Câu hỏi tự luận Ngữ văn 11 kết nối tri thức Ôn tập bài 8: Cấu trúc văn bản thông tin (P1)

ÔN TẬP BÀI 8. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN (PHẦN 1)

Câu 1: Phân tích tác dụng của các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản Pa-ra-lim-pích (Paralypic): Một lịch sử chữa lành những vết thương (Huy Đăng).. 

Trả lời:

Trong văn bản, tác giả sử dụng linh hoạt chữ kết hợp với hình ảnh và những dẫn chứng qua lời kể của nhân vật. Điều đó không chỉ làm nội dung của tác phẩm ngày càng sáng tỏ mà nó còn giúp việc trình bày tác phẩm trở lên dễ hiểu và logic hơn. Từ đó, người đọc có thể dễ dàng nắm bắt được nội dung của tác phẩm hơn. 

Câu 2: Em hãy nêu nội dung chính của văn bản Pa-ra-lim-pích (Paralypic): Một lịch sử chữa lành những vết thương (Huy Đăng).

Trả lời:

Văn bản Pa-ra-lim-pích (Paralypic): Một lịch sử chữa lành những vết thương cung cấp thông tin cho người đọc về lịch sử hình thành và phát triển của Pa-ra-lim-pich và những con người đã vượt lên nghịch cảnh để giành lấy thành công.

Câu 3: Đọc nhan đề và đoạn mở đầu, xác định chủ đề của văn bản “Trí thông minh nhân tạo”.

Trả lời:

Chủ đề: Công nghệ AI đã tiến dần vào cuộc sống con người

Câu 4: Những quan niệm khác nhau về khả năng của trí thông minh nhân tạo nào được nhắc đến trong văn bản?

Trả lời:

Ray Kurzweil - nhà tương lai học và nhà phát minh người Mỹ đã công khai đánh cược với Mitchell Kapor - người sáng lập công ty phần mềm Lotus, rằng máy tính sẽ vượt qua bài kiểm tra Tu-rinh vào năm 2029. Nhưng các chuyên gia khác nói không, Bill Calvin- nhà thần kinh học lí thuyết người Mỹ, cho rằng não người phức tạp đến mức máy tính sẽ không bao giờ mô phỏng được, hoặc nếu có chúng sẽ thừa hưởng cả những điểm yếu và không toàn vẹn về mặt cảm xúc bên cạnh trí thông minh của con người. 

Câu 5: Văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên” cung cấp những thông tin nào về cuộc đời và sự nghiệp của Manh Manh nữ sĩ?

Trả lời:

- Manh Manh nữ sĩ tên thật là Nguyễn Thị Kiêm (1914 – 2005), con ông tri huyện Nguyễn Đình Trị, quê ở quán Gò Công.  - Manh Manh nữ sĩ tên thật là Nguyễn Thị Kiêm (1914 – 2005), con ông tri huyện Nguyễn Đình Trị, quê ở quán Gò Công.

- Bà học trường Trung học Nữ sinh bản xứ đến tú tào rồi bước vào nghề báo. Ban đầu bà chỉ là phóng viên thường, viết các mục nhỏ với bút hiệu YM, Nguyễn Văn MYM. Sau khi Phan Khô đăng bài thơ Tình già (Phụ nữ Tân văn, số 122, ngày 10/2/1932) thì tên tuổi bà sáng lên qua bút danh Nguyễn Thị Manh Manh hoặc tên thật khi ủng hộ Thơ mới và cổ vũ cho nữ quyền. - Bà học trường Trung học Nữ sinh bản xứ đến tú tào rồi bước vào nghề báo. Ban đầu bà chỉ là phóng viên thường, viết các mục nhỏ với bút hiệu YM, Nguyễn Văn MYM. Sau khi Phan Khô đăng bài thơ Tình già (Phụ nữ Tân văn, số 122, ngày 10/2/1932) thì tên tuổi bà sáng lên qua bút danh Nguyễn Thị Manh Manh hoặc tên thật khi ủng hộ Thơ mới và cổ vũ cho nữ quyền.

- Bà Kiêm xuất hiện trong thời kì này khi mới có mười bảy tuổi, mạnh mẽ ủng hộ Thơ mới, nổi tiếng với những cuộc diễn thuyết, những bài viết về bình đẳng giới và Thơ mới. Bà đi diễn thuyết ở Huế, Hà Nội, Hải Phòng,…  - Bà Kiêm xuất hiện trong thời kì này khi mới có mười bảy tuổi, mạnh mẽ ủng hộ Thơ mới, nổi tiếng với những cuộc diễn thuyết, những bài viết về bình đẳng giới và Thơ mới. Bà đi diễn thuyết ở Huế, Hà Nội, Hải Phòng,…

Câu 6: Tác giả đã nhắc đến những hoạt động nào của Manh Manh nữ sĩ trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên”?

