Đề thi thử Sinh học Tốt nghiệp THPTQG 2025 - Sở GD&ĐT Thanh Hoá (2)

PHẦN I. Câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án.  

Câu 1: Thực vật trên cạn, con đường vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào  mạch gỗ của rễ được minh họa như Hình 1. Kí hiệu con đường (1) và (2) lần lượt là 

A. tế bào chất và gian bào. 

B. gian bào và tế bào chất. 

C. mạch gỗ và mạch rây. 

D. mạch rây và mạch gỗ. 

Câu 2: Trong cấu trúc của DNA không có sự tham gia của loại nucleotide nào sau  đây? 

A. Thymine (T). 

B. Adenine (A). 

C. Uracil (U). 

D. Guanine (G). 

Câu 3: Cho các kĩ năng trong tiến trình nghiên cứu khoa học như sau: 

(1) Quan sát và đặt câu hỏi. 

(2) Báo cáo kết quả nghiên cứu. 

(3) Kiểm tra giả thuyết khoa học. 

(4) Hình thành giả thuyết khoa học. 

Thứ tự các bước được thực hiện lần lượt là 

A. (2) → (4) → (1) → (3). 

B. (1) → (4) → (3) → (2). 

C. (1) → (2) → (3) → (4). 

D. (1) → (3) → (4) → (2).

Câu 4: Ở miền Bắc nước ta, khi cấy lúa vào vụ “chiêm xuân” bác nông dân thường  ủ hạt lúa để gieo mạ. Trước khi ủ cho hạt nảy mầm, bác thường ngâm hạt trong nước ấm (3  sôi : 2 lạnh) một thời gian. Việc làm này có ý nghĩa gì? 

A. Để ức chế hạt quang hợp. 

B. Để kích thích hạt hô hấp. 

C. Để ức chế hạt hô hấp. 

D. Để kích thích hạt quang hợp. 

Dùng thông tin sau để trả lời câu 5 và câu 6: Phát sinh chủng loại là quá trình hình thành các  đơn vị phân loại từ tổ tiên chung và xác lập mối quan hệ tiến hóa giữa chúng. Cây phát sinh  chủng loại (cây sự sống) là sơ đồ dạng phân nhánh thể hiện quá trình tiến hóa phân li từ tổ tiên chung, dẫn đến sự hình thành các nhóm sinh vật khác nhau. Thứ tự phân nhánh trong cây  phát sinh phản ánh mức độ quan hệ tiến hóa giữa các nhóm và xác định tổ tiên chung gần nhất  của chúng. 

Câu 5: Các đặc điểm tương đồng nào sau đây là cơ sở để phân loại mối quan hệ của  các nhóm sinh vật trong cây phát sinh chủng loại? 

A. Kích thước cơ thể và môi trường sinh sống. 

B. Trình tự DNA hoặc protein. 

C. Thời gian tiến hóa và điều kiện sống. 

D. Hình thái bên ngoài và đặc điểm màu sắc. 

Câu 6: Cây phát sinh chủng loại nào sau đây thể hiện mối quan hệ gần gũi nhất giữa  2 loài A và D? 

A.		B.
C.		D.

Câu 7: Hiện tượng di truyền gene ngoài nhân được phát hiện bởi nhà khoa học nào  sau đây? 

A. Mendel. 

B. Watson. 

C. Correns. 

D. Morgan.

Câu 8: Vào những năm 1970, có hai nhóm khoa học, một nhóm do Howard Taemin  tại Đại học Wisconsin và nhóm còn lại do David Baltimore tại MIT đứng đầu, đã độc lập xác  định các enzyme mới liên quan đến quá trình sao chép của virus RNA được gọi là retrovirus.  Các enzyme này chuyển đổi RNA của virus thành phân tử DNA bổ sung (cDNA). Quá trình  này được gọi là 

A. phiên mã ngược. 

B. dịch mã. 

C. tái bản DNA. 

D. phiên mã.

Câu 9: Ví dụ nào sau đây phản ánh chiều hướng tiến hóa phân li? 

A. Cánh chim và cánh côn trùng. 

B. Vòi voi và vòi bạch tuộc. 

C. Cánh dơi và tay người. 

D. Ngà voi và sừng tê giác. 

Câu 10: Phương pháp IVF “thụ tinh trong ống nghiệm” ở Việt Nam đã mất hơn 10  năm để chuẩn bị do hạn chế về cơ sở vật chất, kỹ thuật, nhân lực chuyên môn. Đến ngày  30/4/1998, đánh dấu mốc quan trọng cho IVF Việt Nam, 3 em bé IVF đầu tiên của Việt Nam  được chào đời. Hình 2 mô tả khái quát về một số bước có trong phương pháp trên. Ngoài ra,  phương pháp IVF còn phân tích được một đoạn gene trong nhân có chứa bộ ba thứ nhất mã  hóa amino acid trên mạch khuôn quy định mã mở đầu và một phân tử mRNA trong ti thể của  phôi sau khi thụ tinh. Nhận định nào sau đây đúng? 

