TL:  CÔ GIÓ MẤT TÊN

NHẬN BIẾT

Câu 1: Tìm hiểu về tác giả Xuân Quỳnh ?

Trả lời 

- Xuân Quỳnh (1942 – 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.

- Quê ở làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của Việt Nam.

- Thơ của Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị, trong sáng của đời sống gia đình và cuộc sống hàng ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.

Câu 2: Một số tác phẩm tiêu biểu và thành tựu của Xuân Quỳnh?

Trả lời 

+ Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có một số bài thơ đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…

+ Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)...

- Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2011.

Câu 3: Thể loại của văn bản Cô gió mất tên là gì?

Trả lời 

Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.

Câu 4: Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác?

Trả lời 

Trích từ Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi xuất bản năm 2014.

Câu 5: Phương thức biểu đạt của văn bản?

Trả lời 

Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

Câu 6: Ngôi kể chuyện của văn bản?

Trả lời 

Ngôi  kể thứ ba.

Câu 7: Tóm tắt lại tác phẩm?

Trả lời 

 Người ta gọi cô là Gió, tính cô hay giúp người nên ai cũng yêu cô. Cô không có hình dáng, màu sắc nhưng đi đến đâu ai cũng biết. Đợt ấy, bố mẹ Đào đều đi công tắc, ở nhà chỉ có hai bà cháu chăm nhau. Mà bà Đào đang ốm nặng, trời nóng khiến mồ hôi bà rơi đẫm trán và sau lưng. Đào thương bà vội quạt cho bà mà quên mất mình cũng đẫm mồ hôi vì nóng. Thấy vậy, cô Gió liền đến thổi từ từ mang hơi mát cho hai bà cháu cho đến khi bà khỏi hẳn. Sau đó, cô Gió lại giúp chú Ong nhỏ về nhà. Cô vô tình lạc vào chiếc hũ và không thể ra vì tối quá. Qua cuộc trò chuyện với chị Hũ, cô Gió phát hiện ra vô tình để quên tên mình ở đâu đó. Khi cô Gió ra khỏi hũ, cô bay đến mặt biển và những tiếng nói xôn xao tên cô. Cô vui mừng, nhận ra bản thân mình hạnh phúc vì được giúp đỡ mọi người.

Câu 8: Nêu bố cục của văn bản?

Trả lời 

- Phần 1 (Từ đầu đến ...cô đã đi xa rồi): Cô Gió giúp đỡ mọi người và Đào.

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...theo phía ánh sáng mà đi ra): Cô quên mất tên của mình.

- Phần 3 (Còn lại): Cô Gió tìm lại bản thân. 

THÔNG HIỂU

Câu 9: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm?

Trả lời 

Câu chuyện ngắn mang đến bài học quý giá rằng hãy cứ giúp đỡ mọi người hết mình trong khả năng của bản thân. Miễn sao sự giúp đỡ đó mang lại hạnh phúc, niềm vui cho mọi người thì ắt hẳn bản thân chúng ta cũng vui lây.

Câu 10: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm?

Trả lời 

- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.

- Nghệ thuật miêu tả loài vật, hiện tượng sinh động, đặc sắc.

- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình với các biện pháp tu từ.

Câu 11: Giới thiệu những thông tin mà em đọc được trong văn bản về nhân vật Cô gió?

Trả lời 

- Tên: Gió.

- Không có hình dáng, màu sắc những ai cũng biết.

- Công việc: 

+ Đi lang thang khắp đó đây, lúc chạy nhanh, lúc chạy chậm.

+ Giúp đỡ vạn vật (thuyền, hoa, mưa,…)

→ Mọi người yêu quý cô Gió.

VẬN DỤNG

Câu 12: Cô Gió đã đi giúp đỡ những ai? Và giúp đỡ việc gì?

Trả lời 

*Cô Gió giúp bạn Đào

- Hoàn cảnh của Đào:

+ Bố mẹ đều đi công tác.

+ Bà ốm, không ăn được gì.

+ Trời nóng oi bức, Đào quạt cho bà mà không để ý đến lưng áo đẫm mồ hôi của mình.

- Cô Gió đến cửa sổ, từ từ thôi hơi mát:

+ Bà tỉnh cả người, khỏe ra.

+ Đào nghỉ tay, đi nấu cháo cho bà ăn.

- Cô Gió không màng đến lời cảm ơn "Đào chưa kịp chào và cảm ơn cô thì cô đã đi xa rồi.".

*Cô Gió đưa chú Ong nhỏ về nhà

- Hoàn cảnh: Gặp ở trên đường, chú ong lạc đàn, cứ bay vơ vẩn mà khóc mãi.

- Trên đường đi, cô chui qua một ngôi nhà và bị kẹt. Đến khi cô thoát được ra thì chú Ong đã không còn ở đó nữa.

→ Chưa hoàn thành được việc giúp đỡ Ong.

Câu 13: Tại sao Cô Gió lại quên mất tên của mình?

Trả lời 

- Cô vào nhà nhưng nhà đóng kín cửa vì trời rét, mọi người không biết cô vào.

→ Tâm trạng cô hơi buồn vì không có dáng hình cụ thể.

