TL:  CON LÀ…

NHẬN BIẾT

 Câu 1: Tìm hiểu về tác giả Y Phương?

Trả lời:

- Y Phương (sinh năm 1948) tên thật là Hứa Vĩnh Sước.

- Quê quán: Trùng Khánh - Cao Bằng, ông là người dân tộc Tày.

- Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981 chuyển về công tác tại Sở văn hóa - thông tin tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1993 là chủ tịch hội văn nghệ Cao Bằng.

- Năm 2007 ông được nhận giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật.

- Thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.

Câu 2: Nêu hoàn cảnh xuất xứ của tác phẩm?

Trả lời:

 Xuất xứ: Trích Đàn then, 1996.

Câu 5: Nêu bố cục của văn bản? 

Trả lời:

 Khổ 1: Con là nỗi buồn của cha.

 Khổ 2: Con là niềm vui của cha.

 Khổ 3: Con là sự gắn kết giữa cha và mẹ.

Câu 6: Thể loại của văn bản là gì? 

Trả lời:

Thể loại: Thơ tự do

Câu 7: Nêu phương thức biểu đạt của văn bản?

Trả lời:

Phương thức biểu đạt : biểu cảm

THÔNG HIỂU

Câu 8: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm? 

Trả lời:

- Bài thơ Con là... của Y Phương thể hiện tình cảm người cha dành cho con và ý nghĩa của người con trong cuộc sống của cha. 

Câu 9: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm?

Trả lời:

- Thể thơ tự do kết hợp với các biện pháp tu từ so sánh, điệp từ, điệp cấu trúc.

Câu 10: Biện pháp tu từ tiêu biểu nào được tác giả sử dụng trong bài thơ?

Trả lời:

- Sử dụng điệp từ, điệp cấu trúc "Con là...." để định nghĩa về người con:

+ Là nỗi buồn.

+ Là niềm vui.

+ Là sợi dây hạnh phúc.

- Điệp từ, cấu trúc "Dù cho....", kết hợp nghệ thuật đối "to" - "nhỏ", "niềm vui" - "nỗi buồn", so sánh bằng "bằng" thể hiện ý nghĩa của con đối với cha

Câu 11: Em có nhận xét gì về giọng văn cuả bài thơ?

Trả lời:

Giọng thơ chân thành và tha thiết, chúng ta phần nào hiểu rõ hơn, cảm nhận sâu sắc hơn những tình cảm của người cha dành cho con. Lời nhắn nhủ yêu thương cũng chính là bài học đầu đời để con khắc ghi, trân trọng tình cảm gia đình.

VẬN DỤNG

Câu 12: Phân tích nội dung khi con là nỗi buồn?

Trả lời:

+ Khi con là nỗi buồn:

Được miêu tả "to bằng trời".

Cũng được "lấp đầy".

→ Dù nỗi buồn có nhiều như thế nào nhưng vì có con cũng sẽ được an ủi, lấp đầy, sẽ biến mất.

Câu 13: Phân tích nội dung khi con là niềm vui?

Trả lời:

So sánh "nhỏ bằng hạt vừng".

Không bao giờ hết.

→ Niềm vui con mang lại cho cha không bao giờ có giới hạn. Với cha, có con luôn là niềm vui bất tận.

→ Tình cảm cha con thiêng liêng.

Câu 14: Phân tích ý nghĩa và thông điệp mà đoạn văn cuối muốn thể hiện

“ Con là sợi dây hạnh phúc

Mảnh hơn sơi tóc

Buộc cuộc đời cha vào với mẹ”

Trả lời:

- Sử dụng lối so sánh hơn "Mảnh hơn sợi tóc" thể hiện ý nghĩa của con đối với mối quan hệ của cha mẹ:

+ Con là "sợi dây hạnh phúc", sợi dây kết nối.

+ Buộc đời cha với mẹ.

→ Con là sợi dây kết nối giữa cha và mẹ, tạo nên một gia đình đầm ấm, hạnh phúc, hoàn chỉnh.

→ Tình cảm gia đình thiêng liêng.

=>  Đối với người cha, con là những điều vừa to lớn vừa nhỏ bé nhưng lại có ý nghĩa lớn lao trong cuộc đời người cha. Con chính là sợi dây kết nối giúp cho gia đình hạnh phúc.

VẬN DỤNG CAO

Câu 15: Viết một bài văn hòan chỉnh phân tích và nêu cảm nhận của em về bài thơ Con là của tác giả Y Phương?

Trả lời:

Bài thơ "Con là" của tác giả y Phương đã đã đem đến cho em niềm rung cảm mãnh liệt và sâu sắc khi lần đầu tiên được biết đến. Tình cảm sâu sắc mà người cha dành tặng cho đứa con của mình - nội dung chính trong tác phẩm này đã khiến em có những trăn trở, suy nghĩ rất nhiều về người cha thân yêu của mình.

Tác giả đã sử dụng những hình ảnh hết sức quen thuộc, gần gũi như: "to bằng trời", "nhỏ bằng hạt vừng", "sợi tóc" để người cha đã định nghĩa sự quan trọng của đứa con đối với bản thân mình - thứ tình cảm to lớn nhưng lại hết sức trìu tượng.

Tại sao tình yêu vô bờ của người cha dành cho con lại được diễn tả qua các cũng bậc cảm xúc: "nỗi buồn", "niềm vui", "hạnh phúc" - những cảm xúc có giá trị vô cùng to lớn đối với cha? Có lẽ kể từ giây phút con chào đời, những cảm xúc trong đời cha đã gắn liền với con, dù cha buồn, vui hay hạnh phúc đều liên quan đến con. Con là niềm vui, là ánh dương soi chiếu cuộc đời, lấp đầy nỗi buồn phiền. Con là động lực để cha cố gắng chăm chỉ làm việc mỗi ngày, là niềm hạnh phúc mỗi khi nhớ về, để cha nở nụ cười trên môi.

Hình ảnh độc đáo như: "trời, hạt vừng, sợi tóc" là hình ảnh được sử dụng đại diện cho những điều rộng lớn, nhỏ bé và mong manh - con là tình yêu to lớn của đời cha những cũng vô cùng bé nhỏ, non nớt, cần sự chăm bẵm, yêu thương. Và câu thơ gây ấn tượng mạnh nhất là:

“Con là sợi giây hạnh phúc

Mảnh hơn sợi tóc

Buộc cuộc đời Cha vào với Mẹ.”

Hình ảnh đó khiến cho em cảm nhận được vị trí quan trọng của bản thân trong ngôi nhà - mỗi người con đều là sợi dây gắn kết thiêng liêng để cha mẹ luôn yêu thương, chở che và gắn bó bền chặt trên đường đời dài lâu nhiều sóng gió, chông gai.

Với em, "Con là..." của Y Phương là áng thơ mang những thông điệp sâu sắc, khiến người đọc cảm nhận được tình yêu to lớn, thầm lặng của người cha. Qua đó, thôi thúc trong em những suy nghĩ về tình cha con, những việc em phải làm để tỏ lòng biết ơn, hiếu thảo với đấng sinh thành của mìn