TL. NGUYÊN HỒNG – NHÀ VĂN CỦA NHỮNG NGƯỜI CÙNG KHỔ

NHẬN BIẾT

Câu 1: Tìm hiểu tác giả?

Trả lời

- Tên: Nguyễn Đăng Mạnh (1930 - 2018)

- Quê quán: Hà Nội

- Vị trí: Nguyễn Đăng Mạnh được coi là nhà nghiên cứu đầu ngành về văn học Việt Nam hiện đại và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. 

Câu 2: Thể loại của văn bản là gì?

Trả lời

 Thể loại:  Văn nghị luận

Câu 3: Ngôi kể của văn bản ?

Trả lời

Ngôi kể của văn bản là ngôi kể thứ 3

Câu 4: Phương thức biểu đạt của văn bản?

Trả lời

Phương thức biểu đạt: Nghị luận.

Câu 5: Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?

Trả lời

- Trích Tuyển tập Nguyễn Đăng Mạnh, tập 1, 2005.

Câu 6: Chỉ ra bố cục của văn bản?

Trả lời

- Phần 1: (từ đầu… đến nhạy cảm của mình): Nguyên Hồng là nhà văn dễ xúc động

- Phần 2 (tiếp … đến tôi đâu): Hoàn cảnh gia đình là một nguyên nhân tạo nên con người nhạy cảm của Nguyên Hồng

- Phần 3 Còn lại: Môi trường sống đã tạo nên “chất dân nghèo” ở tác phẩm của ông

 THÔNG HIỂU

Câu 7: Giá trị  nội dung của tác phẩm?

Trả lời

Qua Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ, Nguyễn Đăng Mạnh đã chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn nhạy cảm, khao khát tình yêu thương và đồng cảm với phụ nữ, trẻ em, người lao động và người dân nghèo. Sự đồng cảm và tình yêu đặc biệt ấy xuất phát từ chính hoàn cảnh xuất thân và môi trường sống của ông.

Câu 8: Giá trị nghệ thuật của tác phẩm?

Trả lời

- Văn nghị luận sắc bén, chặt chẽ.

- Sử dụng một số biện pháp tu từ: liệt kê, so sánh, điệp ngữ.

Câu 9: Tóm tắt lại tác phẩm theo cách hiểu của em ?

Trả lời

Bài viết lí giải tại sao Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ. Thứ nhất là vì Nguyên Hồng rất dễ xúc động. Thứ hai là ông luôn khao khát tình yêu thương và dễ thông cảm với người bất hạnh. Thứ ba là từ bé ông đã lăn lội cùng với những người cùng khổ nhất trong xã hội. Năm 16 tuổi rời xa quê hương, ông nhập hẳn và cuộc sống của những người dưới đáy xã hội. Thậm chí chất dân nghèo, chất lao động thấm vào trong cung cách sinh hoạt vô cùng giản dị của ông.

VẬN DỤNG

Câu 10: Văn bản đã lý giải lý do tại sao nhà văn Nguyên Hồng là một người dễ xúc động và dễ khóc ?

Trả lời

- Nguyên Hồng rất dễ xúc động, rất dễ khóc:

+ Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chỉ từng chia bùi sẻ ngọt.

+ Khóc khi nghĩ đến đời sống khổ cực của nhân dân mình ngày trước.

+ Khóc khi nói đến công ơn của Tổ quốc, quê hương đã sinh ra mình, đến công ơn của Đảng, của Bác Hồ đã đem đến cho mình lí tưởng cao đẹp của thời đại.

+ Khóc khi kể lại những nỗi đau, oan trái của những nhân vật

Câu 11: Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đây là gì ? Từ đó em có cảm nhận gì về nhà văn ?

Trả lời

→ Liệt kê, điệp từ, điệp cấu trúc "Khóc khi...."

- Không biết Nguyên Hồng đã khóc bao nhiêu lần.

- Mỗi dòng chữ ông viết ra là một dòng nước mắt từ trái tim nhạy cảm. → So sánh.

=> Tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc động của Nguyên Hồng.

Câu 12: Thửa thơ ấu của nhà văn diễn ra như thế nào ?

Trả lời

- Hoàn cảnh:

+ Mồ côi cha từ năm 12 tuổi.

+ Mẹ đi thêm bước nữa và thường làm ăn xa.

+ Sinh ra trong cuộc hôn nhân ép uổng.

→ Vì cảnh ngộ éo le, gia đình chồng khinh ghét nên mẹ không hay gần gũi Hồng. 

Câu 13: Những chi tiết nào miêu tả sự cô đơn và bị khinh ghét ?

Trả lời

- Sự cô đơn, bị khinh ghét:

+ Không được gần mẹ.

+ "Giá ai cho tôi 1 xu nhỉ?", "Đi học một mình", "Không! Không có ai cho tôi cả. Vì người ta có phải mẹ tôi đâu!".

→ Thiếu thốn, khao khát cả vật chất lẫn tình thương nên luôn khao khát tình thương và dễ thông cảm với người bất hạnh.

Câu 14: Tác phẩm đã lý giải tại sau chất nghèo và yêu thương người lao động đã thấm sâu vào văn chương của Nguyên Hồng ?

Trả lời

+ Từ thời cắp sách đến trường: lặn lội với đời sống dân nghèo để tự kiếm sống bằng những nghề nhỏ mọn, chung đụng với mọi hạng trẻ hư hỏng và các lớp cặn bã.

+ Năm 16, khi đến Hải Phòng: càng nhập hẳn với cuộc sống của hạng người dưới đáy thành thị.

- Tạo nên "chất dân nghèo, chất lao động":

+ Vẻ ngoài: thoạt đầu tiếp xúc không thể phân biệt với những người dân lam lũ hay những bác thợ cày nước da sạm màu nắng gió.

+ Lối sinh hoạt: thói quen ăn mặc, đi đứng, nói năng, thái độ giao tiếp, ứng xử, thích thú riêng trong ăn uống,...

→ Chất dân nghèo, lao động thấm sâu vào văn chương ông

VẬN DỤNG CAO

Câu 15:Viết một đoạn văn thể hiện cảm nghĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng ?

Trả lời

Đến với văn bản “Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ”, chúng ta đã hiểu hơn về nhà văn. Ông là một con người nhạy cảm, dễ xúc động và dễ khóc. Các tác phẩm của ông đều thể hiện tình yêu thương, sự đồng cảm sâu sắc với những kiếp người bất hạnh trong xã hội. Nguyên nhân xuất phát từ hoàn cảnh sống bất hạnh của nhà văn. Mồ côi cha từ nhỏ, mẹ lại đi bước nữa, làm ăn xa quê. Nguyên Hồng đã phải học cách sống tự lập. Từ khi còn đi học, ông đã tự bươn chải kiếm sống bằng nhiều nghề. Đến năm mười sáu tuổi phải rời xa quê hương để kiếm sống. Cuộc sống chân lấm tay bùn đã giúp Nguyên Hồng có được “chất dân nghèo, chất lao động” mà không nhà văn nào có được. Ông đã thấu hiểu được cuộc sống vất vả mưu sinh của người lao động nghèo. Những tác phẩm của ông đều chứa đựng tình cảm sâu nặng, tha thiết với những kiếp người cùng khổ. Như vậy, lời khẳng định là Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ là vô cùng đúng đắn.