Đáp án Tiếng Việt 5 kết nối tri thức Bài 16: Xin Chào, Xa – Ha - Ra

BÀI 16

ĐỌC: XIN CHÀO, XA – HA - RA

Khởi động: Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối, ...).

Hướng dẫn chi tiết:

1. Thời tiết: Sa mạc thường có khí hậu khô cằn và nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Ngày nhiệt đới thường rất nóng, có thể vượt quá 40°C, trong khi đêm lại lạnh giá, có thể xuống dưới 0°C. Thời tiết ở sa mạc thường khá cực đoan và thay đổi nhanh chóng.
2. Cảnh vật: Sa mạc có đa dạng cảnh vật, từ cánh đồng cát vô tận đến đồng cỏ xám, núi đá, đồng cỏ hoang vu và dãy núi xa xôi. Một số sa mạc có đồng cỏ rộng lớn, trong khi những khu vực khác lại có nhiều cát và đồng cỏ cằn cỗi.
3. Con vật: Sa mạc là môi trường sống của nhiều loài động vật có thích nghi đặc biệt với điều kiện khắc nghiệt. Các loài động vật thích nghi trong sa mạc thường có khả năng tiết kiệm nước và chịu đựng nhiệt độ cao. Một số ví dụ về con vật sa mạc bao gồm lạc đà, sói sa mạc, rùa đất, chuột túi, rắn, cầy hương và bọ cạp.
4. Cây cối: Mặc dù sa mạc có ít cây cối so với các môi trường khác, nhưng vẫn có những loài cây và cây bụi phù hợp với điều kiện khô cằn và nhiệt đới. Một số loài cây thích nghi trong sa mạc bao gồm cây xương rồng, cây cỏ sa mạc, cây cỏ mặt trời và cây dứa sa mạc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Hướng dẫn chi tiết:

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra:

+ Những rặng đá xám bồng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch.

+ Cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra:

+ Cát của nó lộm cộm dưới để giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn.

Câu 2: Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Hướng dẫn chi tiết:

Nhân vật "tôi" cảm thấy hào hứng và háo hức khi đến được sa mạc Sahara. Việc được đặt chân đến một địa điểm có ý nghĩa lịch sử và vẻ đẹp tự nhiên như Sahara đã khiến nhân vật "tôi" cảm thấy hạnh phúc và phấn khởi. Mặc dù nắng nóng là một yếu tố khó chịu nhưng nhân vật "tôi" đã quên mất vì sự tập trung vào niềm vui của việc đến Sahara. Nhân vật "tôi" đã bày tỏ sự kính phục và chào đón sa mạc bằng cách thì thầm "Xin chào, Sahara", như một lời chào hỏi và tôn trọng sự vĩ đại của nơi đây.

Câu 3: Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra: Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu.

Câu 4: Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Hướng dẫn chi tiết:

Dù đã đi khá lâu, đến khu lều dành cho khách du lịch, nhưng không ai muốn vào những túp lều du mục. Điều này cho thấy đoàn khách muốn trải nghiệm đêm duy nhất trong sa mạc mênh mông một cách tận hưởng và tự do hơn. Họ chọn nằm kềnh ra những tấm chiếu dạ trải trên cát để ngắm sao, tận hưởng vẻ đẹp của bầu trời đầy sao trong sa mạc. Cảm giác này thể hiện sự hài lòng và sự kỳ vọng của đoàn khách đối với trải nghiệm độc đáo này. Từ những chi tiết ấy, ta có thể nhận thấy rằng đoàn khách du lịch cảm thấy phấn khởi và hứng thú khi được nằm ngoài trời trong sa mạc để ngắm sao.

Câu 5: Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

1. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.
2. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.
3. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Hướng dẫn chi tiết:

Đáp án: C

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

Hướng dẫn chi tiết:

- Từ chỉ đặc điểm của sa mạc: khô cằn, mênh mông, chói chang, vĩ đại, …

- Từ ngữ có nghĩa trái ngược lần lượt là: nhiệt đới, nhỏ bé, âm u, bình dị, …

Câu 2: Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

“Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.”

Hướng dẫn chi tiết:

- Từ "tối" được sử dụng với nghĩa chuyển để diễn tả sự xuất hiện của bóng tối khi mặt trời lặn và ám chỉ rằng đêm đã đến. Nghĩa chuyển này khác với nghĩa gốc của từ "tối" là mức độ ánh sáng thấp hoặc không có ánh sáng.

- Từ "lạnh" được sử dụng với nghĩa chuyển để chỉ sự mát mẻ hoặc hơi lạnh của không khí trong ngữ cảnh của đoạn văn. Nghĩa chuyển này khác với nghĩa gốc của từ "lạnh" là nhiệt độ thấp.

Câu 3: Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:

1. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.
2. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất định.

Hướng dẫn chi tiết:

1. Anh ta vừa thổi tắt ngọn nến.
2. Gió thổi mạnh làm quả bóng bay lơ lửng trên trời.

VIẾT: ĐÁNH GIÁ, CHỈNH SỬA BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH

Câu 1: Nghe thầy cô giáo nhận xét chung.

