Câu hỏi tự luận ngữ văn 10 cánh diều Bài 8: Văn bản Bản sắc lá hành trang

TL. BẢN SẮC LÀ HÀNH TRANG

NHẬN BIẾT

Câu 1:Tìm hiểu về tác giả Nguyễn Sĩ Dũng?

Trả lời:

 - Tên tuổi: Nguyễn Sĩ Dũng (1955) 

 - Quê quán: Nghệ An

 - Phong cách nghệ thuật: chau chuốt, logic

 - Tác phẩm chính: "Những nghịch lý của thời gian", “Thế sự - một góc nhìn”,...

Câu 2: Tìm hiểu về nguồn gốc và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm ?

Trả lời:

 Trích trong “Những nghịch lí của thời gian” năm 2011

Câu 3: Tóm tắt tác phẩm theo cách hiểu của em ?

Trả lời:

Thế giới ngày càng phát triển đặt  ra nhiều yêu cầu tuy nhiên cần hội nhập chứ không hòa tan. Đặc biệt là phải giữ gìn bản sắc văn hoa Việt Nam để tạo ra những nét độc đáo riêng cho dân tộc. Tiêu biểu như tiếng Việt, trống đồng, tượng chùa Tây Phương, kho tàng dân ca… Bản sắc văn hoa giúp cho bạn bè thế giới ngưỡng mộ, gây chú ý đặc biệt trong tâm thức, có sự hấp dẫn kì lạ… Vì vậy giữ gìn bản sắc văn hóa là phương châm và hành động của mỗi cá nhân

Câu 4: Thể loại và phương thức biểu đạt của tác phẩm là gì ?

Trả lời:

Thể loại: Nghị luận

Phương thức biểu đạt: Nghị luận

Câu 5: Tác phẩm có ngôi kể thức mấy ?

Trả lời:

Ngôi kể: thứ 3

Câu 6: Nêu bố cục của tác phẩm ?

Trả lời:

 - Phần 1: Khái niệm hội nhập

 - Phần 2: Giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam

 - Phần 3: Nhấn mạnh việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

THÔNG HIỂU

Câu 7: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm ?

Trả lời:

 - Nêu bật được giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam. 

 - Nhấn mạnh vào ý thức của mỗi người trong việc giữ gì và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

Câu 8: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm ?

Trả lời:

 - Luận điểm rõ ràng

 - Ngôn ngữ sắc bén…

Câu 9: Em hiểu thế nào về “hội nhập”, “bản sắc”,  “văn hóa”?

Trả lời:

- Bản sắc - Bản sắc  có thể ám chỉ đến tính cách, đặc trưng, hoặc đặc điểm riêng biệt của một người, một vùng miền, hoặc một quốc gia. Nó thể hiện sự đa dạng và đặc trưng của một cá nhân hoặc một cộng đồng.

- Hội nhập là quá trình mà các quốc gia, cộng đồng, hoặc tổ chức khác nhau hợp nhất với nhau để tạo ra một môi trường chung hòa nhập và hợp tác.  - Hội nhập là quá trình mà các quốc gia, cộng đồng, hoặc tổ chức khác nhau hợp nhất với nhau để tạo ra một môi trường chung hòa nhập và hợp tác.

- Văn hóa là tập hợp các giá trị, niềm tin, nghệ thuật, phong tục, và lối sống của một nhóm người hoặc cộng đồng. Nó bao gồm những quy tắc ứng xử, cách thức giao tiếp, và cách mà con người tạo ra và truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm. Văn hóa có thể biểu hiện qua ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực, nghệ thuật, kiến trúc, tín ngưỡng tôn giáo, và nhiều khía cạnh khác của cuộc sống. - Văn hóa là tập hợp các giá trị, niềm tin, nghệ thuật, phong tục, và lối sống của một nhóm người hoặc cộng đồng. Nó bao gồm những quy tắc ứng xử, cách thức giao tiếp, và cách mà con người tạo ra và truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm. Văn hóa có thể biểu hiện qua ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực, nghệ thuật, kiến trúc, tín ngưỡng tôn giáo, và nhiều khía cạnh khác của cuộc sống.

VẬN DỤNG

Câu 10: Trong đầu văn bản tác giả đã đưa ra khái niệm gì ?

Trả lời:

 - Tác giả đưa ra một khái niệm mới mẻ về hội nhập: “Hội nhập là việc sông kết vào với biển, chứ không phải việc sông tan biến vào trong biển"”

=> Nhấn mạnh việc hòa nhập chứ không hòa tan.

Câu 11: Các con số ở đầu đoạn 2 của văn bản nói lên điều gì ?

