Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời Bài 1: Làm một bài thơ tám chữ

BÀI 1: THƯƠNG NHỚ QUÊ HƯƠNG

VIẾT: LÀM MỘT BÀI THƠ TÁM CHỮ
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1:Cho biết số chữ trong dòng và số câu trong bài thơ tám chữ

Trả lời:

Thể thơ tám chữ là thể thơ truyền thống của văn học Việt Nam. 

Mỗi câu thơ trong thể thơ tám chữ có tám chữ (hay tám âm tiết).

Không có một quy định cố định về sống lượng câu ở trong một bài thơ tám chữ. Bài thơ có thể ngắn hoặc dài tuỳ theo nội dung và ý nghĩa của tác giả.

Câu 2:Thơ tám chữ có những cách gieo vần nào?

Trả lời: 

Thơ tám chữ có nhiều cách gieo vần, có thể theo các cách tương tự như gieo vần thơ 4 chữ như sau:

+ Vần liên tiếp: Cứ hai vần bằng rồi đến hai vần trắc, hoặc hai vần trắc rồi đến hai vần bằng. Như vậy, câu 1 vần câu 2, câu 3 vần câu 4, hoặc là câu 2 vần câu 3, câu 4 vần câu 5. 

+ Vần chéo (Vần gián cách): Một vần bằng rồi tới một vần trắc. Như vậy, câu 1 vần với câu 3, câu 2 vần với câu 4. 

+ Vần ôm: Câu 1 vần với câu 4, câu 2 vần câu 3.

Câu 3:Thơ tám chữ có cách ngắt nhịp như thế nào?

Trả lời:

Câu 4: Trình bày luật bằng trắc của thể thơ tám chữ.

Trả lời:

Câu 4: Hãy liệt kê một số bài thơ tám chữ nổi tiếng mà em biết.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1:Đoạn thơ sau trích trong bài Quê hương của Tế Hanh. Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ: ngày sông, mai hồng, trường giang, hồn làng

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới

Nước bao vây cách biển nửa /..../

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm /..../

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt /..../

Cánh buồm trương, to như mảnh /..../

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Trả lời:

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới

Nước bao vây cách biển nửa ngày sông

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang

Cánh buồm trương, to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Câu 2: Điền các từ sau đây phơ phất, hoài xuân, gõ cửa sao cho đúng vần:

Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ /..../

Của yến anh này đây khúc tình si.

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi.

Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng /..../

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;

Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới /..../

(Trích “Vội vàng” – Xuân Diệu)" 

Trả lời:

Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si.

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi.

Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng hoài xuân

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;

Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới gõ cửa

Câu 3: Đoạn thơ sau trong bài 'Tựu trường' của Huy Cận đã bị chép sai ở câu thứ ba. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng.

Giờ nao nức của một thời trẻ dại

Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!

Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã,

Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.

Trả lời:

Câu 4:Trước khi làm một bài thơ tám chữ, em cần chuẩn bị những gì?

Trả lời:

Câu 5: Một bài thơ tám chữ có thể sử dụng các biện pháp nghệ thuật như thế nào để tạo sự sinh động?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Việc sắp xếp ý tưởng trong một bài thơ tám chữ ảnh hưởng ra sao đến mạch cảm xúc?

Trả lời:

Việc sắp xếp ý tưởng trong một bài thơ tám chữ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình mạch cảm xúc và tác động đến sự tiếp nhận của người đọc. Một bài thơ được tổ chức ý tưởng tốt sẽ dẫn dắt cảm xúc của người đọc theo trình tự hợp lý, từ mở đầu, phát triển đến cao trào và kết thúc. Nếu ý tưởng được trình bày mạch lạc, bài thơ sẽ tạo nên dòng cảm xúc liền mạch, dễ dàng gợi lên sự đồng cảm. Ngược lại, nếu các ý tưởng bị sắp xếp rời rạc hoặc không logic, cảm xúc bài thơ có thể trở nên ngắt quãng, làm giảm đi sức hấp dẫn.

Ví dụ, một bài thơ về nỗi nhớ quê hương có thể mở đầu bằng hình ảnh thiên nhiên yên bình, sau đó phát triển thành cảm xúc nhớ nhung da diết, và kết thúc bằng niềm hy vọng về ngày trở lại. Cách sắp xếp này không chỉ duy trì mạch cảm xúc mà còn giúp bài thơ trở nên sâu sắc và dễ nhớ. Như vậy, việc tổ chức ý tưởng chặt chẽ là yếu tố cốt lõi để tạo nên sự thành công cho một bài thơ tám chữ.

 Câu 2: Phân tích cách sử dụng thể thơ tám chữ trong một bài thơ bạn yêu thích. Tác dụng của thể thơ này đối với cảm xúc và thông điệp của bài thơ là gì?

Trả lời:

Câu 3: Các nhà thơ là những nghệ sĩ dạo lên muôn vàn thanh âm diễn tả mọi rung động tâm hồn của họ trước thế giới, để thiên nhiên, con người trở nên đẹp hơn. Trong phần Đọc, em đã được học trị thức ngữ văn về thể thơ tám chữ. Hãy vận dụng những kiến thức đã học ấy để thể hiện cảm xúc của mình qua việc tập làm một bài thơ tám chữ.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1:Dựa trên những tri thức em được học về cách làm bài thơ tám chứ, hãy làm một bài thơ tám chữ với chủ đề gia đình.

Trả lời:

Bên bếp lửa hồng, ấm tình gia đình,

Tiếng cười trẻ nhỏ, rộn vang mình.

Mẹ hiền âu yếm, cha luôn vững vàng,

Cùng nhau vượt dốc, quý như là vàng 

Ngồi sát bên nhau, chia sẻ từng phút,

Tình yêu gắn kết, ấm áp chút thôi.

Gia đình là bến bờ bình yên mãi,

Cho chúng con luôn vững chãi tương lai

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------