HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

SẢN PHẨM CẦN ĐẠT

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân dựa vào kiến thức đã học về văn bản, trả lời các câu hỏi:

+ Nêu một số hiểu biết của em về tác giả Lê Trí Viễn?

+ Xác định bố cục? Nêu nội dung chính từng phần?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số học sinh trình bày các nội dung:

+ Tác giả Lê Trí Viễn

+ Bố cục

- GV yêu cầu HS lắng nghe, nhận xét đồng đẳng, bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV dẫn dắt sang nội dung mới

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành bốn nhóm thực hiện các nhiệm vụ dưới đây:

·        Giới thiệu về bài thơ Cảnh khuya?

·        Nêu những luận điểm chứng minh vẻ đẹp của bài thơ Cảnh khuya?

·        Khái quát ý nghĩa bài thơ và khẳng định phong cách thơ Hồ Chí Minh?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học thực hiện nhiệm vụ.

- Gv quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận.

- Gv mời 2 -3 nhóm trình bày về kết quả thảo luận của mình

- Gv yêu cầu HS lắng nghe và nhận xét đồng đẳng hoặc bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức

- GV dẫn dắt sang nội dung mới.

1. Hiểu biết chung về tác phẩm

a) Tác giả

- Lê Trí Viễn (1919-2012) là giáo sư, nhà giáo nhân dân, đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu đi tiên phong trong việc vận dụng quan điểm Mác-xit trong nghiên cứu và đóng góp cho lĩnh vực văn học Việt Nam hơn 40 công trình khoa học giá trị.

- Năm 1945 ông thi đỗ triết học chuyển sang dạy ở trường Khải Định (Huế)

- Năm 1946 ông tham gia vào kháng chiến chống Pháp

- Tác phẩm: Tìm hương trong văn Hồ Chí Minh (1986), Nguyễn Đình Chiểu ngôi sao càng nhìn càng sáng (1981), Đến với thơ hay (1977),…

- Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học xã hội và nhân văn năm 2012

b) Bố cục

Gồm 3 phần

- Phần 1: Từ đầu đến …Cảnh vật như lắng suy: Giới thiệu bài thơ Cảnh khuya.

- Phần 2: Từ trên nền im lặng bao la ấy…đến…cảnh đẹp mênh mông của trời đất: Phân tích, bình luận về bài thơ.

- Phần 3: Còn lại: Khái quát ý nghĩa của bài thơ Cảnh khuya và khẳng định phong cách thơ Hồ Chí Minh

2. Nhắc lại kiến thức

a)  Giới thiệu bài thơ Cảnh khuya

- Xuất xứ: Cảnh khuya nằm trong chùm thơ năm 1947 của Bác.

b) Những luận điểm chứng minh vẻ đẹp của bài thơ Cảnh khuya.

- Câu thơ thứ nhất: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”

+ Trên nền im lặng bao la ấy nổi bật lên một âm thanh văng vẳng mơ hồ nhưng êm dịu như một tiếng hát xa – tiếng suối.

+ Tác giả đã so sánh câu thơ đó với các tác giả như Nguyễn Du, Bạch Cư Dị để làm nổi bật trực tiếp tiếng suối trong đêm của bài thơ Cảnh khuya.

- Câu thơ thứ hai “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”

+ Tác giả cảm nhận vẻ đẹp của câu thơ chủ yếu bằng cách tưởng tượng khung cảng thiên nhiên tuyệt đẹp, đẹp như một bức tranh thủy mặc.

- Câu thơ “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ/ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

+ Tác giả lí giải mối quan hệ giữa người và cảnh: Câu thơ cắt ngang ở giữa, cái thế chạm nhau cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ đã bày ra nhưng không phải để đối lập người với cảnh vốn chan hòa sâu sắc như vừa thấy mà cốt cho nổi bật lên vị trí con người

c) Khái quát ý nghĩa bài thơ và khẳng định phong cách thơ Hồ Chí Minh

- Thiên nhiên và con người, cảnh đẹp và niềm lo, nghệ sĩ và chiến sĩ….Những hình ảnh tạo nên sự hài hài hòa, nhịp nhàng cân bằng tuyệt đỉnh