Đáp án Tiếng Việt 5 kết nối tri thức Bài 23: giới thiệu sách dế mèn phiêu lưu ký

BÀI 23

ĐỌC: GIỚI THIỆU SÁCH DẾ MÈN PHIÊU LƯU KÝ

Khởi động: Giới thiệu với các bạn về một cuốn sách mà em thích.

Hướng dẫn chi tiết:

- Một cuốn sách mà em thích và muốn giới thiệu với các bạn là "Sapiens: Người tiến hóa" của tác giả Yuval Noah Harari.

- "Sapiens" là một cuốn sách phiêu lưu vào lịch sử nhân loại, đưa chúng ta đi qua các giai đoạn quan trọng trong sự phát triển của loài người từ thời kỳ tiền sử cho đến hiện đại. Cuốn sách này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá khứ, mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về tương lai của loài người.

- Tác giả sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu và hấp dẫn, kết hợp giữa lịch sử, khoa học, triết học và tâm lý học để trình bày các ý tưởng phức tạp một cách rõ ràng và thú vị. Cuốn sách khám phá những khía cạnh đa dạng của con người, từ sự tiến bộ công nghệ đến văn hóa, tôn giáo, chính trị và kinh tế.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nêu những thông tin em biết qua lời giới thiệu sách.

Hướng dẫn chi tiết:

- Tên sách: "Dế Mèn phiêu lưu kí"

- Tác giả: Tô Hoài

- Số chương: Cuốn sách gồm 10 chương

- Nội dung chính: Cuốn sách kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính là Dế Mèn trong thế giới côn trùng sinh động và ngộ nghĩnh. Từ ban đầu là một nhân vật kiêu căng và ngạo mạn, Dế Mèn trưởng thành và trở thành một chú dế can đảm, tốt bụng và trượng nghĩa. Cuốn sách mang đến những bài học về tình bạn, thái độ và cách ứng xử trong cuộc sống, đồng thời truyền tải ước mơ về một thế giới đại đồng.

Câu 2: Nhân vật chính của cuốn sách được giới thiệu như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

- Nhân vật chính của cuốn sách được giới thiệu là Dế Mèn. Ban đầu, Dế Mèn được miêu tả là một nhân vật kiêu căng và ngạo mạn, gây ra hậu quả tai hại cho bản thân và bạn bè xung quanh. Tuy nhiên, qua cuộc phiêu lưu, Dế Mèn trưởng thành và trở thành một chú dế can đảm, tốt bụng và trượng nghĩa.

Câu 3: Theo lời giới thiệu, cuốn sách mang lại những bài học gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Theo lời giới thiệu, cuốn sách mang lại những bài học về tình bạn, thái độ và cách ứng xử trong cuộc sống. Nó cũng truyền tải ước mơ về một thế giới nơi mọi người đều là bạn bè và anh em.

Câu 4: Những con số trong lời giới thiệu cho biết điều gì về cuốn sách?

Hướng dẫn chi tiết:

- 100: Cuốn sách đã được tái bản hơn 100 lần trong nước.

- 40: Cuốn sách đã được xuất bản ở gần 40 quốc gia.

- 15: Cuốn sách đã được dịch sang 15 thứ tiếng, trở thành một trong những tác phẩm văn học Việt Nam được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất tính đến nay.

Câu 5: Sau khi đọc lời giới thiệu, em có cảm nghĩ gì về cuốn sách?

Hướng dẫn chi tiết:

- Cuốn sách có một câu chuyện hấp dẫn và thú vị về cuộc phiêu lưu của Dế Mèn trong thế giới côn trùng.

- Cuốn sách đưa ra những bài học nhẹ nhàng về tình bạn, thái độ và cách ứng xử trong cuộc sống, và truyền tải thông điệp về một thế giới đại đồng.

- Cuốn sách đã đạt được sự thành công và phổ biến, được tái bản nhiều lần và được dịch ra nhiều thứ tiếng, chứng tỏ giá trị và ảnh hưởng của nó trong văn hóa Việt Nam và ngoài nước.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP VỀ DẤU GẠCH NGANG

Câu 1: Nêu công dụng của dấu gạch ngang trong mỗi trường hợp dưới đây:

1. Thấy Ngô Thì Sĩ nhà nghèo, lại hay mượn sách vào ban đêm, các bạn hỏi cậu lấy đèn đâu mà đọc. Cậu vui vẻ chỉ lên mặt trăng:

- Đã có ngọn đèn lớn, ngọn đèn vĩnh cửu kia.

(Theo Tuệ An)

1. Việt Nam tự hào về Giáo sư Tạ Quang Bửu - nhà khoa học, nhà giáo dục đa tài, uyên bác.

(Gia Huy)

1. Theo hành trình Đại Tây Dương - Thái Bình Dương, đoàn thám hiểm đã thực hiện chuyến vòng quanh thế giới bằng đường biển.

(Ngọc Quảng)

1. Trong cuốn Sống một đời tựa biển khơi, các tác giả đã vẽ nên một đại dương với vô vàn sinh vật kì thú:

- San hô có muôn hình muôn dạng

- Cá hề và hải quỳ có màu sắc sặc sỡ

- Tôm gõ mõ tạo ra bản hợp xướng vang động biển khơi,...

