VĂN BẢN. ĐỌC VĂN - CUỘC CHƠI TÌM Ý NGHĨA

CÂU HỎI MỞ ĐẦU

CH1. Sách văn học hấp dẫn đối với nhiều người, trong đó có thể có em. Điều gì đã tạo nên sức cuốn hút ấy?

Tham khảo:

Sách văn học hấp dẫn đối với nhiều người, trong đó có thể có em. Điều gì đã tạo nên sức cuốn hút ấy là những câu chuyện những bài học tạo lên ý nghĩa tiềm ẩn ở bên trong. Sách văn học không chỉ ở trong văn bản mà còn nằm ở trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản với cuộc đời.

CH2. Có những tác phẩm văn học cần được đọc đi đọc lại nhiều lần. Theo em, thực tế đó nói lên điều gì?

Tham khảo:

Có những tác phẩm văn học cần được đọc đi đọc lại nhiều lần. Theo em, thực tế đó nói lên những hàm nghĩa ý nghĩa khác nhau để người đọc ngẫm nghĩ và đọc hiểu những vấn đề được bàn luận tới.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH1. Luận đề của văn bản Đọc văn - cuộc chơi tìm ý nghĩa là gì?

Trả lời:

Luận đề của văn bản Đọc văn - cuộc chơi tìm ý nghĩa là:

• Luận đề 1: Văn học có một đặc điểm quan trọng là có ý nghĩa nhưng đó là ý nghĩa tiềm ẩn.
• Luận đề 2: Ý nghĩa của văn học không chỉ nằm trong văn bản mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản, mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản với cuộc đời.
• Luận đề 3: Tác phẩm văn học và đọc văn thật sự là một hiện tượng diệu kì
• Luận đề 4: Đọc văn là nền tảng của học văn.

CH2. Em hãy chỉ ra các luận điểm trong văn bản. Các luận điểm đó có tác dụng làm rõ những khía cạnh nào trong văn bản?

Trả lời:

• Văn học có một đặc điểm quan trọng là có ý nghĩa nhưng đó là ý nghĩa tiềm ẩn.
• Người ta xây dựng nên nhiều lí thuyết và phương pháp để nắm bắt ý nghĩa
• Ý nghĩa của văn học không chỉ nằm trong văn bản mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản, mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản với cuộc đời.
• Tác phẩm văn học và đọc văn thật sự là một hiện tượng diệu kì
• Đọc văn là nền tảng của học văn.

 Các luận điểm làm rõ và chứng minh các vấn đề, ý nghĩa khác nhau của văn bản nhằm hướng tới các khía cạnh khác nhau của luận đề như ý nghĩa, lý thuyết.

CH3. Tác giả cho rằng ý nghĩa của tác phẩm văn học thường không cố định. Câu văn nào trong văn bản giúp em hiểu rõ về vấn đề này?.

Trả lời:

Tác giả cho rằng ý nghĩa của tác phẩm văn học thường không cố định. Câu văn:

• Ý nghĩa văn bản không chỉ nằm trong văn bản mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản của cuộc đời.
• Có thời người ta hiểu ý nghĩa văn bản là cái cố định, mang tính đơn nhất, chỉ cần ai đó có tài phát biểu một câu nắm hết hồn vía.

CH4. Trong văn bản, các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần. Với những từ ngữ đó, tác giả lý giải như thế nào về việc đọc văn?

Trả lời:

Trong văn bản, các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần. Với những từ ngữ đó, tác giả lí giải việc đọc văn giống như chúng ta đang tham gia một chơi mà trò chơi đó do ta làm quản trò xóa bỏ ranh giới giữa ta và tác giả người đọc không phải đệm mà đã chơi tác phẩm trên bản nhạc mà bản nhạc vui hay buồn còn tùy vào người chơi các cách khác nhau để cảm nhận và thấu hiểu.

CH5. Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) đã được tác giả làm sáng tỏ như thế nào? Em hãy bổ sung một số bằng chứng lấy từ trải nghiệm đọc của chính mình.

Gợi ý:

Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) đã được tác giả làm sáng tỏ bằng việc đưa ra nhiều tầng nghĩa, đa nghĩa, mơ hồ, không dễ róm lược được vào một câu nhận định hay công thức nào đó. KHông ai có thể đọc tác phẩm một lần là xong vì vậy nên cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết vẫn luôn là một ẩn số và luôn được đào sâu tìm kiếm các tầng nghĩa khác nhau.

Em hãy bổ sung một số bằng chứng lấy từ trải nghiệm đọc của chính mình thông qua tác phẩm "Chí Phèo" và nhân vật đặc biệt là Chí Phèo luôn là nhân vật mang nhiều ẩn số chúng ta vừa thấy Chí Phèo là một người nát rượu, gây loạn xóm làng nhưng vừa là một kẻ đáng thương bị xã hội đẩy ra bên rìa của cuộc sống,.....

CH6. Trong đoạn (4) có câu: “Thưởng thức văn học cũng có quy luật.”. Câu văn đó nhắc nhở em điều gì?