A. Với đoạn gene trong nhân, mạch 5' TCATATGTACGATCGCAT 3' là mạch làm khuôn cho phiên mã.  

B. Phân tử mRNA trong ti thể có hai bộ ba 5'AUG3' nên sau khi tham gia dịch mã sẽ tạo ra  hai loại chuỗi polypeptide khác nhau. 

C. Sau bước 2 của phương pháp IVF “thụ tinh trong ống nghiệm”, vật chất di truyền trong ti  thể và nhân có một nửa là từ bố và một nửa là từ mẹ. 

D. Để xuất hiện mã kết thúc trên phân tử mRNA trong ti thể thì kí hiệu … trên hình là  nucleotide loại U. 

Câu 11: Hình 3 mô tả cơ chế điều hòa biểu hiện gene ở operon lac của vi khuẩn E.  coli trong môi trường có lactose. Khi môi trường có lactose, protein ức chế sẽ không bám vào  được vùng O, RNA polymerase liên kết vào P, nhờ đó quá trình phiên mã và dịch mã xảy ra  tổng hợp nên các enzyme giúp vi khuẩn chuyển hóa và sử dụng đường lactose. Enzyme này  tương ứng với vị trí nào trên hình 3? 

Hình 3

A. Vị trí số 5. 

B. Vị trí số 3. 

C. Vị trí số 1. 

D. Vị trí số 4. 

Câu 12: Trong thời kì băng hà cách đây khoảng 10 000 – 12 000 năm khí hậu lạnh  đột ngột đã làm cho loài Báo săn Châu Phi (Axinonyx Jubatus) bị chết đồng loạt, hiện tại loài  có mức đa dạng di truyền thấp và có nguy cơ tuyệt chủng. Đây là hệ quả của hiện tượng nào? 

A. Dòng gene. 

B. Hiệu ứng sáng lập. 

C. Đột biến.

D. Hiệu ứng cổ chai. 

Câu 13: Một quần thể giao phối đang ở trạng thái cân bằng di truyền, xét một gene có 2 allele là A và a, trong đó số cá thể có kiểu gene đồng hợp tử trội chiếm tỉ lệ 16%. Tần số các allele A và a trong quần thể này lần lượt là 

A. 0,6 và 0,4. 

B. 0,4 và 0,6. 

C. 0,16 và 0,84. 

D. 0,42 và 0,58. 

Câu 14: Phương pháp lai hữu tính đã đem lại thành tựu nào sau đây? 

A. Tạo giống lúa có gene tổng hợp β - carotene. 

B. Tạo ra giống dưa hấu tam bội không có hạt, hàm lượng đường cao. 

C. Tạo ra giống cá chép V1 có tỉ lệ sống và khả năng sinh trưởng cao hơn cá chép Việt  Nam. 

D. Tạo cừu Dolly. 

Câu 15: ............................................

............................................

............................................

Câu 18: Hình 4 mô tả quá trình sản xuất vaccine phòng bệnh viêm gan B do virus  Hepatitis B gây ra. Theo lý thuyết, nhận định nào sau đây là sai? 

Hình 4

A. Protein trong (8) là loại sản phẩm được tổng hợp từ gene lấy từ virus Hepatitis B.  

B. Trong vaccine (9) chứa protein của thể truyền (plasmid). 

C. (5) và (6) mang bộ gene giống nhau. 

D. (2) là đoạn gene cần chuyển, (3) là DNA tái tổ hợp. 

Phần II. Câu trắc nghiệm đúng sai. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a), b),  c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai. 

Câu 1: Xét hệ gene nhân ở 1 loài động vật. Bảng a thể hiện một chuỗi  polynucleotide của một gene mã hóa cho chuỗi polypeptide có trình tự amino acid là MATE  (mỗi chữ cái là 1 loại amino acid), các nucleotide từ số 1 đến số 5 chưa xác định. Một đột  biến mất một cặp nucleotide đã làm thay đổi chuỗi polypeptide thành MATEK. Chuỗi  polynucleotide ban đầu và chuỗi polynucleotide sau đột biến đều bắt đầu bằng bộ ba mở đầu  và kết thúc bằng bộ ba kết thúc.

Bảng a

a) Cặp nucleotitide bị mất ở vị trí số 1 hoặc số 2. 

b) Chuỗi polynucleotide trên là mạch mang mã của gene. 

c) Có thể xác định chính xác loại nucleotide vị trí số 4 và 5. 

d) Vị trí số 3 là nucleotide loại A. 

Câu 2: ............................................

............................................

............................................