Trả lời:

Phóng viên, viết báo, diễn thuyết, làm thơ.

Câu 7: Infographic (đồ họa thông tin) là gì?

Trả lời:

Infographic (đồ họa thông tin) là văn bản đa phương thức được thiết kế dưới dạng một bức đồ họa có sự kết hợp giữa ngôn ngữ với hình ảnh, biểu đồ, số liệu…

Câu 8: Infographic (đồ họa thông tin) có tác dụng gì?

Trả lời:

Infographic (đồ họa thông tin) nhằm truyền đạt thông tin một cách ngắn gọn, trực quan, sinh động. Ngoài ra, infographic còn chú ý tạo sự hấp dẫn đối với người tiếp nhận bằng hiệu quả thẩm mĩ của hình thức trình bày như màu sắc, đường nét…

Câu 9:  Quan sát hình ảnh dưới đây được cung cấp trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên” và cho biết những thông tin gì được cung cấp trong hình ảnh đó?

Trả lời:

Hình ảnh trên được cung cấp trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên” cho người đọc thấy được chân dung thật của Manh Manh nữ sĩ.

Câu 10: Mục tiêu của bác sĩ Gắt-mừn khi tổ chức cuộc thi Pa-ra-lim-pích là gì?

Trả lời:

Mục tiêu của bác sĩ Gắt-mừn khi tổ chức cuộc thi này sẽ đưa giải đấu thể thao này lên sánh ngang tầm Ô-lim-pích, trở thành một kì Thế vận hội cho những người khuyết tật.

Câu 11: Người viết đã kể câu chuyện của những vận động viên nào tham dự Pa-ra-lim-pích?

Trả lời:

Người viết đã kể câu chuyện của những vận động viên tham dự Pa-ra-lim-pích:

- Van Gát, cựu lính nhảy dù người Anh gặp nạn vào năm 2009, được Help for Hero (tổ chức Hỗ trợ các Cựu chiến binh) của Anh giúp đỡ. - Van Gát, cựu lính nhảy dù người Anh gặp nạn vào năm 2009, được Help for Hero (tổ chức Hỗ trợ các Cựu chiến binh) của Anh giúp đỡ.

- Brét-ly Xnai-đơ là một vận động viên bơi lội khiếm thị từng phục vụ trong hải quân Mỹ khi tham chiến ở Áp-ga-ni-xten, khi giúp đỡ những nạn nhân trong vụ đánh bom 2011, mắt anh đã bị hỏng.  - Brét-ly Xnai-đơ là một vận động viên bơi lội khiếm thị từng phục vụ trong hải quân Mỹ khi tham chiến ở Áp-ga-ni-xten, khi giúp đỡ những nạn nhân trong vụ đánh bom 2011, mắt anh đã bị hỏng.

Câu 12: Yếu tố tự sự có vai trò gì trong văn bản “Pa-ra-lim-lích (paralimpic): một lịch sử chữa lành những vết thương”?

Trả lời:

Trong văn bản “Pa-ra-lim-lích (paralimpic): một lịch sử chữa lành những vết thương”, tác giả sử dụng yếu tố tự sự thông qua những câu chuyện về các vận động viên khuyết tật. Yếu tố tự sự có vai trò làm rõ, mang tính cách thực, mang đến lượng thông tin lớn, chi tiết về Pa-ra-lim-pích, giúp người viết đạt được hiệu quả truyền đạt thông tin tốt hơn về quá trình tham gia thế vận hội và những thay đổi tích cực của người khuyết tật.

Câu 13: Bạn có đồng tình với những dự đoán về tương lai của trí tuệ nhân tạo không? Vì sao?

Trả lời:

Em không đồng tình với dự đoán trên của tác giả bởi máy móc là do con người thiết lập ra nên những chỉ số của chúng đều được kiểm soát dưới tầm nhìn của con người. Nên việc chúng sẽ xâm chiếm thế giới loài người cũng sẽ không có khả năng đó, nếu như có một sự cố nào xảy ra thì con người sẽ có thể nhanh chóng xử lý tình huống. 

Câu 14: Theo bạn, việc trình bày những thông tin trái chiều về sự phát triển của trí thông minh nhân tạo và việc nêu lên những câu hỏi ở phần cuối văn bản cho thấy quan điểm, thái độ gì của tác giả?

