Trình bày được nội dung thuyết cấu tạo hóa học trong hóa học hữu cơ
Giải thích được hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ
Nêu được khái niệm chất đồng đẳng và dãy đồng trong hóa học hữu cơ
Viết được công thức cấu tạo của một số hợp chất hữu cơ đơn giản (công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn)
Nêu được chất đồng đẳng và chất đồng phân dựa vào công thức cấu tạo cụ thể của các hợp chất hữu cơ

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về cấu tạo hợp chất hữu cơ.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để trình bày được nội dung thuyết cấu tạo hóa học trong hóa học hữu cơ.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề đồng đẳng, đồng phân trong hóa học hữu cơ.

Năng lực hóa học:

Năng lực nhận thức hóa học: Trình bày được nội dung thuyết cấu tạo hóa học hữu cơ; Nêu được khái niệm chất đồng đẳng và dãy đồng đẳng
Năng lực tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học: Giải thích được hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ; Nêu được chất đồng đẳng, chất đồng phân dựa vào công thức cấu tạo cụ thể các hợp chất hữu cơ
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Phân loại được hợp chất hữu cơ (hydrocarbon và dẫn xuất) thường gặp trong cuộc sống

Phẩm chất

Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hóa học.

THIẾT BỊ DẠY HỌC
Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT.
Tranh ảnh, video thí nghiệm liên quan đến bài học (nếu cần).

Đối với học sinh

SGK, SBT.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS theo ý kiến cá nhân
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt vấn đề:

Ethanol và dimethyl ether có cùng công thức phân tử là C₂H₆O. Tuy nhiên, dimethyl ether hầu như không tan trong nước và sôi – 24,9 ^oC, còn ethanol tan vô hạn trong nước và sôi ở 78,3 ^oC; dimethyl ether không tác dụng với sodium, trong khi ethanol tác dụng với sodium giải phóng hydrogen,... Điều gì gây ra sự khác biệt về tính chất của hai hợp chất có cùng công thức phân tử này?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi phần khởi động.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS đưa ra những nhận định ban đầu.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học: Ngay từ khi hóa học hữu cơ mới ra đời, các nhà hóa học đã nỗ lực nghiệm cứu vấn đề của các nguyên tử trong phân tử, người ta gọi đó là cấu tạo hóa học. Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ được biểu diễn như thế nào? Sau khi học xong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ trả lời được câu hỏi trên. Chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay – Bài 11 : Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu thuyết cấu tạo hóa học

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được nội dung thuyết cấu tạo hóa học trong hóa học hữu cơ.
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc hiểu mục I SGK trang 67 – 68, thực hiện nhiệm vụ GV giao.
Sản phẩm học tập: Nội dung thuyết cấu tạo hóa học.
Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc thông tin mục I SGK trang 67 – 68, tìm hiểu và thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo trật tự như thế nào? Trật tự liên kết đó được gọi là gì? Nếu thay đổi trật tự liên kết đó có tạo ra hợp chất khác không?

+ Trong hợp chất hữu cơ, carbon có hóa trị mấy? Mạch carbon là gì? Kể tên các loại mạch carbon

+ Đọc và trình bày lại Ví dụ 1 SGK trang 68

+ Tính chất của các chất phụ thuộc vào gì?

+ Đọc và trình bày lại Ví dụ 2 SGK trang 68.

- GV hướng dẫn HS rút ra các kết luận về thuyết cấu tạo hóa học.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc hiểu mục I SGK trang 67 – 68, thảo luận thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS báo cáo kết quả thảo luận.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, tổng kết về thuyết cấu tạo hóa học

I. Thuyết cấu tạo hóa học

Nội dung thuyết cấu tạo hóa học:

a) Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị và theo một trật tự nhất định. Trật tự liên kết đó được gọi là cấu tạo hóa học. Sự thay đổi trật tự liên kết, tức là thay đổi cấu tạo hóa học, sẽ tạo ra hợp chất khác.

b) Trong phân tử hợp chất hữu cơ, carbon có hóa trị IV. Không chỉ liên kết với nguyên tử của các nguyên tố khác, các nguyên tử carbon còn có thể liên kết với nhau tạo thành mạch carbon: mạch hở (mạch hở không nhánh, mạch hở phân nhánh) hoặc mạch vòng

Ví dụ 1 (SGK trang 68)

c) Tính chất của các chất phụ thuộc vào thành phần phân tử (loại nguyên tố, số lượng nguyên tử) và cấu tạo hóa học (trật tự liên kết của các nguyên tử với nhau)

Ví dụ 2 (SGK trang 68)

Hoạt động 2: Tìm hiểu công thức cấu tạo

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS viết được CTCT
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc hiểu mục II SGK trang 68 – 69, trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69.
Sản phẩm học tập: Đặc điểm về CTCT của chất hữu cơ; Câu trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69.
Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS tìm hiểu thông tin mục II SGK trang 68 – 69 và nêu các khái niệm:
+ Công thức cấu tạo đầy đủ là gì?

+ Công thức cấu tạo thu gọn là gì?

+ Công thức khung phân tử là gì?

- GV hướng dẫn HS lấy ví dụ về các dạng công thức cấu tạo qua chất methyl methacrylate:

a) Công thức cấu tạo đầy đủ

b) Công thức cấu tạo thu gọn

c) Công thức khung phân tử

- GV yêu cầu HS thảo luận trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69:

1. Acetic acid và methyl formate có cấu tạo hóa học như sau:

Acetic acid

Methyl formate

Giải thích vì sao mặc dù cùng có công thức phân tử C₂H₄O₂ nhưng acetic acid có tính chất khác với methyl formate.

2. Có những loại công thức cấu tạo nào thường được dùng để biểu diễn cấu tạo hóa học của một chất hữu cơ?

3. Viết công thức cấu tạo đầy đủ và công thức khung phân tử của các chất sau: CH₃CH₃, CH₃CH₂OH, CH₃CHO, CH₃COOH.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận tìm hiểu công thức cấu tạo của chất hữu cơ; trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận, câu trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức về công thức cấu tạo của chất hữu cơ.

II. Công thức cấu tạo

- Công thức cấu tạo đầy đủ là công thức cấu tạo biểu diễn tất cả các nguyên tử và liên kết trong phân tử.

- Công thức cấu tạo thu gọn: viết gộp carbon và các nguyên tử liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon đó thành một nhóm nguyên tử

- Công thức khung phân tử (công thức cấu tạo thu gọn nhất): chỉ viết khung carbon và nhóm chức

Trả lời Câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 68 – 69:

1. Mặc dù cùng công thức phân tử C₂H₄O₂ nhưng acetic acid có tính chất khác với methyl formate do cấu tạo hóa học khác nhau.

2. Các loại công thức cấu tạo thường dùng để biểu diễn cấu tạo của một chất hữu cơ là:

- Công thức cấu tạo đầy đủ

- Công thức cấu tạo thu gọn

- Công thức khung phân tử

Chất	CTCT đầy đủ	CT khung phân tử
CH₃CH₃
CH₃CH₂OH
CH₃CHO
CH₃COOH

Hoạt động 3: Tìm hiểu về chất đồng phân

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS giải thích được hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ; nêu được chất đồng phân dựa vào CTCT cụ thể
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc mục III SGK, trả lời Câu hỏi 4 – 6 SGK trang 69 – 70.
Sản phẩm học tập: Khái niệm, phân loại chất đồng phân; Câu trả lời cho Câu hỏi 4 – 6 SGK trang 69 – 70.
Tổ chức hoạt động:

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II