(Theo Cao Sơn)

Hướng dẫn chi tiết:

1. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật
2. Đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu
3. Kết nối các từ trong một liên danh
4. Đánh dấu các ý liệt kê.

Câu 2: Cần thêm dấu gạch ngang vào những vị trí nào trong đoạn văn dưới đây?

Những trí tuệ vĩ đại bộ sách viết về một số nhà khoa học nổi tiếng thế giới gồm 5 cuốn. các bạn nhỏ có thể tìm thấy nhiều thông tin thú vị trong mỗi cuốn sách nhỏ ấy: Tét-xla một kĩ sư điện người Mỹ đã phát minh ra dòng điện xoay chiều, Ma-ri Quy-ri người phụ nữ gốc Ba Lan đã khám phá ra chất phóng xạ,...

(Theo Nguyễn Bảo Ngân)

Hướng dẫn chi tiết:

Những trí tuệ vĩ đại - bộ sách viết về một số nhà khoa học nổi tiếng thế giới gồm 5 cuốn. Các bạn nhỏ có thể tìm thấy nhiều thông tin thú vị trong mỗi cuốn sách nhỏ ấy: Tét-xla - một kĩ sư điện người Mỹ đã phát minh ra dòng điện xoay chiều, Ma-ri Quy-ri - người phụ nữ gốc Ba Lan đã khám phá ra chất phóng xạ, ...

Câu 3: Viết 1 2 câu có sử dụng dấu gạch ngang với một trong những công dụng sau:

1. Đánh dấu các ý liệt kê
2. Nối các từ ngữ trong một liên danh
3. Đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích.

Hướng dẫn chi tiết:

1. Trong cuộc họp, người quản lý liệt kê các nhiệm vụ cần hoàn thành - gửi email, chuẩn bị báo cáo, và thảo luận với đối tác.
2. Trong danh sách món ăn, có một món hấp dẫn gồm cá hồi tươi, tôm sú và mực xào mỡ hành - một sự kết hợp ngon miệng và thú vị.
3. Trong bài báo, tác giả giải thích rằng việc tăng cường hoạt động thể chất - bao gồm chạy bộ, bơi lội và tham gia các lớp thể dục - có thể cải thiện sức khỏe toàn diện.

VIẾT: VIẾT ĐOẠN VĂN THỂ HIỆN TÌNH CẢM, CẢM XÚC VỀ MỘT CÂU CHUYỆN

Câu 1: Dựa vào các ý đã tìm được trong hoạt động Viết ở Bài 22, viết đoạn văn theo yêu cầu của đề bài.

Hướng dẫn chi tiết:

    Hè về, nắng trong vắt như mật ong, gió thoảng từng cơn oi nồng. Bọn học trò chúng em bận bịu với những bài ôn thi, những dòng lưu bút viết vội. Một hương vị mùa hè lan tỏa khắp trường. Mọi người vội nhìn ra sân: hoa phượng nở đỏ sân trường rồi. Nhìn cây phượng vĩ trồng giữa sân trường em, chúng em biết mùa hè đã thật sự đến.

    Cây phượng cao lắm, cao hơn cả tầng ba của tòa nhà em học. Thân cây to lớn đến phải hai bạn học sinh ôm vẫn chưa xuể. Lớp vỏ trên thân cây sần sùi, hằn từng khe, rãnh như là mặt ruộng vào mùa hạn. Bộ rễ của cây thì chắc hẳn rất to và dài. Vì chỉ với một phần nhô trên mặt đất đã to hơn cả bắp tay rồi.

    Cành chính của cây phượng thì chỉ gồm bốn cành. Nhưng từ đó, tỏa ra nhiều cành phụ lắm. Chúng đan vào nhau tạo thành một chiếc ô khổng lồ che bóng mát cho chúng em vui chơi. Khi mùa hè đến, cây phượng nở hoa đỏ rực. Những cánh hoa mỏng manh như cánh gián, đỏ tươi hơn cả mặt trời trở thành tín hiệu báo cho chúng em sắp kết thúc năm học.

    Cây phượng già đã chứng kiến bao niềm vui nỗi buồn của chúng em. Mỗi lần phượng nở hoa, lòng em lại rộn ràng lên những cảm xúc khó tả. Đó là lúc em khi sắp phải xa mái trường, xa cây phượng. Mai đây lớn khôn, em luôn nghĩ về ngôi trường tiểu học, nhớ tới cây phượng già thân quen này.

Câu 2: Đọc soát và chỉnh sửa.

Bài tập về nhà:

Câu 1: Tìm đọc truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài. Chia sẻ với người thân suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn.

Hướng dẫn chi tiết:

Chia sẻ với người thân suy nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn: Dế Mèn là nhân vật tuy kiêu căng, có chút ngạo mạn nhưng với bản tính hiền lành, tốt bụng và trượng nghĩa, trong hành trình phiêu lưu đã giúp đỡ rất nhiều người, để lại ấn tượng tốt trong lòng bè bạn. Em thật sự yêu thích nhân vật này.