Đề thi thử Sinh học Tốt nghiệp THPTQG 2025 - Đề tham khảo số 9

ĐỀ SỐ 9 – ĐỀ THI THAM KHẢO

Bài thi: KHOA HỌC TỰ NHIÊN

Môn thi thành phần: SINH HỌC

Thời gian làm bài 50 phút, không kể thời gian phát đề

PHẦN I. CÂU TRẮC NGHIỆM NHIỀU PHƯƠNG ÁN LỰA CHỌN

Câu 1: Protein nào sau đây giúp vận chuyển oxygen trong máu ở động vật?

A. Keratin

B. Huyết sắc tố

C. Actin

D. Đàn hồi

Câu 2: Biện pháp nào sau đây giúp phát hiện sớm các bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi?

A. Xét nghiệm sàng lọc trước sinh

B. Siêu âm ổ bụng của thai phụ

C. Kiểm tra nhóm máu của cha mẹ

D. Theo dõi cân nặng của thai phụ

Câu 3: Biện pháp nào giúp cây trồng giảm thoát hơi nước trong điều kiện nắng nóng?

A. Che phủ gốc cây bằng rơm rạ hoặc lớp phủ sinh học

B. Tăng cường tối đa nguồn ánh sáng cho cây trồng

C. Cắt tỉa bớt cành và lá cây để giảm diện tích bề mặt

D. Tăng cường tưới nước cho cây vào ban đêm

Câu 4: Động lực chính của dòng mạch rây là gì?

A. Chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa

B. Sự khuếch tán nước từ tế bào này sang tế bào khác qua màng tế bào

C. Lực mao dẫn của ống rây giúp kéo nước và chất dinh dưỡng di chuyển

D. Lực hấp dẫn làm dịch mạch rây vận chuyển các chất hữu cơ từ lá xuống rễ

Dùng thông tin sau để trả lời câu 5 và câu 6: Hình 1 thể hiện cây phát sinh chủng loại của năm nhóm sinh vật từ một tổ tiên chung.

Câu 5: Cây phát sinh chủng loại thể hiện điều gì?

A. Mối quan hệ giữa các loài dựa trên mức độ phức tạp của cơ thể

B. Mối quan hệ tiến hóa giữa các nhóm sinh vật từ tổ tiên chung

C. Mối quan hệ tiến hóa giữa các loài dựa vào đặc điểm hình thái

D. Thực vật là nhóm tiến hóa cao nhất so với các nhóm sinh vật khác

Câu 6: Nhóm sinh vật nào sau đây xuất hiện sớm nhất?

A. Động vật

B. Thực vật

C. Nấm

D. Vi khuẩn

Câu 7: Tại sao các cơ quan tương đồng giữa các loài lại có cấu tạo chi tiết khác nhau?

A. Do quá trình tiến hóa đồng quy của các loài

B. Do chọn lọc tự nhiên theo các hướng khác nhau

C. Do cùng thừa hưởng gen từ tổ tiên chung

D. Do các cơ quan này có chức năng giống nhau

Câu 8: Yếu tố nào sau đây dẫn đến sự hình thành đặc điểm thích nghi ở cơ thể sinh vật?

A. Sự thay đổi ngẫu nhiên khi điều kiện môi trường thay đổi

B. Sự tác động của chọn lọc tự nhiên lên các biến dị di truyền

C. Sự thay đổi hành vi của sinh vật trong môi trường sống

D. Sự thay đổi ngẫu nhiên trong quá trình phát triển cá thể

Câu 9: Phả hệ dưới đây biểu thị sự di truyền của một loại bệnh đục thủy tinh thể trong một gia đình. Bệnh này do một gene nằm trên nhiễm sắc thể X quy định.

Có bao nhiêu người trong phả hệ chắc chắc không mang allele bệnh?

A.9

B. 3

C. 5

D.8

Câu 10: Hình 2 minh họa quá trình lai xa và đa bội hóa, một cơ chế quan trọng trong di truyền và tiến hóa.

Quá trình đa bội hóa trên giúp giải quyết vấn đề gì?

A. Tăng số lượng NST để bù đắp số lượng NST mất đi

B. Tạo thể song nhị bội, giúp con lai trở nên hữu thụ

C. Làm giảm số lượng NST trong tế bào của cơ thể lai

D. Thay đổi hoàn toàn cấu trúc NST của cơ thể ban đầu

Câu 11: Trong ao nuôi thủy sản, việc tảo phát triển quá mức dẫn đến cái chết của tôm, cua thuộc loại quan hệ nào?

