HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS tìm hiểu SGK và trả lời câu hỏi:

+ Trình bày khái niệm và đặc điểm cơ bản của phản ứng cháy.

+ Nêu một số ví dụ về phản ứng cháy?

(Ví dụ: than đá cháy trong không khí, gas cháy trong không khí.

GV có thể bổ sung gas thành phần chính là C₃H₈ và C₄H₁₀).

- GV nhấn mạnh phản ứng cháy an toàn và không an toàn:

+ Phản ứng cháy an toàn: đúng mục đích, đúng mức độ, trong tầm kiểm soát, người sử dụng hoàn toàn chủ động.

+ Phản ứng cháy không an toàn: vượt quá phạm vi, mức độ cần thiết, mất kiểm soát, người sử dụng bị động và bất ngờ.

- GV đặt câu hỏi:

+ Trong phản ứng cháy thì biến thiên enthalpy và biến thiên entropy sẽ âm hay dương? Vì sao?

(Biến thiên enthalpy , biến thiên entropy .

Phản ứng tỏa nhiệt mạnh do phản ứng có sự chuyển từ trạng thái ban đầu gồm chất cháy và chất oxi hoá có thế năng cao hơn về trạng thái các sản phẩm bền có thế năng thấp hơn rất nhiều.

Biến thiên entropy dương do phản ứng cháy tạo ra các sản phẩm cháy dạng khí và hơi có độ mất trật tự cao).

+ Từ đó hãy nêu biến thiên năng lượng tự do của phản ứng là âm hay dương?

(biến thiên enthalpy tự do của phản ứng  luôn âm).

+ Từ những điều trên hãy rút ra đặc điểm của phản ứng cháy.

(Luông kèm tỏa nhiệt và phát sáng).

+ Kể trên một số ví dụ sử dụng năng lượng phản ứng cháy để đốt nóng và chiếu sáng.

Ví dụ: chiếu sáng

Đốt nóng:

- HS thực hiện theo nhóm đôi tìm hiểu, thiết kế mô hình về tam giác cháy về điều kiện cần để đám cháy xảy ra, tìm hiểu về điều kiện đủ của phản ứng cháy xảy ra.

- HS đọc SGk, trả lời câu hỏi:

+ Sản phẩm cháy phụ thuộc vào điều gì?

+ Phân biệt quá trình cháy hoàn toàn và không hoàn toàn.

(Quá trình cháy không hoàn toàn thì: thiếu oxygen hoặc nồng độ oxygen thấp. Sản phẩm chứa các sản phẩm độc hại)

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu về các sản phẩm cháy của một số nhiên liệu thông dụng. GV giới thiệu bảng 5.2, tác hại của một số sản phẩm cháy.

Từ đó, đề xuất giải pháp để sử dụng nhiên liệu hiệu quả, an toàn thông qua các việc:

+ Sử dụng lượng chất cháy phù hợp, điều khiển phản ứng đốt cháy xảy ra hoàn toàn

+ Giảm thải các khí độc hại, gây ô nhiễm và tái sử dụng các sản phẩm cháy

+ Các biện pháp phòng ngừa ngộ độc khí thải.

- HS thảo luận trả lời Câu hỏi 2 (SGK – tr31).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu, hoạt động cặp đôi, kiểm tra chéo đáp án.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. Phản ứng cháy

- Phản ứng cháy là phản ứng oxi hóa – khử có tỏa nhiệt và phát sáng.

- Về bản chất, cháy là phản ứng hóa học giữa các chất cháy với oxygen có trong không khí hoặc với một chất oxi hóa khác kèm theo sự tỏa nhiệt và phát sáng.

Ví dụ: Phản ứng cháy của một số chất (SGK -tr28).

2. Đặc điểm

- Dấu hiệu đặc trưng:

(1) có xảy ra phản ứng hóa học

(2) có tỏa nhiệt

(3) có phát sáng.

- Quá trình cháy là một hoặc nhiều phản ứng hóa học xảy ra nối tiếp nhau. Quá trình này sẽ tiếp diễn nếu nhiên liệu vẫn còn và có nguồn cung cấp oxygen liên tục.

3. Điều kiện cần và đủ để phản ứng cháy xảy ra

- Điều kiện cần: (1) Chất cháy, (2) Chất oxi hóa; (3) Nguồn nhiệt.

- Điều kiện đủ:

(1) Nồng độ oxygen trong không khí phải lớn hơn 14% thể tích (ngoại trừ một số chất dễ cháy, gây nổ manh: hyrogen, methane, acetylene,..)

(2) Nguồn nhiệt phải đủ đưa hỗn hợp cháy đến nhiệt độ bắt lửa của chất cháy.

(3) Thời gian tiếp xúc của chất chấy, chất oxi hóa và nguồn nhiệt đủ lâu để chất cháy bắt lửa.

4. Sản phẩm cháy
- Sản phẩm của quá trình cháy phụ thuộc vào bản chất của chất cháy, chất oxi hóa và đặc điểm quá trình cháy hoàn toàn hay không hoàn toàn.

Bảng 5.2 (SGK – tr 30)

Câu hỏi 2:

Số  carbon có trong  than đá: .

Xét phản ứng đốt cháy:

Đốt cháy hoàn toàn  carbon giải phóng ra  nhiệt nên đốt cháy  carbon toả ra nhiệt lượng là: .

Năng suất toả nhiệt của loại than đá trên là .