- Cô phát hiện những điều mới lạ: Đài truyền hình, nhiều dây dợ và núi bấm lằng nhằng. Tiếng đàn, hát vẫn tự nhiên vang lên không cần cô truyền đi. → Biểu hiện của cuộc sống hiện đại, công nghệ thông tin. 

→ Cô mất đi công việc của mình.

- Cô chui vào hũ và chị Hũ không biết đến sự xuất hiện và cái tên của cô Gió.

→ Chị Hũ khuyên cô quay về những nơi mà cô có ích để tìm lại tên của mình.

- Chị Hũ đẩy cái núi cho rộng ra để cô Gió theo ánh sáng đi ra.

- Quyết định đi tìm tên: "Bây giờ không biết cái tên mình nó ở nơi nào.".

→ Thấy bất lực mà khóc òa lên nhưng nước mắt cũng không có dáng hình màu sắc nên không một ai biết đến để an ủi cô.

=>  Rơi vào trạng thái vô định, không có ý nghĩa gì cho cuộc đời.

Câu 14 : Cô Gió đã tìm lại bản thân mình như thế nào?

Trả lời 

- Hoàn cảnh: Sau khi bị mất tên, cô Gió hốt hoảng bay đi. 

→ Khát vọng muốn tìm lại tên của mình, muốn giúp đỡ mọi người.

- Cô tìm lại được công việc của mình:

+ Thổi các ngọn khói bay trên tầng ống khói nhà máy.

+ Tỏa hơi mát của dòng suối ra bờ cây.

+ Đưa mùi thơm của hoa tràn ra đồng cỏ.

+ Đưa tiếng gọi ra xa đồng ruộng, đến tai em bé.

+ Thổi bay phấp phới hai dải mũ thủy thủ. Thổi lá cờ bay phần phật. Gió giúp thuyền ra khơi.

+ Thổi quay tít cái chong chóng nhỏ sặc sỡ trên tay em bé.

- Cô Gió đã tìm lại tên của mình:

+ Tiếng xôn xao truyền đi "A, gió về rồi!", "Hôm nay có gió rồi!", "Nhổ neo đi, các bạn ơi, có gió rồi!".

+ Em bé reo lên "Gió! Gió! Gió mát quá!".

+ Cô Gió thầm nghĩ "A, tên mình đây rồi!", "Mình đã tìm thấy tên rồi!".

+ Cô hát "Tôi là ngọn gió... Không bao giờ nghỉ..." → Điệp → Bài thơ như một cách xưng danh, định nghĩa cô Gió.

→ Niềm vui, hứng khởi khi tìm lại được tên của bản thân. 

=> Những việc làm tốt có thể không ai nhìn thấy nhưng chỉ cần chúng ta luôn biết quan tâm, giúp đỡ, mang lại niềm vui và tiếng cười cho người khác thì mọi người sẽ yêu thương và quý trọng bạn.

VẬN DỤNG CAO

Câu 15: Viết một đoạn văn (từ 160 - 200 chữ) nêu bài học em đã học thông qua nhân vật Cô Gió trong truyện Cô Gió mất tên ?

Trả lời 

Khi đọc “Cô Gió mất tên” của Xuân Quỳnh, người đọc cảm thấy ấn tượng về nhân vật cô Gió. Tác giả đã xây dựng hình ảnh nhân vật cô Gió không có hình thù cụ thể, cũng không có màu sắc, dáng hình nhưng lại làm việc tốt khắp mọi nơi. Cô giúp những con thuyền ra khơi xa hay đem mây và mưa về trên những mảnh đất khô cạn. Cô giúp Đào quạt mát cho bà yên giấc ngủ say. Cô trò chuyện say sưa với họ hàng nhà lau. Cô còn giúp đỡ đưa chú ong nhỏ về nhà. Mọi công việc cô làm đều có ích cho cuộc sống. Cô được mọi người gọi tên là “Gió”. Đến khi đưa chú ong nhỏ lạc đường về, cô vô tình lạc vào một ngôi nhà. Chẳng ai biết đến sự hiện diện của cô. Tình cờ trò chuyện với chị Hũ, cô Gió nhận ra mình đã bỏ quên tên gọi. Cô cảm thấy bất lực mà khóc òa lên nhưng nước mắt cũng không có dáng hình màu sắc nên không một ai biết đến để an ủi cô. Sau khi bị mất tên, cô Gió hốt hoảng bay đi. Cô mang hy vọng tìm thấy tên mình ở một nơi nào đó. Cô trở nơi mình đã từng giúp đỡ mọi người, rồi nhận ra niềm hạnh phúc khi được giúp đỡ mọi người. Dù cô Gió không có dáng hình, chẳng ai nhìn thấy nhưng mọi người vẫn nhận ra và yêu quý cô vì sự tốt bụng, nhiệt tình của cô. Qua đó, truyện gửi gắm bài học về sự quan tâm, giúp đỡ trong mọi người xung quanh. Như vậy, nhân vật cô Gió đã giúp người đọc hiểu thêm một bài học ý nghĩa trong cuộc sống.