A. Quan hệ cạnh tranh

C. Quan hệ ức chế - cảm nhiễm

B. Quan hệ ký sinh

D. Quan hệ cộng sinh

Câu 12: Trong nông nghiệp, đất đai bạc màu và thiếu dinh dưỡng là một vấn đề lớn đối với năng suất cây trồng. Để cải thiện chất lượng đất mà không sử dụng quá nhiều phân bón hóa học, người nông dân có thể áp dụng mối quan hệ cộng sinh để cải thiện môi trường đất bằng cách nào?

A. Trồng cây họ đậu để tăng lượng nitrogen trong đất nhờ vi khuẩn Rhizobium

B. Trồng cây lúa xen canh với cây ngô để giảm cạnh tranh giữa hai loài này

C. Nuôi tôm và cá trong cùng một ao để tăng năng suất của cả hai loài này

D. Trồng cỏ để ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh trong đất

Câu 13: Trong lĩnh vực công nghệ sinh học, việc sản xuất insulin nhân tạo là một bước đột phá quan trọng trong y học, đặc biệt trong điều trị bệnh tiểu đường. Hình 3 minh họa kỹ thuật tạo DNA tái tổ hợp, trong đó gen mã hóa insulin của con người được chèn vào plasmid của vi khuẩn để sản xuất insulin nhân tạo với số lượng lớn.

Xác định enzyme A và B và vai trò của mỗi enzyme?

A. Enzyme A là restrictase, cắt DNA tại vị trí đặc hiệu; enzyme B là DNA ligase, nối các đoạn DNA

B. Enzyme A là DN polymerase, tông hợp DNA mới; enzyme B là restriction enzyme, căt các đoạn DNA

C. Enzyme A là helicase, tháo xoắn DNA; enzyme B là polymerase, nhân đôi các đoạn DNA

D. Enzyme A là ligase, nối các đoạn DNA; enzyme B là restriction enzyme, cắt các đoạn DNA

Câu 14: ............................................

............................................

............................................

Câu 17: Cho chuỗi thức ăn: Cây → Côn trùng nhỏ → Chim nhỏ → Chim săn mồi. Tháp số lượng nào sau đây phù hợp cho chuỗi thức ăn này?

A. Tháp B

B. Tháp D

C. Tháp A

D. Tháp C

Câu 18: Ý nghĩa của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái trong công tác bảo vệ môi trường của chúng ta là

A. đảm bảo các hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách tối đa

B. gia tăng loài bản địa, hạn chế sự xâm lấn của các loài sinh vật ngoại lai

C. ngăn chặn hoàn toàn các tác động tiêu cực của các yếu tố từ tự nhiên

D. giúp dự đoán và đưa ra các biện pháp phục hồi hệ sinh thái bị suy thoái

PHẦN II. CÂU TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI

Câu 1. Khi lai hai hai cây lúa mì thuần chủng hạt đỏ thẫm với lúa mì thuần chủng hạt trắng. Ở F₁ thu được toàn cây hạt đỏ nhạt. Khi cho F₁ giao phấn với nhau thu được F2 có tỉ lệ kiểu hình: 1 cây hạt đỏ thẫm : 4 cây hạt đỏ : 6 cây hạt đỏ nhạt : 4 cây hạt hồng : 1 cây hạt trắng.

a) Quy luật di truyền chi phối tính trạng màu sắc hạt là tương tác cộng gộp.

b) Trong quần thể cây lúa mì ngẫu phối có tối đa 6 loại kiểu gene.

c) Có tối đa 3 mức độ biểu hiện kiểu hình đỏ ở quần thể F2.

d) Trong tổng số cây F2, tỷ lệ kiểu hình có ít nhất một alen trội là 14/16.

Câu 2: Hình dưới đây minh họa một hệ sinh thái tự nhiên bao gồm: Cấu trúc lưới thức ăn (Hình a): Cho thấy sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các sinh vật trong hệ sinh thái, sự biến động số lượng cá thể của 2 quần thể (Hình b), tháp năng lượng của hệ sinh thái (Hình c).

a) Cóc là sinh vật tiêu thụ bậc 1 và thuộc bậc dinh dưỡng Z.

b) Quần thể B có thể là cóc, sói, diều hâu.

c) Năng lượng giảm dần ở các bậc dinh dưỡng theo thứ tự Z > Y > X.

d) Nếu sói biến mất, thỏ và nai có thể tăng mạnh nên dẫn đến sự điều chỉnh năng lượng từ thực vật để duy trì sự ổn định trong hệ sinh thái.

Câu 3: ............................................

............................................

............................................