Trả lời:

Tác giả đã cho rằng có rất nhiều người nghi ngờ sự phát triển của công nghệ AI diễn ra rất nhanh chóng. 

Các câu hỏi cuối bài để gợi mở cho bạn đọc một cái nhìn khách quan về vấn đề AI ngày càng phát triển có tác động rất mạnh đến đời sống con người. Bài viết cho thấy tác giả đang cảnh báo thế giới tương lai không nên quá lạm dụng vào công nghệ AI.

Câu 15: Nhận xét cách mở đầu văn bản bản “Nữ phóng viên đầu tiên” của tác giả.

Trả lời:

Cách mở đầu văn bản là một câu hỏi gợi mở cho người đọc, gây sự tò mò thích thú cho độc giả.

Câu 16: Văn bản bản “Nữ phóng viên đầu tiên” được triển khai theo trình tự nào? Đánh giá hiệu quả của việc triển khai văn bản theo trình tự đó.

Trả lời:

Văn bản được triển khai theo trình tự từ thời niên thiếu của nhân vật cho đến khi cuối đời của nhân vật. Việc triển khai văn bản theo trình tự đó sẽ bao quát được cuộc đời của nhân vật được nói tới. 

Câu 17: Hãy nhận xét về cách giới thiệu chân dung nhân vật trong văn bản bản “Nữ phóng viên đầu tiên”. Theo bạn, chân dung ấy có được tái hiện một cách khách quan hay không? Vì sao?

Trả lời:

Cách giới thiệu chân dung nhân vật đi từ việc lí giải danh hiệu “nữ phóng viên chính hiệu” đến giới thiệu tiểu sử xuất thân của nhân vật, đến những hoạt động nổi bật làm nên tên tuổi của nhân vật và những đóng góp tích cực cho việc đấu tranh vì nữ quyền và cổ vũ phong trào Thơ mới. Cách giới thiệu này rất khoa học và logic, chân dung nhân vật được tái hiện một cách khách quan, vì không có thêm những nhận xét, bình luận, đánh giá nhân vật hoặc thái độ của người viết. Những thông tin được đưa ra trong văn bản đều là những thông tin chân thực từ cuộc đời nhân vật, những dẫn chứng được dẫn ra đều mang tính xác thực cao, có trích dẫn cụ thể, rõ ràng.

Câu 19: Em hãy nêu giá trị nội dung của bài Pa-ra-lim-pích (Paralypic): Một lịch sử chữa lành những vết thương (Huy Đăng).

Trả lời:

Giá trị nội dung

• Qua văn bản, người đọc có thêm hiểu biết về Pa-r-lim-pich, thấy được và phải khâm phục trước những con người với nghị lực phi phàm.
• Văn bản hắc nhở chúng ta không được quên đi những lịch sử tốt đẹp.
• Truyền tải động lực tích cực, khuyên con người hãy luôn cố gắng nỗ lực, vượt lên khó khăn trong cuộc sống.

Câu 20: Em hãy nêu giá trị nghệ thuật của bài Pa-ra-lim-pích (Paralypic): Một lịch sử chữa lành những vết thương (Huy Đăng).

Trả lời:

Giá trị nghệ thuật

Bố cục chặt chẽ, phân chia nội dung rõ ràng giúp người đọc người nghe hiểu hơn vấn đề đang bàn luận.

Câu 21: Theo em, vì sao trí tuệ nhân tạo không thể thay thế con người?

Trả lời:

Một số người tin rằng sự phát triển của AI sẽ dẫn đến một sự thay thế hoàn toàn cho con người trong tương lai. Họ cho rằng AI sẽ có khả năng tự học và tiến hóa một cách nhanh chóng, vượt trội hơn so với khả năng tiếp thu và tiến bộ của con người. Thực tế là trí tuệ nhân tạo không thể thay thế hoàn toàn các kỹ năng và khả năng của con người, bởi vì con người có những đặc điểm riêng như khả năng linh hoạt, sáng tạo và cảm nhận. Chúng ta cần nhận thức được rằng trí tuệ nhân tạo chỉ là một công cụ hỗ trợ và cần phải được sử dụng một cách khôn ngoan và đúng đắn. Chúng ta cần tìm cách để tận dụng lợi ích của trí tuệ nhân tạo và cũng đồng thời bảo vệ những giá trị của con người.

Câu 22: Kể tên những ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong thực tế cuộc sống hiện nay mà bạn biết?