Tham khảo:

Trong đoạn (4) có câu: “Thưởng thức văn học cũng có quy luật.”. Câu văn đó nhắc nhở em nên cảm nhận văn học một cách tuần tự giống như một bản nhạc. Chúng ta cũng cần lắng nghe những lời nhạc dạo cho tới khi vào điệp khúc từ đó người đọc có thể thấm thía từng lời nói, từ ngữ của tác giả muốn giao thoa với người đọc vừa trò chuyện vừa tâm sự có sự tương tác nhất định theo quy luật riêng..

CH7. Đọc đoạn (5) và cho biết vì sao tác giả quan niệm tác phẩm văn học và đọc văn là một hiện tượng diệu kì. Giọng văn trong đoạn (5) có gì khác với những đoạn còn lại?

Trả lời:

Đọc đoạn (5) và cho biết vì sao tác giả quan niệm tác phẩm văn học và đọc văn là một hiện tượng diệu kì. Giọng văn trong đoạn (5) có gì khác với những đoạn còn lại là giọng văn trong đoạn này mang tới nhiều lời chia sẻ, tâm sự của tác giả tới người đọc.

- Làm sống dậy và cụ thể hoá thế giới hình tượng tồn tại tiềm tàng trong tác phẩm, chuyển hóa nó thành “câu chuyện” của chính bản thân người đọc, buộc người đọc phải “toàn tâm toàn ý” suy nghĩ về nó, cũng có nghĩa là bận lòng, bận trí về “những điều chưa bao giờ nghĩ tới” trước khi đọc văn học.

- Xoá bỏ ranh giới giữa độc giả và nhà văn; độc giả thì “suy nghĩ bằng những ngôn từ, hình tượng của nhà văn”, còn nhà văn thì phát biểu quan niệm, cảm nhận của mình nhờ những hoạt động tích cực của tâm hồn, trí tuệ độc giả.

- Đọc văn học cho phép độc giả có những cách cụ thể hoá khác nhau, diễn giải khác nhau về hình tượng trong tác phẩm. Tất cả những điều này làm cho thế giới hình tượng trở nên có tính chất mở, phát triển phong phú thêm lên qua từng trường hợp đọc.

CH8. Đọc đoạn (5) và cho biết vì sao tác giả quan niệm tác phẩm văn học và đọc văn là một hiện tượng diệu kì. Giọng văn trong đoạn (5) có gì khác với những đoạn còn lại?

Trả lời:

Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa đoạn (5) và đoạn (6). Mối quan hệ đó làm rõ ý nghĩa của nội dung đoạn trích tập trung bàn về hai khái niệm: “tác phẩm văn học” và “đọc văn học”.

CÂU HỎI GIỮA BÀI

CH1. Tác giả quan niệm đọc văn là gì?

Trả lời:

Tác giả quan niệm đọc văn là thông qua văn bản văn học mà đọc hiểu một văn bản lớn hơn là thế giới và cuộc đời là đi tìm ý nghĩa cuộc đời qua văn bản văn học. Đọc văn là cuộc đi tìm ý nghĩa nhân sinh qua các văn bản thẩm mĩ của văn học bằng chính tâm hồn người đọc

CH2. Các cách diễn đạt "vì thế", "mới thực là", "vậy nên", "thực tế cho thấy" có tác dụng gì"?

Trả lời:

Các cách diễn đạt "vì thế", "mới thực là", "vậy nên", "thực tế cho thấy" có tác dụng nhấn mạng các lập luận, ý kiến và quan điểm để đưa ra kết luận với người đọc.

CH3. Theo tác giả đọc văn là cuộc đi chơi. Phải chăng  đã tham gia chơi thì phải tôn trọng luật chơi của nó?

Trả lời:

Theo tác giả đọc văn là cuộc đi chơi khi đã tham gia chơi thì phải tôn trọng luật chơi của nó cũng giống như ca sĩ thì phải hát theo bản nhạc của nhạc sĩ.... chúng ta phải tôn trọng văn bản, từ ngôn từ tới hình tượng, nhưng người đọc có quyền tưởng tượng theo cách hiểu của mình miễn sao không phương hại tới tính toàn vẹn của tác phẩm.

CH4. Nội dung chính của tác phẩm Đọc văn - cuộc chơi tìm ý nghĩa (Trần Đình Sử)?

Trả lời:

Ý nghĩa của việc đọc văn

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Vì sao có thể nói "không ai có thể đọc tác phẩm một lần là xong"? Em hãy viết đoạn văn khoảng 7 - 9 câu trả lời câu hỏi đó.

Tham khảo:

Vì sao có thể nói "không ai có thể đọc tác phẩm một lần là xong" mỗi một lần đọc sẽ giúp cho chúng ta có một góc nhìn mới sâu rộng và rõ ràng hơn không chỉ về cảm xúc và tính cách mà cho ta rất nhiều bài học. Thông qua mỗi lần đọc chúng ta sẽ thấm thía từng câu nói, từ ngữ giúp chúng ta hình dung về nhiều màu sắc, con người nhân vật trong đó hơn, từ đó mà ta có thể thấu hiểu cho những con người dù xấu xí nhất, đáng ghét nhất nhưng ở một góc nhìn nào đó họ cũng có thể là một kẻ đáng thương là một kẻ yếu đuối mà thôi. Vì vậy một tác phẩm chúng ta nên đọc nhiều lần để thấy được cái hay cái dở và chính những cái đó mang tới một bài học sâu sắc.