BÀI 9

ĐỌC: TIN HỌC CÓ PHẢI LÀ KHOA HỌC

CHUẨN BỊ

Câu hỏi 1: Đọc trước văn bản Tin học có phải lầ khoa học? Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Phan Đình Diệu.

Hướng dẫn chi tiết:

- Phan Đình Diệu (1936-2018) là giáo sư, nhà toán học, nhà khoa học máy tính của Việt Nam. 

- Ông lớn lên tại huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh

- Ông là một trong những người được ghi nhận là có công đầu trong kế hoạch đào tạo và phát triển ngành tin học tại Việt Nam. 

- Ông là chuyên gia trong các lĩnh vực: toán học kiến thiết, lôgíc toán, lý thuyết thuật toán, ôtômat và ngôn ngữ hình thức, lý thuyết mật mã và an toàn thông tin.

- Tác phẩm: 

+ “Nghĩ suy cùng đất nước” - Tuyển tập các bài viết của Phan Đình Diệu.

+ Phan Đình Diệu. Lý thuyết ôtômát và thuật toán. Nhà xuất bản Đại học và trung học chuyên nghiệp, Hà Nội, 1977, 407tr

+ Phan Đình Diệu. Tổng quan về công nghệ thông tin, Hà Nội, 1998.

+ Phan Đình Diệu. Some questions in constructive functional analysis. Proceedings of the Steklov Institute of Mathematics, No. 114 (1970). Translated from the Russian by J. M. Danskin.American Mathematical Society, Providence, R.I., 1974. iv+228 pp.

- Ông cũng là tác giả của khoảng 30 bài báo được thống kê (chưa đầy đủ) bởi MathSciNet của Hội Toán học Hoa Kỳ. 

Câu hỏi 2: Tìm đọc và ghi chép lại những thông tin cơ bản, ngắn gọn về tin học. Hãy cho biết nguồn thông tin mà em đã truy xuất.

Hướng dẫn chi tiết:

- Tin học hay khoa học thông tin (gọi tắt là tin) (tiếng Anh: informatics, tiếng Pháp: informatique) là một ngành khoa học chuyên nghiên cứu quá trình tự động hóa việc tổ chức, lưu trữ, xử lý và truyền dẫn thông tin của một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng (ảo). 

- Tin học xem xét sự tương tác giữa con người và thông tin bên cạnh việc xây dựng giao diện, tổ chức, công nghệ và hệ thống. 

- Tin học có bề rộng lớn và bao gồm nhiều chuyên ngành, bao gồm các ngành khoa học máy tính, hệ thống thông tin, công nghệ thông tin và thống kê.

- Kể từ khi máy tính ra đời, các cá nhân và tổ chức ngày càng xử lý thông tin kỹ thuật số. Điều này đã dẫn đến việc nghiên cứu về tin học với các khía cạnh tính toán, toán học, sinh học, nhận thức và xã hội, bao gồm cả nghiên cứu về tác động xã hội của công nghệ thông tin.

- Nguồn trích dẫn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Tin_h%E1%BB%8Dc

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Tìm trong phần 1 câu văn nêu quan điểm của tác giả về ngành Tin học.

Hướng dẫn chi tiết:

“Trải qua mấy thập niên phát triển, cùng với những tiến bộ cực kì nhanh chóng của công nghệ máy tính và truyền thông, ngành Tin học đã qua bao lần tiến hóa, thay đổi và bổ sung nhiều nội dung mới để trở thành một ngành khoa học thực sự phong phú và đang được tiếp tục phát triển mạnh như hiện nay”

Câu hỏi 2: Theo tác giả, ngành tin học được gọi bằng những cái tên nào?

Hướng dẫn chi tiết:

- Theo tác giả, ngành Tin học đã được gọi bằng những cái tên: Khoa học máy tính, Khoa học tính toán, Tin học, Khoa học thông tin, Khoa học và Công nghệ thông tin, Công nghệ thông tin. 

Câu hỏi 3: Các dữ liệu thông tin ở phần 3 được sắp xếp theo cách nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Các thông tin được sắp xếp theo một trật tự nhất định về các giai đoạn thời gian để cho ra đời máy tính điện tử như hiện nay.

