Câu hỏi tự luận Tiếng Việt 5 chân trời Bài 2: Bài văn kể chuyện sáng tạo

CHỦ ĐỀ: CHUNG SỐNG YÊU THƯƠNG

BÀI 2: MẶN MÒI VỊ MUỐI BẠC LIÊU

VIẾT: BÀI VĂN KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO

I. NHẬN BIẾT (06 CÂU)

Câu 1: Viết bài văn kể chuyện sáng tạo là gì?

Trả lời: 

Viết bài văn kể chuyện sáng tạo là câu chuyện trong đó có một (hoặc một số sự việc) của câu chuyện được viết thêm những chi tiết mới như: tả đặc điểm của người, vật; kể lại hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật; bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật hoặc người kể chuyện;... nhưng không lầm thay đổi nội dung và ý nghĩa của câu chuyện. 

Câu 2: Viết bài văn kể chuyện sáng tạo có tác dụng gì?

Trả lời: 

Những chi tiết thêm vào giúp bài văn sinh động, hấp dẫn hơn. 

Câu 3: Khi viết bài văn kể chuyện sáng tạo, có thể thêm những chi tiết nào?

Trả lời: 

- Tả đặc điểm người, vật 

- Kể hành động, lời nói, ý nghĩ của nhân vật 

- Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật hoặc người kể chuyện

Câu 4: Bố cục của bài văn kể chuyện sáng tạo gồm có mấy phần?

Trả lời: 

Câu 5: Nêu các bước chính để viết một bài văn kể chuyện sáng tạo.

Trả lời: 

Câu 6: Khi viết bài văn kể chuyện sáng tạo cần lưu ý điều gì?

Trả lời: 

II. KẾT NỐI (03 CÂU)

Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi: 

Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, Tấm Cám là một câu chuyện đã đi vào lòng người từ bao đời nay. Qua lăng kính của ba nhân vật chính, chúng ta sẽ cùng khám phá sâu hơn về những tâm tư, tình cảm và số phận của họ.

Tấm, một cô gái hiền lành, xinh đẹp nhưng lại chịu nhiều bất hạnh. Cô sống trong một gia đình không hạnh phúc, luôn bị dì ghẻ và em cùng cha khác mẹ là Cám đối xử tệ bạc. Dù vậy, Tấm vẫn giữ trong lòng một tấm lòng nhân hậu và luôn hướng về những điều tốt đẹp. Ngồi bên khung cửi, ngón tay thoăn thoắt đưa thoi, Tấm nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ bên cha. Nước mắt lăn dài trên má, thấm ướt tấm vải trắng. Cô tự nhủ: "Mình sẽ không đầu hàng số phận. Mình sẽ tìm lại hạnh phúc cho mình". Ánh mắt cô hướng về phía khung cửa sổ, nơi ánh nắng chiều tà chiếu rọi. Tấm nghĩ đến cá bống, người bạn duy nhất luôn ở bên cạnh cô. Nhờ có cá bống, cô mới có những bộ quần áo đẹp để đi hội, mới có cơ hội gặp gỡ nhà vua. Tấm tin rằng, một ngày nào đó, cô sẽ tìm được hạnh phúc thực sự.

Khác với Tấm, Cám lại là một cô gái đầy lòng đố kị và tham vọng. Cô ghen tị với vẻ đẹp và sự dịu dàng của chị gái, luôn tìm cách hãm hại Tấm để chiếm hết tình yêu thương của mẹ. Cám thường đứng trước gương, ngắm nhìn mình, đôi mắt ánh lên vẻ đắc thắng. Cô nghĩ rằng mình xứng đáng được hưởng tất cả mọi thứ, trong khi Tấm chỉ là một kẻ đáng thương. Tuy nhiên, sâu trong lòng Cám cũng có những nỗi sợ hãi và cô đơn. Cô sợ rằng một ngày nào đó, những hành động xấu xa của mình sẽ bị phơi bày.

Dì ghẻ, người phụ nữ quyền lực trong gia đình, là kẻ chủ mưu đứng sau những âm mưu hãm hại Tấm. Bà ta yêu thương con gái mình hơn tất cả và sẵn sàng làm mọi thứ để bảo vệ Cám. Dì ghẻ luôn tìm cách hạ thấp Tấm, biến cô thành người hầu. Dù vậy, sâu trong lòng bà ta cũng có những mâu thuẫn. Bà ta vừa muốn bảo vệ con gái, vừa cảm thấy có lỗi với Tấm.

Câu chuyện Tấm Cám không chỉ là một câu chuyện cổ tích đơn thuần, mà còn là một bức tranh chân thực về cuộc sống con người với những tình cảm phức tạp: tình yêu thương, ghen tị, đố kị, hận thù... Qua câu chuyện, chúng ta thấy được sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác, của công lý trước sự bất công. Tấm, với tấm lòng nhân hậu và sự kiên trì, đã vượt qua mọi khó khăn để tìm được hạnh phúc. Còn Cám và dì ghẻ, dù có cố gắng che giấu, cuối cùng cũng phải nhận lấy hậu quả xứng đáng.

