Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời Bài 4: Viết một truyện kể sáng tạo dựa trên một truyện đã đọc

BÀI 4: CON NGƯỜI TRONG THẾ GIỚI KÌ ẢO

VIẾT: VIẾT MỘT TRUYỆN KỂ SÁNG TẠO DỰA TRÊN MỘT TRUYỆN ĐÃ HỌC
(14 câu)

1. NHẬN BIẾT (4 câu)

Trả lời:

Câu 1: Truyện kể là gì? Hãy nêu định nghĩa của truyện kể?

Trả lời:

Truyện kể là một hình thức nghệ thuật văn học, trong đó người viết (tác giả) sử dụng ngôn từ để kể lại một câu chuyện, thường bao gồm các nhân vật, bối cảnh, xung đột và một kết thúc. Truyện kể có thể là hư cấu (không có thật) hoặc dựa trên sự kiện có thật, và thường được viết dưới dạng văn bản hoặc lời nói.

Định nghĩa: Truyện kể là một tác phẩm văn học có cấu trúc rõ ràng, trong đó tác giả truyền tải một thông điệp hoặc cảm xúc thông qua việc xây dựng các tình huống, nhân vật và diễn biến.

Câu 2: Những yếu tố nào cấu thành một câu chuyện? Hãy liệt kê và giải thích ngắn gọn từng yếu tố?

Trả lời:

- Nhân vật: Là những người hoặc sinh vật tham gia vào câu chuyện. Nhân vật có thể là chính (nhân vật trung tâm) hoặc phụ (nhân vật hỗ trợ). Ví dụ: Harry Potter trong loạt truyện của J.K. Rowling.

- Bối cảnh: Là không gian và thời gian diễn ra của câu chuyện. Bối cảnh giúp người đọc hình dung được môi trường sống của nhân vật. Ví dụ: Bối cảnh trong "Rừng Na Uy" của Haruki Murakami diễn ra ở Nhật Bản, tạo nên không khí đặc trưng cho câu chuyện.

- Cốt truyện: Là chuỗi sự kiện chính diễn ra trong câu chuyện, thường bao gồm các giai đoạn như mở đầu, phát triển, cao trào và kết thúc. Ví dụ: Cốt truyện trong "Cô bé bán diêm" của Hans Christian Andersen xoay quanh một cô bé nghèo khổ cố gắng bán diêm trong đêm Giáng sinh.

- Xung đột: Là sự căng thẳng hoặc mâu thuẫn giữa các nhân vật hoặc giữa nhân vật và hoàn cảnh. Xung đột là yếu tố chính thúc đẩy cốt truyện. Ví dụ: Trong "Romeo và Juliet" của Shakespeare, xung đột giữa hai gia đình Montague và Capulet là nguyên nhân dẫn đến bi kịch.

- Thông điệp: Là ý nghĩa sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải qua câu chuyện. Thông điệp có thể là bài học về cuộc sống, tình yêu, tình bạn, hoặc những giá trị đạo đức. Ví dụ: Thông điệp về tình yêu và sự hy sinh trong "Chí Phèo" của Nam Cao.

Câu 3: Hãy nêu một số thể loại truyện kể phổ biến hiện nay?

Trả lời:

Câu 4: Tại sao việc tạo ra nhân vật trong truyện kể lại quan trọng? Hãy giải thích ý kiến của em?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Hãy phân tích vai trò của bối cảnh trong một câu chuyện. Bối cảnh có ảnh hưởng như thế nào đến nội dung và nhân vật?

Trả lời:

- Vai trò của bối cảnh: Bối cảnh là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng câu chuyện, bao gồm thời gian, không gian và hoàn cảnh xã hội. Bối cảnh không chỉ tạo ra khung cảnh cho câu chuyện mà còn ảnh hưởng đến hành động, tâm lý và mối quan hệ của các nhân vật.

- Ảnh hưởng đến nội dung và nhân vật:

+ Xác định hành động: Bối cảnh quyết định cách mà nhân vật hành động. Ví dụ, trong "Bắt lửa" của Suzanne Collins, bối cảnh là một xã hội dystopian nơi mà sự sống còn là một cuộc chiến, điều này thúc đẩy nhân vật Katniss Everdeen phải mạnh mẽ và quyết đoán.

+ Tạo ra xung đột: Bối cảnh có thể tạo ra xung đột giữa nhân vật và môi trường xung quanh. Trong "Cô bé bán diêm," bối cảnh lạnh lẽo và nghèo khó làm tăng thêm nỗi đau và bi kịch của nhân vật chính.

+ Phản ánh tâm lý nhân vật: Bối cảnh cũng có thể phản ánh tâm trạng và cảm xúc của nhân vật. Ví dụ, trong "Mùa hè xanh," bối cảnh mùa hè tươi đẹp mang lại cảm giác vui vẻ, tự do cho các nhân vật trẻ tuổi.