Câu 4: Operon M ở một chủng vi khuẩn mã hóa 3 enzyme là E1, E2 và E3; Có 5 trình tự A, B, C, D và G chưa biết rõ chức năng. Operon này được điều hòa bởi chất X. Để làm sáng tỏ chức năng của các trình tự, người ta đã theo dõi sự ảnh hưởng của đột biến ở các trình tự từ A đến G dựa trên sự tổng hợp các enzyme được đánh giá thông qua sự có mặt và sự vắng mặt của chất X (Bảng 1).

a) Ở trạng thái không đột biến và vắng mặt chất X, cả ba enzyme (E1, E2, E3) được tổng hợp ở mức độ cực đại.

b) Chất X là yếu tố ức chế hoạt động phiên mã của operon M.

c) Trình tự A là vùng liên kết đặc hiệu của chất X, có vai trò kiểm soát hoạt động của operon. Trình tự G là vùng khởi động P.

d) Các trình tự tổng hợp enzyme E1, E2, E3 lần lượt là gene B, C, D.

PHẦN III. CÂU TRẮC NGHIỆM YÊU CẦU TRẢ LỜI NGẮN

Câu 1: Quần đảo Galápagos là nơi sinh sống của nhiều loài chim sẻ, được biết đến như một ví dụ kinh điển minh họa cho quá trình tiến hóa và hình thành quần thể thích nghi. Các loài chim sẻ trên quần đảo này đã phát triển các kiểu mỏ khác nhau để thích nghi với nguồn thức ăn đa dạng, như ăn hạt lớn, hạt nhỏ, hoặc côn trùng (Hình 5). Quá trình này diễn ra qua nhiều thế hệ, dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, dẫn đến sự hình thành các quần thể có kiểu gen và hình thái thích nghi với môi trường sống riêng biệt.

Cho các sự kiện sau đây:

1. Thông qua quá trình sinh sản, các biến dị di truyền được phát tán trong quần thể.

2. Trong quần thể chim sẻ ban đầu, các đột biến phát sinh ngẫu nhiên ở các cá thể dẫn đến sự xuất hiện các kiểu mỏ khác nhau.

3. Sau nhiều thế hệ, hình thành các quần thể chim sẻ với các kiểu mỏ thích nghi hoàn toàn với nguồn thức ăn đặc thù ở từng khu vực.

4. Ở những khu vực có nguồn thức ăn khác nhau, các cá thể không phù hợp với loại thức ăn trong môi trường sẽ bị chọn lọc tự nhiên đào thải, các cá thể có kiểu mỏ phù hợp với nguồn thức ăn được chọn lọc tự nhiên duy trì và nhân rộng.

Hãy viết liền các số tương ứng với bốn sự kiện theo trình tự của quá trình hình thành quần thể thích nghi của chim sẻ ở quần đảo Galapagos với các kiểu mỏ khác nhau.

Câu 2: Ở loài ong mật (Apis mellifera), ong cái có bộ nhiễm sắc thể 2n, ong đực có bộ nhiễm sắc thể 1n. Xét các trường hợp không có đột biến mới. Phép lai giữa một ong chúa (ong cái) và một ong đực (thế hệ P) thu được thế hệ con F₁. Chọn ngẫu nhiên một con đực F1 thì tỉ lệ khác nhau về nguồn gốc bộ NST so với con ong đực thế hệ P là bao nhiêu phần trăm?

Câu 3: Hình 6 thể hiện sự tăng trưởng của quần thể sói đồng cỏ trong một khu vực hoang dã.

Cho các nhân tố sau:

1. Cạn kiệt nguồn thức ăn.

2. Môi trường sống thuận lợi.

3. Bệnh dịch.

4. Sự săn bắt của con người.

Hãy viết liền các nhân tố (từ nhỏ đến lớn) có khả năng chi phối sự biến động số lượng cá thể trong quần thể sói tại điểm X.

Câu 4: Lai hai cây hoa màu trắng thuần chủng với nhau, thu được F1 gồm toàn cây hoa màu đỏ. Cho F1 giao phấn với nhau thu được F2 gồm 56,25% cây hoa đỏ; 43,75% cây hoa trắng. Nếu cho cây hoa đỏ F1 lần lượt giao phấn với từng cây hoa đỏ thì ở đời con có tối đa bao nhiêu phép lai cho đời con phân tính?

Câu 5: ............................................

............................................

............................................

Câu 6: Giả sử năng lượng đồng hoá của các sinh vật dị dưỡng trong một chuỗi thức ăn như sau:

Hiệu suất sinh thái giữa bậc dinh dưỡng cấp 3 với bậc dinh dưỡng cấp 2 là bao nhiêu phần trăm (tính làm tròn đến 2 chữ số sau dấu phẩy)?