Trả lời:

- Công cụ tìm kiếm Google: Khi chúng ta bắt đầu viết nội dung nào đó trên công cụ tìm kiếm Google, chúng ta ngay lập tức nhận được các đề xuất có liên quan từ Google, và điều này là do các công nghệ AI khác nhau. - Công cụ tìm kiếm Google: Khi chúng ta bắt đầu viết nội dung nào đó trên công cụ tìm kiếm Google, chúng ta ngay lập tức nhận được các đề xuất có liên quan từ Google, và điều này là do các công nghệ AI khác nhau.

- Ứng dụng chia sẻ chuyến đi: Các ứng dụng chia sẻ chuyến đi khác nhau như Uber sử dụng AI và học máy để xác định loại chuyến đi, giảm thời gian chờ sau khi đặt xe cũng như giá chuyến đi… - Ứng dụng chia sẻ chuyến đi: Các ứng dụng chia sẻ chuyến đi khác nhau như Uber sử dụng AI và học máy để xác định loại chuyến đi, giảm thời gian chờ sau khi đặt xe cũng như giá chuyến đi…

- Lọc thư rác trong email: AI cũng được sử dụng để lọc thư rác trong email, giúp bạn chỉ nhận những thư quan trọng và phù hợp trong hộp thư đến (Inbox). Theo nghiên cứu, Gmail có thể lọc 99,9% các thư rác. - Lọc thư rác trong email: AI cũng được sử dụng để lọc thư rác trong email, giúp bạn chỉ nhận những thư quan trọng và phù hợp trong hộp thư đến (Inbox). Theo nghiên cứu, Gmail có thể lọc 99,9% các thư rác.

- Mạng xã hội: Các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Pinterest… sử dụng công nghệ AI cho các mục đích khác nhau như nhận dạng khuôn mặt và đề xuất bạn bè khi bạn tải ảnh của mình lên Facebook… - Mạng xã hội: Các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Pinterest… sử dụng công nghệ AI cho các mục đích khác nhau như nhận dạng khuôn mặt và đề xuất bạn bè khi bạn tải ảnh của mình lên Facebook…

Câu 23: Phát biểu suy nghĩ của bạn về khả năng kì diệu của con người sau khi đọc các thông tin về một số vận động viên thể thao khuyết tật trong văn bản “Pa-ra-lim-lích (paralimpic): một lịch sử chữa lành những vết thương”.

Trả lời:

Người khuyết tật mang trên mình nhiều khuyết điểm, thiếu sót về ngoại hình hay nhận thức đã trở thành một phần của thế giới này. Bằng sức mạnh của bản thân, họ đã tự vực dậy và tỏa sáng rực rỡ ở một thế vận hội thể thao, một điều tưởng chừng như không thể. Con người có thể không được lựa chọn nơi mình sinh ra, không được lựa chọn dáng vẻ bên ngoài của mình nhưng khả năng kì diệu của con người là có được quyền tự do chọn lựa một thái độ, một cách sống, một cách nhìn. Những vận động viên khuyết tật thể thao đã vượt qua mọi giới hạn của bản thân để khẳng định bản thân, chứng tỏ giá trị của mình, họ “tàn nhưng không phế”, vẫn đang miệt mài cống hiến những giá trị tốt đẹp cho xã hội. Có người đã từng nói: “Nếu bạn không nhận được một điều kỳ diệu, hãy tự mình trở thành một điều kỳ diệu”. Chúng ta cần một tinh thần kiên cường, bản lĩnh để đối mặt với những khó khăn, thử thách của cuộc đời. Bạn sẽ không thể biết được những khả năng tiềm ẩn của bản thân nếu bạn không tự bứt phá chính mọi giới hạn của chính mình. Không có giới hạn nhất định nào với khả năng của con người, đó chỉ là những miền đất chưa được khám phá nên đừng ngần ngại và vội vàng từ bỏ bản thân,

Câu 24: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) tóm tắt những thông tin thú vị mà bạn thu thập được về trí tuệ thông minh nhân tạo.

Trả lời:

