Giáo án điện tử Hoá học 11 cánh diều Bài 11: Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN CẢ LỚP ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Ethanol và dimethyl ether có cùng công thức phân tử là C₂H₆O. Tuy nhiên, dimethyl ether hầu như không tan trong nước và sôi -24,9^oC, còn ethanol tan vô hạn trong nước và sôi ở 78,3^oC; dimethyl ether không tác dụng với sodium, trong khi ethanol tác dụng với sodium giải phóng hydrogen,... Điều gì gây ra sự khác biệt về tính chất của hai hợp chất có cùng công thức phân tử này? 

BÀI 11:

CẤU TẠO HÓA HỌC

CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thuyết cấu tạo hóa học

Công thức cấu tạo

Chất đồng phân

Đồng đẳng

THUYẾT CẤU TẠO HÓA HỌC

Quay lại hoạt động Khởi động

Cùng một công thức phân tử C₂H₆O có hai công thức cấu tạo ứng với hai hợp chất là ethanol và dimethyl ether:

Ethanol:

Dimethyl ether:

Chất lỏng, nhiệt độ sôi là 78,3^oC, tác dụng với Na giải phóng khí H₂.

Chất khí, nhiệt độ sôi là −24,9^oC,

không tác dụng với Na

So sánh cấu tạo hóa học của ethanol và dimethyl ether. Nhận xét về một số tính chất cơ bản của hai chất này.

Giống nhau về công thức phân tử (C₂H₆O) nhưng khác nhau về công thức cấu tạo:

• ethanol: nhóm chức -OH,
• dimethyl ether: nhóm chức -O-

Ethanol:

hất lỏng, nhiệt độ sôi là 78,3^oC, tác dụng với Na giải phóng khí H₂.

Dimethyl ether:

hất khí, nhiệt độ sôi là −24,8^oC,

không tác dụng với Na

Khi thay đổi trật tự liên kết C-C-O và C-O-C thì tạo thành hai chất khác nhau hay vẫn là một chất?

Khi thay đổi trật tự liên kết các nguyên tử sẽ tạo ra chất khác.

Hãy cho biết dạng mạch carbon tương ứng với các chất được cho dưới đây:

Mạch thẳng không nhánh

Mạch thẳng

có nhánh

Mạch vòng không nhánh

Mạch vòng

có nhánh

Các nguyên tử carbon không những liên kết với các nguyên tử của nguyên tố khác mà còn có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch carbon.

GHI NHỚ

Nội dung thuyết cấu tạo hóa học trong hóa học hữu cơ

Trong phân tử chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị và theo một thứ tự nhất định.

Trong phân tử chất hữu cơ, carbon có hóa trị IV.  Các nguyên tử carbon không những liên kết với nguyên tử của các nguyên tố khác mà còn có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch carbon.

Tính chất của các chất phụ thuộc vào thành phần phân tử (loại nguyên tố, số lượng nguyên tử) và cấu tạo hóa học (trật tự liên kết của các nguyên tử với nhau).

Ví dụ 1:

Với các chất A, B có cấu tạo hóa học như sau:

Các phân tử A và B đều có mạch carbon tạo bởi 4 nguyên tử carbon. Trong đó:

• A có mạch carbon hở không phân nhánh.
• B có mạch carbon hở phân nhánh.

Ví dụ 2:

Do thành phần phân tử thay đổi, chất khí C₂H₆ không làm mất màu nước bromine, trong khi chất khí C₂H₄ lại làm mất màu nước bromine.