Câu hỏi 4: Thông tin chính của phần 4 là gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Thông tin chính: Tin học có những đóng góp gì mới vào nhận thức của con người về thế giới.

Câu hỏi 5: Những câu văn nào ở phần này nêu lên thái độ, quan điểm của người viết về ngành Tin học.

Hướng dẫn chi tiết:

"Tin học mang lại những giải pháp vô cùng hiệu quả. Điều độc đáo mà nó đem lại cho sự tiến bộ khoa học là khả năng mở ra tầm nhìn và sức mạnh của các phương pháp lý thuyết và thực nghiệm vào những vấn đề phức tạp, không chỉ bằng khả năng xử lý lượng thông tin lớn của máy tính mà còn bằng cách sử dụng những quan niệm và phương pháp mới như mô phỏng, xây dựng các mô hình xử lý thông tin (khác biệt so với các mô hình toán học hoặc vật lý), và hiển thị để hỗ trợ tư duy hình ảnh. Nhiều kết quả mới và độc đáo trong nhiều lĩnh vực khoa học đã được khám phá thông qua các phương pháp mới này của tin học

Câu hỏi 6: Chức năng của phần 5 trong văn bản là gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Tổng kết, khái quát lại ngắn gọn nội dung về Tin học đã được nêu từ các phần trước. 

SAU KHI ĐỌC

Câu hỏi 1: Tóm tắt nội dung của văn bản Tin học có phải là khoa học?

Hướng dẫn chi tiết:

Tin học đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển và tiến hóa, trở thành một ngành khoa học đa dạng và đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ, cung cấp những xu hướng mới cho người dùng. Cùng với sự thay đổi trong tên gọi, tin học đã gắn liền với cuộc sống hàng ngày của con người và mang lại những ứng dụng tiên tiến. Từ những nghiên cứu đầu tiên trong những năm 50 và 60, tin học đã đem lại những đột phá đáng kể trong công nghệ máy tính và viễn thông, mở ra các mạng lưới liên kết mới và tạo điều kiện cho sự mở rộng không ngừng. Sự phát triển của tin học không chỉ mở ra cái nhìn mới về thế giới mà còn cung cấp phương pháp nghiên cứu mới cho các lĩnh vực khoa học. Mặc dù vẫn đang trong quá trình hình thành, tin học đầy tiềm năng và hứa hẹn sẽ tiếp tục đóng góp nhiều ý tưởng mới, quan điểm mới và phương pháp mới trong tương lai, đặc biệt là trong một thế giới đầy phức tạp và bí ẩn Câu hỏi 2: Tác giả đã trả lời câu hỏi đặt ra ở nhan đề của văn bản như thế nào? Cách đặt nhan đề như vậy có tác dụng gì?

Hướng dẫn chi tiết:

- Để trả lời câu hỏi đặt ra ở nhan đề văn bản, tác giả đã: 

+ Ông cho rằng, để Tin học trở thành một ngành khoa học thực sự phong phú như hiện nay, nó đã trải qua bao lần tiến hóa, thay đổi và bổ sung nhiều nội dung. 

+ Sự thay đổi liên tục về những cái tên và ý nghĩa tên gọi Tin học “khoa học về thông tin và các hệ thống xử lý thông tin bằng công nghệ máy tính và truyền thông”

+ Chứng minh rằng sự phát triển của Tin học từ những năm 50 và 60 trở lại đây, không có dấu hiệu dừng lại mà luôn phát triển mạnh mẽ, nghiên cứu từng ngày để phục vụ cho các nghiên cứu khoa học về sự thay đổi nhằm đem đến những thiết bị và công cụ tốt nhất cải thiện cho cuộc sống của con người. 

+ Chỉ ra những đóng góp mới của Tin học vào nhận thức của con người và đề ra các hướng mới của khoa học về các hệ thống phức tạp đang được phát triển mạnh như hiện nay. 

