Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều bài 9: Tin học có phải là khoa học (Phan Đình Diệu)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả Nam Cao và đọc văn bản Thời gian.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV cho HS dựa vào phần chuẩn bị ở nhà để trả lời các câu hỏi sau đây:

+ Tìm hiểu những thông tin về tác giả Phan Đình Diệu?

- HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

- HS chia vai đóng cặp để thực hiện phỏng vấn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

- GV mời các nhóm HS phát biểu, yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Tên: Phan Đình Diệu

- Năm sinh: 1936 - 2018

- Quê: Hà Tĩnh. 

- Ông là nhà toán học xuất sắc, am hiểu nhiều lĩnh vực khoa học, có công đầu trong việc định hướng phát triển ngành Tin học tại Việt Nam.

- Bên cạnh các hoạt động chuyên môn ông còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội với tư tưởng đổi mới, viết nhiều bài báo quan trọng đề cập các vấn đề nóng hổi của đất nước trong thời kì hội nhập, phát triển.

2. Tác phẩm

- Văn bản Tin học có phải là khoa học in trong Một góc nhìn của tri thức, tập một, Tạp chí Tia sáng – NXB Trẻ Thành phố Hồ Chí Minh, 2004.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khám phá văn bản

Bước 1: GV cho HS dựa vào phần chuẩn bị tại nhà để báo cáo nhanh kết quả học tập.

(1) Tóm tắt nội dung của văn bản Tin học có phải là khoa học?

(2) Cách đặt nhan đề là một câu hỏi có tác dụng gì? Tác giả đã trả lời câu hỏi đặt ra ở nhan đề của bài viết như thế nào? 

(3) Trong văn bản, tác giả đã kết hợp sử dụng những phương thức biểu đạt và cách trình bày thông tin nào? Tác dụng của việc kết hợp đó là gì? 

(4)  Tác giả thể hiện thái độ, quan điểm như thế nào đối với ngành Tin học? Bằng những hiểu biết của em về ngành Tin học, hãy cho biết thái độ, quan điểm ấy có hợp lí không? Lí giải cụ thể.

(5) Nếu được đưa hình ảnh minh hoạ cho nội dung của văn bản Tin học có phải là khoa học?, em sẽ lựa chọn những hình ảnh như thế nào? Vì sao?

(6) Từ trải nghiệm của bản thân, hãy nêu một tác động mà em cho là to lớn và ý nghĩa nhất của ngành Tin học đối với việc học tập của học sinh ngày nay. - Các nhóm tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

- Các nhóm thảo luận để trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

- GV mời đại diện các nhóm lên bảng yêu cầu các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

……………….

II. Khám phá văn bản.

(1)

Tin học được khởi đầu từ khoa học máy tính nhưng nó đã có sự tiến bộ và trở thành một ngành khoa học phong phú và đang tiếp tục phát triển. Vì vậy mà ngành Tin học mang theo rất nhiều tên gọi trong từng giai đoạn khác nhau. Tiếp theo đó, tác giả chỉ ra quá trình phát triển của Tin học và cho ra đời thành tựu to lớn – Máy tính điện tử, phát triển công nghệ viễn thông,…Qua đó, ta thấy Tin học đang tác động lớn đến mọi mặt kinh tế, xã hội và cả nhận thức của con người về thế giới. Tin học tuy là ngành khoa học trẻ nhưng mang nhiều hứa hẹn đóng góp cho con người để nhận thức rõ hơn về cuộc sống đầy phức tạp và bí ẩn. 

(2)

- Nhan đề: Tin học có phải là khoa học?

- Tác dụng: Sử dụng câu hỏi nhằm gây ấn tượng mạnh, xoáy sâu vào tâm trí người đọc, thu hút độc giả tìm hiểu về văn bản để trả lời cho câu hỏi đó.

- Tác giả đã trả lời câu hỏi đặt ra ở nhan đề thông qua việc chứng minh Tin học là một ngành khoa học thực thụ “Tin học được khởi đầu từ khoa học máy tính nhưng nó đã có sự tiến bộ và trở thành một ngành khoa học phong phú và đang tiếp tục phát triển.” Tin học đưa lại nhiều lợi ích, tác động đến mọi mặt kinh tế, xã hội , đặc biệt là đóng góp vào nhận thức của con người về thế giới. 

(3)

- Các phương thức biểu đạt: Nghị luận và thuyết minh

- Tác dụng: Sự kết hợp hai phương thức nghị luận và thuyết minh giúp việc triển khai, trình bày các luận điểm, luận cứ trở nên cụ thể rõ ràng và sống động hơn. Tăng hiệu quả biểu đạt và sức thuyết phục cho văn bản.

- Cách trình bày thông tin: Rõ ràng, mạch lạc với các nội dung chính được ghi ra rõ ràng. Hệ thống dẫn chứng cụ thể, giúp người đọc dễ dàng nắm được thông tin mà văn bản muốn truyền đạt. 

(4)

- Ông cho rằng Tin học “trở thành một ngành khoa học phong phú và đang tiếp tục phát triển.” Đối với ông, Tin học có một vai trò to lớn đối với con người “Tin học đang tác động lớn đến mọi mặt kinh tế, xã hội và cả nhận thức của con người về thế giới”và đây là một ngành sẽ mang đến nhiều hứa hẹn trong việc khám phá thế giới.

- Đối với em, quan điểm của ông là hoàn toàn đúng đắn. Đặc biệt trong thời đại công nghệ số như hiện nay, Tin học góp phần phát triển kinh tế và nâng cao dân trí, thúc đẩy khoa học phát triển. Ngành Tin học ngày một được trọng dụng và giữ vị trí to lớn, tác động trực tiếp và sâu sắc đến con người.  

(5)

…………………………