Câu 2: Đọc lại bài văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết bài làm đạt được những yêu cầu nào dưới đây:

Câu 3: Viết lại một số câu hoặc đoạn văn trong bài làm của em cho hay hơn theo gợi ý sau:

Hướng dẫn chi tiết:

Không khí trong lành, mát mẻ như một hơi thở dịu mát của biển. Tiếng gió thổi nhẹ nhàng như những ngón tay mềm mại vuốt ve những chiếc lá dừa, tạo nên âm thanh nhẹ nhàng lúc đó. Đó là những giọt gió êm dịu, đưa ta vào một trạng thái thư thái và thoải mái, như một lời thì thầm của tự nhiên. Bờ cát vẫn còn ẩm ướt từ những giọt sương đêm, tạo ra một khung cảnh tươi mới và mát lạnh như bước vào một thế giới của sự tươi mới. Nước biển nhẹ nhàng lăn tăn với những con sóng nhỏ, từng chút một đổ về bờ. Trên bãi biển, chỉ có một vài người dậy sớm tập thể dục, tạo nên một khung cảnh yên bình và sự yên tĩnh đọng lại. Những quán café và nhà hàng ven bờ biển vẫn trơ đứng, đóng cửa chờ đón những du khách hồi hộp, như một hiện thân của sự sôi nổi trong tương lai.

NÓI VÀ NGHE: CẢNH ĐẸP THIÊN NHIÊN

Yêu cầu: Giới thiệu một cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước ta.

Câu 1: Chuẩn bị.

Câu 2: Trình bày.

Hướng dẫn chi tiết:

Một cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước ta là Vịnh Hạ Long ở tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Vịnh Hạ Long là một trong những di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận với sự kết hợp tuyệt vời giữa núi đá vôi đầy mênh mông và những dòng nước trong xanh.         

Khi đến Vịnh Hạ Long, bạn sẽ được chìm đắm trong vẻ đẹp hùng vĩ của hàng ngàn đảo đá vôi đan xen nhau trên mặt biển xanh biếc. Các hòn đảo có nhiều hình dạng độc đáo như con rồng, con người, hoặc thậm chí là một chiếc rìu khổng lồ. Cảnh quan này tạo ra một không gian mơ màng, huyền bí và lãng mạn. Ngoài ra, Vịnh Hạ Long còn có những hang động độc đáo và tuyệt vời như Hang Đầu Gỗ, Hang Sửng Sốt và Hang Thiên Cung. Các hang động này được trang trí bằng những tác phẩm nghệ thuật tự nhiên, với những stalactit và stalagmit độc đáo, tạo nên một không gian kỳ ảo và huyền bí.

Khám phá Vịnh Hạ Long trên một chiếc thuyền du ngoạn sẽ mang lại cho bạn trải nghiệm tuyệt vời. Bạn có thể tham gia các hoạt động như tắm biển, lặn ngắm san hô, hoặc đơn giản là thả mình trên boong tàu và thưởng thức cảnh quan tuyệt đẹp xung quanh. Với vẻ đẹp hùng vĩ và kỳ diệu của mình, Vịnh Hạ Long là một điểm đến không thể bỏ qua khi các bạn quốc tế đặt chân đến Việt Nam.

Câu 3: Trao đổi, góp ý.

Bài tập về nhà:

Câu 1: Tìm đọc sách báo hoặc xem video về những miền đất xa xôi mà con người ít có cơ hội đặt chân đến (Nam Cực, Bắc Cực, sa mạc, ...).

Hướng dẫn chi tiết:

- Sách:

+ "Endurance: Shackleton's Incredible Voyage" của Alfred Lansing: Sách kể về cuộc hành trình sống còn của nhóm thám hiểm dưới sự lãnh đạo của Sir Ernest Shackleton tại Nam Cực.

+ "The Last Place on Earth" của Roland Huntford: Tác phẩm này tập trung vào cuộc đua đi khám phá Bắc Cực giữa Roald Amundsen và Robert Falcon Scott vào thế kỷ 20.

+ "Desert Solitaire" của Edward Abbey: Sách này miêu tả cuộc sống của tác giả trong sa mạc Utah và những trải nghiệm sâu sắc về tự nhiên và cô đơn.

- Báo và tạp chí:

+ National Geographic: Tạp chí này thường có các bài viết và hình ảnh tuyệt đẹp về các vùng đất xa xôi, bao gồm cả Nam Cực, Bắc Cực và sa mạc.

+ BBC Earth: Trang web và kênh YouTube của BBC Earth cung cấp nhiều video và bài viết về thiên nhiên hoang dã trên khắp thế giới, bao gồm cả những vùng đất xa xôi.

- Kênh YouTube:

+ Brave Wilderness: Kênh này do nhà thám hiểm Coyote Peterson điều hành, tập trung vào việc khám phá và giới thiệu về động vật và môi trường sống của chúng trên khắp thế giới.

+ Exploring With Josh: Josh là một YouTuber thích khám phá những nơi hẻo lánh và kỳ lạ. Kênh của anh ta cung cấp những video về các điểm đến xa xôi, bao gồm cả sa mạc và các vùng đất khác.