Giáo án điện tử Lịch sử 9 kết nối Bài 10: Liên Xô và Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991 (P2)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

BÀI 10:

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991.

02

Các nước Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

02

CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

THẢO LUẬN NHÓM

Khai thác Hình 10.6 – 10.7, Tư liệu 2, thông tin mục 2 SGK tr.46 – 48, hoàn thành Phiếu học tập số 2.

1,2

Tìm hiểu về tình hình chính trị của

Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

3,4

Tìm hiểu về tình hình kinh tế của

Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

5,6

Tìm hiểu về tình hình xã hội và văn hóa của Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Chia lớp thành 6 nhóm và hoàn thành Phiếu học tập số 2

Khai thác Hình 10.6, Tư liệu GV cung cấp, thông tin mục 2a SGK tr.46, 47 và tìm hiểu: Tình hình chính trị của Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

Nhóm 1, 2:

Hình 10.6. Lược đồ các nước dân chủ nhân dân Đông Âu

a. Chính trị

Quan hệ hợp tác giữa các nước Đông Âu và Liên Xô

Bên cạnh hợp tác về kinh tế, giữa Liên Xô và các nước Đông Âu còn xác lập được mối liên hệ chặt chẽ về quân sự, chính trị. Năm 1955, Mỹ và các nước phương Tây đã phê chuẩn Hiệp ước Pa-ri (1954), kết nạp Cộng hòa Liên bang Đức vào khối quân sự NATO. Trước tình hình đó, ngày 14/5/1955, Liên Xô, Ba Lan, An-ba-ni, Tiệp Khắc, Hung-ga-ri, Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, Cộng hòa Dân chủ Đức đã hop tại Vác-sa-va (Ba Lan) kí Hiệp ước hữu nghị hợp tác liên minh, tương trợ, đưa đến sự ra đời của tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va. Theo đó, trong trường hợp một hay nhiều thành viên bị tấn công hoặc nền an ninh bị đe dọa, các nước khác phải giúp đỡ bằng mọi cách kể cả về quân sự…

Từ khi ra đời, tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va đã trở thành đối tượng với NATO, làm thất bại “âm mưu gây chiến tranh của các nước phương Tây”, góp phần to lớn vào việc duy trì hòa bình, an ninh thế giới, trước hết ở châu Âu, là lá chắn bảo vệ sự bình yên cho các nước thành viên, điển hình là ở Hung-ga-ri (1956), Tiệp Khắc (1968), Ba Lan (1956 – 1980).

(Đỗ Thanh Bình (Chủ biên), Nguyễn Công Khanh, Ngô Minh Oanh, Đặng Thanh Toán, Lịch sử thế giới hiện đại, Quyển 1, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2008, tr.114)

Hồng quân Liên Xô tiến vào giải phóng

Pra-ha (T5/1945)

1944 – 1946

• Thành lập các nhà nước dân chủ nhân dân.
• 1949: Nhà nước Cộng hoà Dân chủ Đức thành lập ở Đông Đức.
• Tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.

CHND Ba Lan

1944

Vác-xa-va

CHXHCN Ru-ma-ni

1944

Bu-ca-rét

CHND An-ba-ni

1945

Ti-ra-na

CHLBXHCN Nam Tư

1945

Bê-ô-grát

CHND Hung-ga-ri

1945

Bu-đa-pét

CHXHCN Tiệp Khắc

1945

Pra-ha

CHND Bun-ga-ri

1946

Xô-phi-a

CHDC Đức

1949

Béc-lin

Wilhelm Pieck (trái), Chủ tịch Đảng Liên minh Xã hội chủ nghĩa, và Otto Grotewohl, ứng cử viên Thủ tướng của nhà nước Đông Đức, chụp ảnh sau khi nhà nước Đông Đức do Liên Xô tài trợ được khánh thành tại Berlin, ngày 8/10/1949

Tem Liên Xô năm 1950, mô tả lá cờ và người dân của các quốc gia cộng sản vào thời điểm đó,

bao gồm cả các quốc gia Đông Âu

Đầu những năm 80 của TK XX

• Bộ máy nhà nước yếu kém.
• Các lực lượng đối lập:

Một người đàn ông đối đầu với xe tăng Nga trong cuộc đàn áp cuộc nổi dậy ở Tiệp Khắc năm 1968

câu kết

kích động nhân dân

đòi đa nguyên, đa đảng

tổng tuyển cử tự do

Quân đội Liên Xô tiến vào Praha vào tháng 8 năm 1968 để đàn áp phong trào cải cách Mùa xuân Praha.