Transformer là mô hình trí tuệ nhân tạo AI học sâu được giới thiệu vào năm 2017 được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Ngôn ngữ chính là vấn đề rất khó giải quyết đối với máy móc. Chính vì vậy Transformer ra đời để giải quyết được bài toán hóc búa này trong hàng thập kỉ. Trước khi để giao tiếp được với máy móc con người thường phải sử dụng đến các phím bấm. Giờ đây bạn có thể điều khiển máy móc chỉ cần ra lệnh bằng giọng nói. Sự hiểu biết về ngôn ngữ luôn là vấn đề mà các nhà khoa học phải đau đầu. Mô hình transformer sẽ giúp chúng ta giải quyết được vấn đề đó. Trên thực tế những tệp dữ liệu lớn dường như rất khó để tìm hiểu mà phải tiếp cận theo hướng khác đó chính là đào tạo. Với công nghệ này máy móc có thể dịch máy, dịch tài liệu, tóm tắt tài liệu, trả lời câu hỏi hiểu được nội dung video đang nói gì và thậm chí có thể hiểu được hình ảnh. Đây cũng chính là những điều được coi là thần kỳ của trí tuệ nhân tạo mà trước đó không ai nghĩ mãy móc có thể làm được như vậy. Transformer ra đời dẫn đến sự ra đời của GPT 3 với những con số vô cùng ấn tượng. Có thể xử lý 175 tỷ thông số, được tào tạo lượng dữ liệu lên tới 45TB với chi phí để làm ra nó lên tới 12 triệu USD. Tuy nhiên đây vẫn chưa là gì với con số 1,6 nghìn tỷ thông số của google. Có thể nói transformer sẽ là một sự cạnh tranh khốc liệt của những ông lớn công nghệ trong tương lai.

Câu 25: Infographic (đồ họa thông tin) có những lợi ích nào?

Trả lời:

Các thông tin khi trình bày trên Infographic đều được đơn giản hóa, người dùng nhìn vào sẽ không bị nhàm chán. Nhờ vào sự sáng tạo trong thiết kế, mọi thông tin đều được sắp xếp theo một cách súc tích và rõ ràng, Infographic tăng thêm sự thuyết phục người đọc.

Vì trình bày theo một cách khoa học nên thông tin được sắp xếp vô cùng dễ hiểu, mạch lạc, ít xảy ra hiểu lầm. Vậy nên khi xem Infographic, người dùng hạn chế được sự khó hiểu của người xem hay mắc phải khi đọc quá nhiều trang văn bản.

Câu 26: Vai trò của infographic (đồ họa thông tin) trong học tập?

Trả lời:

Trong thời đại hiện nay, giáo dục luôn phải nâng cao hiệu quả thông qua việc nâng cao năng suất và giảm thiểu thời gian. Sử dụng hình ảnh giúp truyền đạt một lượng thông tin lớn chỉ trong tích tắc. Yếu tố hình ảnh chính là thế mạnh vượt trội của infographic. Để tiết kiệm thời gian và tránh nhàm chán trong việc học, giúp nhớ lâu hơn, infographic hỗ trợ xử lí và sắp xếp sáng tạo các thông tin quan trọng từ đó sẽ tiếp thu bài hiệu quả hơn.

Câu 27: Nêu tác dụng của hình ảnh dưới đây được cung cấp trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên”.

Trả lời:

Hình ảnh trên được cung cấp trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên” là minh chứng xác thực cho việc rất nhiều người đã đến tham dự buổi diễn thuyết của Manh Manh nữ sĩ, chứng tỏ rất nhiều người quan tâm và ủng hộ tư duy đổi mới, hiện đại của bà, làm tăng tính thuyết phục cho những thông tin được đưa ra trong bài viết hơn.

Câu 28: Thiết kế một infographic về Manh Manh nữ sĩ, sử dụng những thông tin được cung cấp trong văn bản “Nữ phóng viên đầu thiên”.

Trả lời:

Câu 29: Tác giả đưa ra những dự đoán gì về tương lai của trí tuệ nhân tạo trong “Trí thông minh nhân tạo (Trích 50 ý tưởng về tương lai - Ri-sát Oát-xơn-Richard Watson)”? Bạn có đồng tình với những dự đoán đó không? Vì sao?

Trả lời:

Tác giả dự đoán rằng loài người sẽ bước vào một kỉ nguyên tiến hóa mới, thời điểm chúng ta bắt đầu hợp nhất với máy móc và đạt được sự bất tử ở một mức nào đó. Thứ hai ngay cả nếu máy móc không đạt được độ tinh tế như trên thì nhiều khả năng chúng sẽ trở nên rất thông minh. Vậy nên trong tương lai máy móc sẽ đảm nhận nhiều chức năng giống như con người ở hiện tại. 

Em không đồng tình với dự đoán trên của tác giả bởi máy móc là do con người thiết lập ra nên những chỉ số của chúng đều được kiểm soát dưới tầm nhìn của con người. Nên việc chúng sẽ xâm chiếm thế giới loài người cũng sẽ không có khả năng đó, nếu như có một sự cố nào xảy ra thì con người sẽ có thể nhanh chóng xử lý tình huống. 

Câu 30: Bằng hiểu biết của em về một tác giả được học trong chương trình Ngữ Văn lớp 11, thiết kế một Infographic (đồ họa thông tin) về tiểu sử, cuộc đời của tác giả đó.

Trả lời: