BÀI 11. CẤU TẠO HÓA HỌC CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ

Bài 1: Ethanol và dimethyl ether có cùng công thức phân tử...

Đáp án:

Điều gây ra sự khác biệt về tính chất của hai hợp chất có cùng công thức phân tử này là do công thức cấu tạo hóa học của chúng khác nhau.

• Ethanol: CH₃CH₂OH
• Dimethyl ether: CH₃OCH₃

I. THUYẾT CẤU TẠO HOÁ HỌC

Bài 1: Cho các chất dưới đây...

Đáp án:

1. a) Chất có mạch carbon hở không phân nhánh: (1)
2. b) Chất có mạch carbon hở phân nhánh: (2)
3. c) Chất có mạch vòng: (3)

Bài 2: Acetic acid và methyl formate có cấu tạo hoá học như sau...

Đáp án:

Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong acetic acid  và methyl fomate là khác nhau

• Acetic acid (CH₃COOH): 2 nguyên tử C liên kết với nhau (C - C).
• Methyl fomate (HCOOCH₃): 2 nguyên tử C liên kết với nguyên tử O (C - O - C).

II. CÔNG THỨC CẤU TẠO

Bài 1: Có những loại công thức cấu tạo nào thường được dùng...

Đáp án:

Những loại công thức cấu tạo thường được dùng để biểu diễn cấu tạo hoá học của một chất hữu cơ:

• Công thức cấu tạo đầy đủ.
• Công thức cấu tạo thu gọn.
• Công thức khung phân tử (công thức cấu tạo thu gọn nhất). 

Bài 2: Viết công thức cấu tạo đầy đủ và công thức khung phân...

Đáp án:

1. a) Công thức cấu tạo đầy đủ của các hợp chất:      

1. b) Công thức phân tử và công thức đơn giản nhất ứng với mỗi hợp chất:

III. CHẤT ĐỒNG PHÂN

Bài 1: Acetic acid (CH₃COOH) và methyl formate...

Đáp án:

Acetic acid (CH3COOH) và methyl formate (HCOOCH3) có thành phần phân tử giống nhau nhưng có nhiệt độ sôi khác nhau. 

• Acetic acid (CH3COOH) có nhiệt độ sôi là 118 °C
• Methyl formate (HCOOCH3) có nhiệt độ sôi là 31,8 °C.

Bài 2: Ethane (C₂H₆) và methanal (CH₂O) đều có phân tử khối là 30...

Đáp án:

Hai chất này không là đồng phân của nhau. Vì chúng không có cùng công thức phân tử.

Bài 3: Phân tử các chất (C) và (D) ở Bảng...

Đáp án:

Phân tử các chất (C) và (D) ở Bảng 11.1 chứa nhóm chức -COOR (carboxyl).

Đồng phân về nhóm chức là đồng phân có cùng nhóm chức.

Bài 4: Đánh số vị trí các nguyên tử carbon liên tục từ một đầu...

Đáp án:

;

Nhóm –OH gắn với carbon ở vị trí số 1 với (E) và số 3 với (F).

(E) và (F) lại được gọi là các đồng phân về vị trí nhóm chức vì chúng có cùng nhóm chức, chỉ khác nhau về vị trí nhóm chức trên mạch.

IV. ĐỒNG ĐẲNG

Bài 1: Methanol (CH₃OH), ethanol (CH₃CH₂OH)...

Đáp án:

2. a) Công thức cấu tạo của các chất trên hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂.
3. b) Công thức chung cho các chất trên: C_nH_2n+1

Bài 2: Cho các chất có công thức cấu tạo...

Đáp án:

Những chất có tính chất hoá học tương tự nhau: 

• A và D: thuộc cùng dãy đồng đẳng vì hơn kém nhau nhóm CH₂, có công thức chung C_nH_2n+1
• B và F: thuộc cùng dãy đồng đẳng vì hơn kém nhau nhóm CH₂, có công thức chung C_nH_2n+1

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Cho công thức khung phân tử của các chất hữu cơ sau...

Đáp án:

1. a) Công thức cấu tạo đầy đủ của các hợp chất:      

1. b) Công thức phân tử và công thức đơn giản nhất ứng với mỗi hợp chất:

Bài 2: Ethene có công thức cấu tạo là CH₂=CH₂...

Đáp án:

Công thức cấu tạo của ba chất kế tiếp ethene trong dãy đồng đẳng: CH₂=CH–CH₃; CH₂=CH–CH₂–CH₃; CH₂=CH–CH₂–CH₂–CH₃.

Công thức chung của dãy đồng đẳng: C_nH_2n.

Bài 3: Các chất hữu cơ eugenol, chavibetol và methyl eugenol được thấy...

Đáp án:

1. a) Eugenol và chavibetol là đồng phân vị trí nhóm chức.
2. b) Eugenol và methyl eugenol có thuộc cùng dãy đồng đẳng. Vì chúng hơn kém nhau một nhóm CH₂.

Bài 4: Viết công thức cấu tạo mạch hở của các chất có công thức phân tử...

Đáp án:

1. a) Công thức cấu tạo đầy đủ của các hợp chất:      

1. b) Công thức phân tử và công thức đơn giản nhất ứng với mỗi hợp chất:

Bài 5*: a) Carboxylic acid Z là đồng phân cấu tạo của methyl acetate...

Đáp án:

1. a) Công thức cấu tạo của Z: CH₃CH₂COOH
2. b) X, Y là HCOOH và CH3COOH.
3. c) Không thể phân biệt carboxylic acid Z với methyl acetate dựa vào phổ hồng ngoại của chúng. Vì chúng chứa cùng nhóm chức => Phổ hồng ngoại khó phân biệt được.