Cuộc nổi loạn ở Praha năm 1968

Tượng Stalin bị lật đổ ở Hungary, 1956

Xe tăng bị phá hủy và đống đổ nát trên đường phố trong cuộc Cách mạng Hungary, Hungary, năm 1956.

Năm 1989

Ban lãnh đạo

Thế lực chống CNXH

Đa nguyên chính trị

Tổng tuyển cử tự do

Thắng cử

Giành được quyền lãnh đạo đất nước

Tuyên bố xoá bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa.

Cuộc biểu tình trên Alexanderplatz ở Đông Berlin vào ngày 4 tháng 11 năm 1989

Xe tăng và dân quân trên đại lộ Magheru ở Bucharest trong cuộc cách mạng năm 1989

Khai thác Tư liệu 2, thông tin mục 2b SGK tr.47, 48 và tìm hiểu: Tình hình kinh tế của Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

Nhóm 3, 4:

b. Kinh tế

Chia lớp thành 6 nhóm và hoàn thành Phiếu học tập số 2

TƯ LIỆU 2. Tăng trưởng thu nhập quốc dân của các nước Đông Âu đạt 3,3% (1981 – 1985), 2,6% (1988) và 0,5% (1989). Nợ nước ngoài của các nước Đông Âu lên đến 128,6 tỉ USD (1987).

(Theo Nguyễn Anh Thái (Chủ biên), Lịch sử thế giới hiện đại từ 1945 đến 1995, Sđd, tr.236 – 237)

Cải cách ruộng đất

Sau khi thành lập nhà nước dân chủ nhân dân

Quốc hữu hóa xí nghiệp

Tiến hành công nghiệp hóa

Xây dựng cơ sở vật chất

Hợp tác kinh tế trong SEV

Một trang trại nông nghiệp nhà nước bị bỏ hoang ở đông nam Ba Lan. Trang trại nhà nước là một hình thức nông nghiệp tập thể được thành lập vào năm 1949.

Những công nhân dệt nữ trong một nhà máy do nhà nước quản lý, Łódź, Ba Lan, những năm 1950

Cửa hàng bách hóa Smyk, những năm 1960

Hai công nhân lắp ráp dây chuyền Đông Đức đang chế tạo tủ lạnh tại VEB DKK Scharfenstein, năm 1964

Đây là căng tin cung cấp các bữa ăn giá trị cho công dân trên khắp Ba Lan Cộng sản.

Trở thành những nước công nghiệp hoặc công - nông nghiệp.

Những năm 70 của TK XX:

Đầu năm

Giữa năm

• Kinh tế suy giảm.
• Tiến hành cải cách nhưng không cải thiện.

Durrës, Albania, 1978

Người dân đợi xếp hàng mua lương thực vào thời điểm thiếu hụt trong những năm 1970

1988

Khủng hoảng kinh tế.

Thu nhập quốc dân giảm sút nghiêm trọng

Nợ nước ngoài gia tăng.

1991

SEV giải thể.

Hội đồng cấp cao của Xô Viết Tối cao trong phiên họp cuối cùng, bỏ phiếu xóa bỏ Liên Xô, ngày 26 tháng 12

Chia lớp thành 6 nhóm và hoàn thành Phiếu học tập số 2

Khai thác Hình 10.7, thông tin mục 1c SGK tr.48 và tìm hiểu: Tình hình xã hội và văn hóa của Đông Âu từ năm 1945 đến năm 1991.

Nhóm 5, 6:

Hình 10.7. Cuộc bãi của công nhân Ba Lan (8 – 1980)

c. Xã hội và văn hóa

c.1. Về xã hội

Sau khi Nhà nước dân chủ nhân dân được thành lập

Giai cấp bóc lột bị xoá bỏ.

Công nhân, nông dân và trí thức làm chủ đất nước.

Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện, nâng cao.

c.1. Về xã hội

Cuối những năm 70 – 1990

• Đời sống nhân dân khó khăn.
• Niềm tin vào chủ nghĩa xã hội giảm sút, bất bình gia tăng.
• Xuất hiện bãi công, biểu tình của công nhân.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------