• Cách đặt nhan đề như vậy có tác dụng: 

+ Gây chú ý và thu hút người đọc 

+ Hình thức nhan đề là 1 câu hỏi nhằm tạo cho người đọc cảm giác tò mò và phải đọc văn bản để hiểu được lý do và tìm ra câu trả lời cho bản thân mình về câu hỏi Tin học có phải là khoa học không? 

+ Nhan đề phù hợp với những giải thích và lý giải của tác giả về vấn đề này. 

Câu hỏi 3: Trong văn bản, tác giả đã kết hợp sử dụng những phương thức biểu đạt và cách trình bày thông tin nào? Tác dụng của việc kết hợp đó là gì?

Hướng dẫn chi tiết:

- Các phương thức biểu đạt được tác giả sử dụng: Thuyết minh, tự sự và nghị luận 

- Cách trình bài thông tin mạch lạc, rõ ràng và cụ thể. Các thông tin đều được chọn lọc và phù hợp với chủ đề của văn bản. 

- Tác dụng: Việc kết hợp những phương thức biểu đạt và cách trình bày thông tin giúp tăng cường sự hiểu biết và tương tác giữa người đọc và thông tin được trình bày. Bằng việc trình bày thông tin rõ ràng, logic, người đọc có thể dễ dàng tiếp cận thông tin một cách linh hoạt, hiệu quả hơn, dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ nội dung. 

Câu hỏi 4: Tác giả thể hiện thái độ, quan điểm như thế nào đối với ngành Tin học? Bằng những hiểu biết của em về ngành Tin học, hãy cho biết thái độ, quan điểm ấy có hợp lí không? Lý giải cụ thể?

Hướng dẫn chi tiết:

Tác động của Tin học đối với kinh tế và xã hội được nhấn mạnh trong đoạn văn này. Tác giả thể hiện quan điểm tích cực về vai trò của ngành tin học trong việc thúc đẩy sự phát triển và thay đổi. Quan điểm này được đánh giá là hợp lý với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và vai trò quan trọng của tin học. Ngành này không chỉ cung cấp kiến thức và thông tin một cách nhanh chóng và thuận tiện, mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tìm kiếm giải pháp cho các thách thức phức tạp trong xã hội. Sự tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo và big data cũng tạo ra nhiều cơ hội mới, giúp con người hành động một cách thông minh hơn trong một thế giới ngày càng phức tạp và đa dạng

Câu hỏi 5: Nếu được đưa hình ảnh minh họa cho nội dung của văn bản Tin học có phải là khoa học? Em sẽ lựa chọn những hình ảnh như thế nào? Vì sao?

Hướng dẫn chi tiết:

Nếu cần sử dụng hình ảnh để minh họa cho nội dung về tin học và xem xét tính khoa học của ngành này, tôi sẽ chọn các hình ảnh như máy tính, mạng lưới, robot, công nghệ, dữ liệu, khoa học máy tính, phần mềm và các hình ảnh liên quan đến sáng tạo công nghệ. Lựa chọn này được đưa ra vì những hình ảnh này tạo ra một môi trường trực quan và hấp dẫn cho người đọc, giúp họ dễ dàng hình dung và hiểu rõ hơn về nội dung về tin học. Các hình ảnh này cũng thể hiện sự phát triển và tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ, đồng thời phản ánh tính khoa học và tính chính xác của ngành này. Sử dụng những hình ảnh này sẽ làm cho văn bản trở nên sinh động hơn và thu hút sự chú ý của người đọc, giúp họ hiểu rõ hơn về vấn đề được trình bày

Câu hỏi 6: Từ trải nghiệm của bản thân, hãy nêu một tác động mà em cho là to lớn và ý nghĩa nhất của ngành Tin học đối với việc học tập của học sinh ngày nay.

Hướng dẫn chi tiết:

Tác động lớn nhất của ngành Tin học đối với việc học tập của học sinh ngày nay chính là sự tiện lợi trong việc truy cập thông tin và kiến thức từ mọi nơi. Công nghệ thông tin giúp học sinh dễ dàng tìm kiếm thông tin, tài liệu học tập trực tuyến một cách nhanh chóng và thuận tiện. Điều này giúp họ mở rộng kiến thức, tự học và nâng cao hiểu biết một cách linh hoạt và hiệu quả hơn.