Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 1: Làm một bài thơ tám chữ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ: Tìm hiểu chung về thơ tám chữ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ: Trình bày những hiểu biết của em về đặc điểm của thơ tám chữ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả.

- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

I. Tri thức về kiểu bài

- Thơ tám chữ: là thể thơ mỗi dòng có tám chữ, khổ thơ dài ngắn khác nhau hoặc không chia khổ.

- Có cách ngắt nhịp đa dạng.

- Về cách gieo vần: thường gieo vần chân và vần liền thành từng cặp luân phiên bằng trắc.

=> Ví dụ:

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:

Nước bao vây cách biển nửa ngày sông

Khi trời trong, gió nhe, sớm mai hồng,

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá:

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

(Quê hương, Tế Hanh)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Chuẩn bị trước khi viết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ: 

+ Đọc lại những bài thơ ở phần Đọc, đặc biệt là bài thơ “Quê hương” (thể thơ tám chữ).

+ Quan sát những hiện tượng thiên nhiên, con người xung quanh để chọn đề tài phù hợp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc bài và thực hiện yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc lại bài thơ.

- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu các lưu ý khi làm thơ tám chữ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi để hoàn thành Phiếu học tập về các lưu ý khi làm thơ tám chữ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc bài và thực hiện yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả.

- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

II. Quy trình viết một bài thơ tám chữ

1. Chuẩn bị trước khi viết

- Đọc lại những bài thơ ở phần Đọc để học cách thể hiện cảm xúc, suy ngẫm về cuộc sống của các nhà thơ. 

=> Ví dụ: cách thể hiện tình yêu quê hương của nhà thơ Tế Hanh, cách thể hiện tình cảm đối với bà của nhà thơ Bằng Việt,...

- Khi quan sát các hiện tượng tự nhiên, con người xung quanh cần lưu ý:

+ Định hình cảm xúc được gợi lên từ sự vật, hiện tượng.

+ Hình dung người đọc bài thơ này có thể là những ai để chọn cách diễn đạt cho phù hợp.

2. Tìm hiểu các lưu ý khi làm thơ tám chữ

- Phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP

ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Thực hành viết bài thơ tám chữ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ: Làm một bài thơ tám chữ thể hiện cảm xúc của em về gia đình, bạn bè, thiên nhiên…

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc bài và thực hiện yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- HS nộp lại sản phẩm.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày sản phẩm trước lớp.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi thực hiện những yêu cầu sau:

+ Sau khi viết xong, đọc và kiểm tra lại bài viết của mình dựa vào Bảng kiểm kĩ năng viết bài thơ tám chữ (trong SGK).

+ Rà soát các lỗi chính tả, dấu câu.

+ Điều em thích nhất ở bài thơ là gì? Nên điều chỉnh những gì để giúp bài thơ hay hơn?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc bài và thực hiện yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả.

- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

III. Thực hành viết bài thơ tám chữ

1. Viết bài thơ tám chữ

- Dựa vào đề tài em đã lựa chọn ở phần chuẩn bị, viết bài thơ tám chữ có nội dung phù hợp với đề tài em đã chọn.

- Đảm bảo đúng các yêu cầu của một bài thơ tám chữ.

2. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.