Câu 3: Ở một loài thực vật, tính trạng màu hoa do 2 cặp gene Aa và Bb phân li độc  lập quy định. Khi trong kiểu gene có cả hai allele trội A và B thì quy định hoa đỏ; kiểu gene  chỉ có 1 allele trội A hoặc B thì quy định hoa vàng; kiểu gene aabb quy định hoa trắng; kiểu  gene đồng hợp tử trội AABB có tác động gây chết ở giai đoạn phôi. Giả sử không có đột biến  xảy ra. 

a)Cho 2 cây hoa vàng giao phấn với nhau F₁ có thể xuất hiện 25% số cây hoa đỏ. b) Cho các cây dị hợp 2 cặp gene giao phấn với nhau thu được các cây F₁ có tỷ lệ kiểu hình 9:  6: 1. 

c) Trong loài này có tối đa 4 loại kiểu gene quy định kiểu hình hoa vàng.

d) Tính trạng màu hoa do 2 cặp gene không allele tương tác trực tiếp với nhau quy định. 

Câu 4: Hệ tuần hoàn ở người đảm nhận nhiều chức năng quan trọng, giúp duy trì sự sống của cơ thể. Để đảm bảo cho hoạt động hệ tuần hoàn được duy trì cần có 3 yếu tố quan  trọng bao gồm dịch tuần hoàn, hệ mạch và tim. Tim co bóp đẩy máu vào động mạch, đồng  thời cũng tạo nên một áp lực tác dụng lên thành mạch và máu chảy trong hệ mạch. Do tim  bơm máu vào động mạch từng đợt nên tạo ra huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Ở người bình thường, huyết áp tâm thu trong khoảng 110 – 120mmHg và huyết áp tâm trương  trong khoảng 70 – 80mmHg. 

Sơ đồ b

a) Huyết áp tâm thu ứng với lúc tim dãn và huyết áp tâm trương ứng với lúc tim co. 

b) Tương quan giữa vận tốc máu và tổng tiết diện mạch là tỉ lệ nghịch. 

c)Khi nồng độ CO₂ trong máu tăng, tim sẽ đập nhanh, mạch giãn ra làm tăng huyết áp và  tăng quá trình vận chuyển máu trong mạch. 

d)Một người có huyết áp tâm thu thường xuyên cao hơn 140mmHg, có nguy cơ cao bị tai  biến mạch máu não, đột quỵ... 

Phần III. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 6. Thí sinh điền kết  quả mỗi câu vào mỗi ô trả lời tương ứng theo hướng dẫn của phiếu trả lời. 

Câu 1: Trong các kiểu gene sau, có bao nhiêu kiểu gene đồng hợp? 

(1) aaBB. 

(2) AaBB. 

(3) AAbb. 

(4) aabb. 

(5) AaBb. 

(Đáp án: 3)

Câu 2: ............................................

............................................

............................................

Câu 3: Ở bò, gene A nằm trên NST thường quy định chân cao trội hoàn toàn so với  a quy định chân thấp. Trong một trại chăn nuôi có 30 con đực giống chân cao và 200 con cái  chân thấp. Quá trình ngẫu phối đã sinh ra đời con F₁ có 80% cá thể chân cao, 20% cá thể chân  thấp. Trong số 30 con bò đực trên, có bao nhiêu con có kiểu gene đồng hợp? 

(Đáp án: 18)

Câu 4: Nhiễm sắc thể Philadelphia(Ph) là kết quả của một đột biến chuyển vị giữa  NST 9 và 22, dẫn đến sự tạo thành tổ hợp gene BCR-ABL (Hình 5). Bệnh nhân mang đột  biến NST có tổ hợp gene BCR-ABL tạo ra một protein có hoạt tính kinase cao, kích thích sự phát triển và phân chia không kiểm soát của tế bào bạch cầu. Đây là nguyên nhân chính gây ra  bệnh ung thư máu ác tính. 

Hình 5

Nếu bệnh nhân này được kiểm soát tốt trong giai đoạn mãn tính vẫn có thể sinh con bình  thường. Bệnh nhân này kết hôn với một người bình thường (Giả sử không có thêm các đột  biến khác). Xác suất để cặp vợ chồng này sinh ra một người con bị bệnh ung thư máu ác tính  là bao nhiêu %? 

Câu 5: Một loài thực vật, xét 2 cặp gene (A, a và B, b) mỗi gene quy định 1 tính  trạng, allele trội là trội hoàn toàn. Khi lai giữa hai cây (P) có kiểu hình trội hai tính trạng với  nhau, thu được F₁ có 50% số cây mang 2 tính trạng trội và 20% số cây mang 1 allele trội.  Theo lí thuyết, tỉ lệ cây mang 2 allele trội ở F₁ chiếm bao nhiêu phần trăm? 

Câu 6: Hình 6 mô tả ba giai đoạn của quá trình hình thành các chủng vi khuẩn  kháng kháng sinh; theo học thuyết tiến hóa của Darwin về chọn lọc tự nhiên và hình thành  loài.

Hình 6

Thứ tự các mô tả đúng quá trình này là? (viết theo thứ tự ba số liền kề nhau).