Câu 2: Việc sử dụng ngôi kể (ngôi thứ nhất, ngôi thứ ba) ảnh hưởng đến cách người đọc cảm nhận câu chuyện như thế nào?

Trả lời:

- Ngôi kể: Ngôi kể là cách mà câu chuyện được trình bày, có thể là ngôi thứ nhất (tôi) hoặc ngôi thứ ba (anh ấy, cô ấy).

- Ảnh hưởng đến cảm nhận của người đọc:

+ Ngôi thứ nhất: Khi câu chuyện được kể từ góc nhìn của nhân vật chính (ví dụ: "Tôi cảm thấy..."), người đọc có thể dễ dàng cảm nhận được cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật. Điều này tạo ra sự gần gũi và đồng cảm. .

+ Ngôi thứ ba: Ngôi kể này cung cấp cái nhìn khách quan hơn về câu chuyện. Người đọc có thể thấy nhiều nhân vật và tình huống khác nhau. 

Câu 3: Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 100 từ) mô tả một nhân vật trong câu chuyện của bạn. Nhân vật này có những đặc điểm nổi bật nào?

Trả lời:

Câu 4: Chọn một chủ đề mà bạn yêu thích và viết một ý tưởng cho một câu chuyện ngắn. Hãy nêu rõ nhân vật chính, bối cảnh và xung đột trong câu chuyện?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Hãy phân tích một câu chuyện mà bạn đã đọc và chỉ ra các biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng để tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện?

Trả lời:

Câu chuyện: "Chí Phèo" của Nam Cao.

- Biện pháp nghệ thuật:

+ Nhân vật: Tác giả xây dựng nhân vật Chí Phèo với hình ảnh một người nông dân khốn khổ, bị xã hội đẩy vào đường cùng. Sự phát triển tâm lý của Chí từ một người hiền lành thành kẻ côn đồ gây ấn tượng mạnh mẽ. Nhân vật Thị Nở cũng được khắc họa sâu sắc, thể hiện tình yêu và lòng nhân ái trong bối cảnh xã hội tàn nhẫn.

+ Ngôn ngữ: Nam Cao sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và biểu cảm. Những câu văn súc tích, mạnh mẽ giúp người đọc cảm nhận rõ ràng nỗi đau và sự bất hạnh của nhân vật.

+ Xung đột: Xung đột giữa Chí Phèo và xã hội, giữa ước mơ và hiện thực tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện. Cuộc đấu tranh của Chí không chỉ là cá nhân mà còn phản ánh số phận của nhiều người nông dân khác.

+ Bối cảnh: Bối cảnh làng quê nghèo khó, tăm tối, nơi mà con người bị áp bức và bóc lột, tạo nên không khí bi thương cho tác phẩm. Điều này làm nổi bật tính chất bi kịch trong cuộc sống của nhân vật. 

Câu 2: Viết một truyện ngắn (khoảng 300-500 từ) với một kết thúc khác cho một câu chuyện cổ tích mà em yêu thích?

Trả lời:

Câu 3: Hãy so sánh hai phong cách viết truyện khác nhau mà em biết (ví dụ: truyện cổ tích và truyện hiện đại). Những điểm khác biệt và tương đồng nào nổi bật?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Hãy sáng tác một câu chuyện ngắn dựa trên một câu nói nổi tiếng mà bạn yêu thích. Câu chuyện của bạn sẽ phản ánh ý nghĩa của câu nói đó như thế nào?

Trả lời:

Trong một ngôi làng nhỏ, có hai người bạn thân là Minh và Khánh. Cả hai đều mơ ước trở thành những người nông dân giỏi. Minh luôn miệng nói về những ý tưởng tuyệt vời để chăm sóc vườn rau, nhưng Khánh lại thích ra vườn làm việc ngay từ sáng sớm.

Một mùa hè nắng nóng, vườn rau của làng bị sâu bệnh tấn công. Minh lo lắng và liên tục than thở, đưa ra nhiều giải pháp nhưng không thể cứu vãn. Ngược lại, Khánh bình tĩnh quan sát, tìm hiểu nguyên nhân và bắt tay vào việc. Cậu tỉ mỉ bắt sâu, phun thuốc trừ sâu sinh học và tưới nước cho cây.

Sau một thời gian, vườn rau của Khánh xanh tốt trở lại, trái cây sai trĩu. Còn vườn rau của Minh vẫn tàn tạ. Lúc này, Minh mới hiểu ra rằng, những lời nói hay ho không thể thay thế được hành động. Phải cần sự chăm chỉ và kiên trì, Khánh đã biến cho mùa màng năm đó được tươi tốt. 

=> Ý nghĩa câu nói: Câu chuyện này cho thấy rõ rằng hành động mới là thước đo thực sự của một con người. Chúng ta có thể nói rất nhiều điều hay ho, nhưng nếu không làm gì cả thì những lời nói đó chỉ là những lời sáo rỗng. Chỉ có khi hành động, chúng ta mới chứng minh được ý chí, quyết tâm và khả năng của bản thân.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------