Trả lời:

Tỉ lệ (80 triệu người không bị hòa lẫn và biến mất trong hơn 6000 triệu người) thể hiện vấn đề của sự gìn giữ bản sắc dân tộc trong việc hội nhập trên toàn cầu.

Câu 12: Nói về bản sắc văn hóa Việt Nam tác giả đã đưa ra những luận điểm nào ?

Trả lời:

 - Tác giả đưa ra luận điểm về bản sắc “Bản sắc là tất cả những gì đặc trưng cho dân tộc Việt Nam, tất cả những gì làm cho người Việt chúng ta khác với mọi dân tộc người khác trên thế giới."”

 - Dẫn chứng:

 + Ngôn ngữ tiếng Việt

 + Trống đồng

 + Tượng chùa Tây Phương....

 - Tác giả mượn hình ảnh so sánh chiếc xe Lếch – xớt với cây ô liu.

=> Khẳng định thêm những giá trị của bản sắc văn hóa.

Câu 13: Theo em nhan đề của văn bản có ý nghĩa gì ?

Trả lời:

 - Nhan đề “Bản sắc là hành trang”: Bản sắc là nét riêng, hành trang là những điều có thể đem theo mãi mãi. Bản sắc là hành trang là những nét riêng biệt, đặc sắc riêng của dân tộc ta nên được đem theo, giữ gìn mãi mãi.

 - Nhan đề này cho em biết vấn đề tác giả bàn luận trong văn bản là việc bảo tồn, phát huy và giữ gìn bản sắc dân tộc.

 - Vấn đề ấy có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập, nơi những điều mới mẻ, hiện đại có nguy cơ xóa bỏ hoàn toàn những nét riêng biệt của mỗi dân tộc.

Câu 14: Điều mà tác giả muốn gửi gắn lại ở cuối văn bản là gì ?

Trả lời:

Nhấn mạnh việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại: Tác giả tổng kế và nhấn mạnh về việc tiếp thu văn hóa nhân loại là trách nhiệm của mỗi cá nhân

 VẬN DỤNG CAO

Câu 15: Viết một bài văn nghị luận về quan điểm: “Hòa nhập chứ không hòa tan”. Và từ đó em rút ra kinh nghiệm gì cho bản thân ?

Trả lời:

Mỗi đất nước đều có một sắc văn hóa riêng biệt, đó là giá trị văn hóa quý báu mà chúng ta cần gìn giữ. Thế nhưng trong thời buổi xã hội toàn cầu hóa hiện nay, câu hỏi làm sao để có thể giữ gìn được bản sắc truyền thống văn hóa dân tộc là một câu hỏi lớn buộc mọi người phải suy nghĩ. Vậy làm sao để hòa nhập chứ không bị hòa tan, làm sao để tiếp thu được nét đẹp trong truyền thống văn hóa các nước khác và truyền bá văn hóa dân tộc mình với các quốc gia khác trên thế giới? Để trả lời câu hỏi này sau đây chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu.

Trước hết, chúng ta cần phải hiểu được khái niệm về truyền thống dân tộc, vậy truyền thống là gì, tại sao chúng ta lại cần phải gìn giữ? Đầu tiên, truyền thống là những nét đẹp có trong văn hóa của mỗi quốc gia, nó là nét riêng biệt của mỗi dân tộc được hình thành và khẳng định qua thời gian, được truyền từ đời này sang đời khác. Dân tộc nào cũng có những truyền thống tốt đẹp và dân tộc Việt Nam của chúng ta cũng không là ngoại lệ. Chắc hẳn bạn đã nghe câu chuyện kể về cuộc hành trình gian khổ của người dân Việt Nam để giữ gìn lấy bản sắc dân tộc, ông cha ta đã bỏ ra vô vàn công sức cùng những cố gắng để không bị đồng hóa bởi quân giặc. Ai cũng biết trong chặng đường lịch sử 4000 năm dựng nước và giữ nước, dân tộc đã đã phải đấu tranh và chịu đựng biết bao đau thương. Cuộc sống của dân ta trở nên khốn cùng bởi sự bóc lột của quân giặc, chúng không cho dân ta học chữ, bắt dân ta học ngôn ngữ của chúng, bắt dân ta làm đủ chuyện chỉ để phục vụ mục đích đồng hóa khiến chúng ta mất đi tiếng nói và bản sắc của mình. Thế nhưng, vượt lên ngàn đau thương, phong ba bão táp ấy cũng chẳng thể khiến con người ta từ bỏ đi bản sắc của mình, người này truyền cho người kia và cuối cùng những nỗ lực ấy cũng được báo đáp và dân tộc ta vẫn giữ được tiếng nói, vẫn giữ được nét đẹp truyền thống vốn có của mình.