Giáo án Địa lí 9 Cánh diều bài 16: Vùng Đông Nam Bộ

BÀI 16: VÙNG ĐÔNG NAM BỘ

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày được đặc điểm vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng.

• Trình bày được các thế mạnh, hạn chế về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của vùng.

• Trình bày được đặc điểm về dân cư, đô thị hoá ở vùng Đông Nam Bộ.

• Trình bày được sự phát triển và phân bố một trong các ngành kinh tế thế mạnh (sử dụng bản đồ và bảng số liệu).

• Phân tích được ý nghĩa của việc tăng cường kết nối liên vùng đối với sự phát triển của vùng.

• Phân tích được vị thế của Thành phố Hồ Chí Minh.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng: 

• Năng lực tìm hiểu địa lí: khai thác và sử dụng Bảng 16.1, 16.2 ; Hình 16.1, 16.2 – SGK trang 176 – 183 để xác định vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, dân cư và đô thị hoá, sự phân bố các ngành kinh tế ở vùng Đông Nam Bộ.

• Năng lực nhận thức và tư duy địa lí: Phân tích được một trong các nhân tố chính ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, đô thị hoá và  phát triển kinh tế vùng Đông Nam Bộ.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức địa lí đã học để xác định và giải thích được bản đồ, bảng số liệu để xác định vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ; điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên; đặc điểm dân cư và đô thị hoá; sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế ở vùng Đông Nam Bộ.

3. Phẩm chất

• Có ý thức tìm hiểu và sẵn sàng tham gia các hoạt động học tập.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Địa lí).

• Bảng số liệu, thông tin, tư liệu do GV sưu tầm về nội dung bài học Vùng Đông Nam Bộ.

• Phiếu học tập.

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Địa lí).

• Sưu tầm trên sách, báo, internet thông tin, tư liệu về nội dung bài học Vùng Đông Nam Bộ.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Cung cấp thông tin, tạo kết nối giữa kiến thức của HS với nội dung bài học.

- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của HS.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Đuổi hình bắt chữ. HS quan sát và điền đáp án chính xác.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về các địa danh của vùng Đông Nam Bộ.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Đuổi hình bắt chữ.

- GV mời HS theo tinh thần xung phong tham gia trò chơi.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ HS quan sát phần trình chiếu GV đã chuẩn bị và điền tên các địa danh ứng với các tỉnh, thành phố.

+ HS trả lời nhanh nhất và ghép đúng tên các địa danh ứng với các tỉnh, thành phố sẽ được điểm cộng.

- GV trình chiếu thông tin:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát quan sát câu hỏi trên màn hình chiếu và trả lời.

- Các HS còn lại trong lớp cổ vũ bạn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời. 

- Nếu trả lời sai, GV tiếp tục mời HS còn lại đưa ra đáp án. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án: 

+ Bến Nhà Rồng.

+ Vũng Tàu.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Vùng Đông Nam Bộ là vùng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước. Với những tiềm năng, lợi thế vượt trội, vùng luôn là trung tâm đổi mới, năng động, sáng tạo hàng đầu của cả nước; là đầu tàu kinh tế và trung tâm phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ lớn nhất cả nước với hạt nhân là đô thị đặc biệt Thành phố Hồ Chí Minh “rực rỡ tên Vàng”. Vậy vùng có những thế mạnh, hạn chế gì về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên? Đặc điểm dân cư, đô thị hoá ra sao? Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế thế mạnh ở Đông Nam Bộ có gì nổi bật? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 16: Vùng Đông Nam Bộ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS xác định được trên bản đồ vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của Đông Nam Bộ. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS cả lớp làm việc cá nhân, dựa vào hình 19.1, mục 1 SGK tr.202 và trả lời câu hỏi: Xác định vị trí và phạm vi lãnh thổ của Đông Nam Bộ. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về vị trí và phạm vi lãnh thổ của Đông Nam Bộ. 

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.

a. Mục tiêu: Thông qua được các thế mạnh, hạn chế về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của vùng.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo 6 nhóm, khai thác Hình 19.1, thông tin mục 2 SGK tr.202 – tr.204 và hoàn thành Phiếu học tập số 1.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1 của HS về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm dân cư, đô thị hóa

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Trình bày được đặc điểm về dân cư ở vùng Đông Nam Bộ. 

- Trình bày được đặc điểm về đô thị hóa ở vùng Đông Nam Bộ.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo cặp đôi, khai thác Bảng 19, Hình 19.2, thông tin mục 3 SGK tr.204 – tr.205 và trả lời câu hỏi:

+ Trình bày đặc điểm dân cư ở vùng Đông Nam Bộ. 

+ Trình bày đặc điểm đô thị hóa ở vùng Đông Nam Bộ.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về đặc điểm dân cư và đô thị hóa ở Đông Nam Bộ. 

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------