hành động nào?

Trả lời:

Những tác động của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái:

• Khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên
• Chặt phá, đốt rừng
• Gây thoái hóa đất
• Thải khí Cacbonic quá nhiều ra môi trường

Câu 2: Những loại rác thải nào được con người đưa vào môi trường thiên nhiên?

Trả lời:

- Một số loại rác thải sinh hoạt: tro xỉ, tro than, các loại rau, củ quả đã bị hư, thối; cơm/canh/thức ăn còn thừa hoặc bị thiu; các loại bã chè, bã cafe;  các loại vỏ sò/ốc, vỏ trứng; các loại vỏ lon nước ngọt/lon bia/vỏ hộp trà; hộp giấy, bì thư, bưu thiếp đã qua sử dụng; 

- Một số loại rác thải công nghiệp: hóa chất, chất thải các ngành công nghiệp; đồ da, đồ cao su, đồng hồ hỏng, băng đĩa nhạc, radio… không thể sử dụng; gạch/ đá, đồ sành/sứ vỡ hoặc không còn giá trị sử dụng; ly/ cốc/ bình thủy tinh vỡ; thùng carton, sách báo cũ; chất thải ngành than, dầu khí;...

- Một số loại rác thải nông nghiệp: phân bón, hóa chất dư thừa; phân của động vật, chất thải của nông nghiệp, rơm rạ, cỏ, những loại bao bì, vỏ chai nhựa trong quá trình canh tác, thức ăn thừa cho động vật thừa, thuốc tăng trọng.

4. Vận dụng cao (4 câu)

Câu 1: Lấy ví dụ về tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người?

Trả lời:

Trong đời sống hằng ngày, thiên nhiên cung cấp những điều kiện hết sức cần thiết (không khí, ánh sáng, nhiệt độ, nước,...) để con người có thể tồn tại. Các điều kiện tự nhiên như địa hình (cao hay thấp, gồ ghề hay bằng phẳng...), khí hậu (nóng hay lạnh, mưa nhiều hay mưa ít,...), đất trồng (màu mỡ hay bạc màu,...), nguồn nước phong phú hay khô cạn,...) đều có ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, lối sống và cả sinh hoạt hằng ngày của con người.

Câu 2: Lấy ví dụ về tác động của thiên nhiên tới hoạt động sản xuất nông nghiệp?

Trả lời:

Đối với sản xuất nông nghiệp:

Nông nghiệp là ngành sản xuất chịu tác động rõ rệt nhất của hoàn cảnh tự nhiên vì cây trồng và vật nuôi (đối tượng của sản xuất nông nghiệp) chỉ có thể tồn tại và phát triển bình thường khi có nhiệt độ, nước, ánh sáng, không khí,... phù hợp.

Câu 3: Lấy ví dụ về tác động của thiên nhiên tới hoạt động sản xuất công nghiệp?

Trả lời:

Đối với sản xuất công nghiệp:

Tài nguyên thiên nhiên (đặc biệt là khoáng sản) là nguồn cung cấp nhiên liệu, năng lượng, nguyên liệu để các ngành công nghiệp hoạt động.

Câu 4: Lấy ví dụ về tác động của thiên nhiên tới hoạt động sản xuất giao thông vận tải và du lịch?

Trả lời:

Đối với giao thông vận tải và du lịch:

Địa hình đồng bằng thuận lợi để phát triển giao thông đường bộ hơn địa hình đồi núi. Nơi nhiều sông hồ thuận lợi cho phát triển giao thông đường thuỷ. Nơi có khi hậu ôn hoà, nhiều phong cảnh đẹp thuận lợi cho ngành du lịch.