Truyện Tấm Cám không chỉ là một câu chuyện giải trí mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Câu chuyện nhắc nhở chúng ta về giá trị của lòng nhân ái, sự bao dung và công bằng. Đồng thời, câu chuyện cũng là một lời cảnh tỉnh về những hậu quả mà sự đố kị, ghen tị và lòng tham mang lại.

Câu 1: Xác định các phần mở đầu, diễn biến, kết thúc của bài văn trên? 

Trả lời: 

- Phần mở đầu (đoạn 1): Giới thiệu khái quát về truyện cổ tích Tấm Cấm

- Phần diễn biến: 

+ Đoạn 2: Miêu tả nhân vật Tấm với những phẩm chất hiền lành, nhân hậu và cuộc sống bất hạnh nhưng kiên cường.

+ Đoạn 3: Khắc họa nhân vật Cám, nhấn mạnh lòng đố kị, tham vọng và nỗi sợ hãi sâu kín. 

+ Đoạn 4: Phân tích nhân vật dì ghẻ với sự tàn nhẫn nhưng mâu thuẫn nội tâm.

+ Đoạn 5: Tóm tắt ý nghĩa và giá trị cốt lõi của câu chuyện

- Phần kết thúc: Nêu ý nghĩa sâu sắc của truyện Tấm Cám như một bài học về lòng nhân ái, sự công bằng, bao dung, đồng thời cảnh tỉnh về hậu quả của đố kị và lòng tham.

Câu 2: Bài văn trên đã đưa thêm những chi tiết sáng tạo nào vào trong câu chuyện?

Trả lời: 

Câu 3: Những chi tiết sáng tạo đưa vào trong bài viết có tác dụng gì?

Trả lời: 

III. VẬN DỤNG (02 CÂU)

Câu 1: Em hãy viết bài văn kể chuyện sáng tạo câu chuyện “Tấm Cám” bằng cách đóng vai nhân vật.

Trả lời: 

Tôi là Tấm, một cô gái mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Cuộc đời tôi vốn dĩ rất bình yên cho đến khi cha tôi qua đời, để lại tôi sống chung với dì ghẻ và em gái cùng cha khác mẹ – Cám. Từ ngày ấy, tôi không còn được yêu thương như trước nữa. Dì ghẻ luôn đối xử tệ bạc với tôi, còn Cám thì lúc nào cũng ghen tị và tìm cách hãm hại tôi.

Một lần, dì ghẻ sai tôi và Cám đi bắt tép, hứa rằng ai bắt được nhiều hơn sẽ được thưởng. Tôi làm việc chăm chỉ, cố gắng hết sức nên bắt được cả giỏ đầy, nhưng khi vừa quay đi, Cám đã lén đổ hết tép của tôi vào giỏ của mình. Tôi khóc nức nở, không biết phải làm sao. Đúng lúc ấy, Bụt hiện lên và chỉ tôi nuôi một con cá bống. Cá bống là người bạn duy nhất của tôi trong những ngày tăm tối ấy. Tôi thương nó như một người thân, ngày ngày cho ăn và trò chuyện với nó. Nhưng rồi, dì ghẻ phát hiện ra, bắt tôi đi lấy nước để bà giết cá bống. Khi về nhà, tôi chỉ còn thấy những chiếc vảy cá vương vãi, lòng đau như cắt.

Cứ như thế, hết lần này đến lần khác, dì ghẻ và Cám luôn tìm cách hãm hại tôi. Ngay cả khi tôi được đi dự hội nhờ sự giúp đỡ của Bụt, họ vẫn không để tôi yên. Thậm chí, sau khi tôi trở thành hoàng hậu, dì ghẻ và Cám đã lừa tôi trèo lên cây cau rồi chặt cây, khiến tôi rơi xuống và chết. Nhưng tôi không bỏ cuộc. Linh hồn tôi hóa thân thành chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi và cuối cùng là quả thị.

Trong hình hài quả thị, tôi gặp được bà lão tốt bụng. Nhờ bà, tôi có nơi nương tựa và cơ hội tìm lại hạnh phúc. Một ngày nọ, nhà vua tình cờ ghé qua và nhận ra tôi. Chúng tôi đoàn tụ trong niềm hạnh phúc, và từ đó tôi được sống yên bình bên người chồng yêu thương mình thật lòng.

Câu chuyện của tôi không chỉ là về nỗi đau và bất công mà còn là về lòng kiên trì, sự nhân hậu và niềm tin vào công lý. Tôi tin rằng, ở hiền thì sẽ gặp lành, và cái thiện luôn chiến thắng cái ác.

Câu 2: Nếu viết đoạn văn kể một sự việc trong câu chuyện “Tấm Cám”, em sẽ chọn kể sự việc nào? Viết lại đoạn văn đó. 

Trả lời: 

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------