Giáo án điện tử Lịch sử 9 kết nối Bài 12: Khu vực Mỹ La-tinh và châu Á từ năm 1945 đến năm 1991 (P2)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

BÀI 12.

KHU VỰC MỸ LA-TINH VÀ CHÂU Á TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Khu vực Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991.

II

Các nước Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ từ năm 1945 đến năm 1991.

III

Các nước Đông Nam Á từ năm 1945 đến năm 1991

II

CÁC NƯỚC NHẬT BẢN, TRUNG QUỐC VÀ ẤN ĐỘ TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

1. Nhật Bản

• Hiến pháp 1946 của Nhật Bản đã đưa ra những điều khoản quan trọng nào?
• Những điều khoản đó có ý nghĩa gì?

Hiến pháp Nhật Bản được ký bởi Thiên hoàng Showa và các Bộ trưởng Nhà nước

Lời nói đầu Hiến pháp 1946 của Nhật Bản

Tư liệu 1: Theo Hiến pháp mới, Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao, Nội các chịu trách nhiệm trước Quốc hội, Thiên hoàng chỉ là người đứng đầu Nhà nước có tính chất tượng trưng… Hiến pháp mới công nhận và đảm bảo quyền tự do, dân chủ của mọi công dân… Nhật Bản không duy trì hoả, lục, không quân và các lực lượng chiến đấu khác, không tham gia chiến tranh với bất cứ nước nào.

Ý nghĩa của những điều khoản đó: chi phối và quyết định sự phát triển “thần kì” của Nhật Bản trong giai đoạn sau đó.

Khai thác Hình 12.5, mục Em có biết, thông tin mục 2a SGK tr.54 – 55 kết hợp Tư liệu 1 vừa khai thác và trả lời câu hỏi: Trình bày những nét chính về tình hình Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1991.

Hình 2.3. Hình ảnh một cuộc diễu hành ủng hộ Hiến pháp mới (năm 1947) của người dân ở Nhật Bản, 2014

Hình 2.4. Trụ sở của Dai-bát-xư Mít-xu-bi-si trước năm 1923

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Khai thác Hình 12.5, mục Em có biết, thông tin mục 2a SGK tr.54 – 55 kết hợp Tư liệu 1 vừa khai thác và trả lời câu hỏi: Trình bày những nét chính về tình hình Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1991.

Hình 12.5. Chuyến tàu siêu tốc đầu tiên

ở Nhật Bản (1964)

Tư liệu 2: “Năm 1959, khi tốc độ tăng trưởng tăng 10 %, nền kinh tế Nhật Bản vẫn chưa gây được sự chú ý của thế giới. Nhưng đến năm 1960, khi tốc độ tăng trưởng đạt 15,4% thì thể giới bắt đầu kinh ngạc và gọi đó là sự thần kì kinh tế. Tốc độ cao này được duy trì suốt trong những năm 60,... Trong thập kỉ 60, tổng sản phẩm quốc dân tăng trung bình hằng năm là 10 %”.

(Nguyễn Quốc Hùng (Chủ biên), Lịch sự Nhật Bản, NXB Thế giới, Hà Nội, 2012, tr.344)

Tháp Tokyo hoàn thành năm 1958

a. Về chính trị

1945 – 1952

Bị quân đội Mỹ chiếm đóng.

Tiến hành cải cách, loại bỏ chủ nghĩa quân phiệt

Thiết lập nền dân chủ tư sản đại nghị.

Hoàn toàn lệ thuộc vào Mỹ về chính trị và an ninh.

Tòa nhà Dai-Ichi Seimei từng là trụ sở của SCAP, khoảng năm 1950

Cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử đầu tiên sau chiến tranh cho các thành viên Hạ viện

Mác A-thơ – nhà lãnh đạo lâm thời của Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1948

Tướng MacArthur và Thiên hoàng Hirohito.

Cửa tiệm Goa-kô với tháp đồng hồ tại khu Gin-da, To-ky-o, 1950

a. Về chính trị

1955 - 1991

Duy trì liên minh chặt chẽ với Mỹ.

Đa dạng hoá quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế quốc tế.

Đảng Dân chủ Tự do (LDP) liên tục cầm quyền.

Đảng Dân chủ Tự do

Trụ sở Đảng Dân chủ Tự do tại Chiyoda, Tokyo.

Hội nghị ra mắt, ngày 15 tháng 11 năm 1955

Thủ tướng Nhật Bản Toshiki Kaifu và Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev

Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai, bên trái, và Thủ tướng Nhật Bản Kakuei Tanaka nâng ly chúc mừng nhau tại một buổi tiệc ở Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào ngày 28 tháng 9 năm 1972.

Ký kết trao đổi công hàm về việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Việt Nam Cộng hòa, ngày 21/9/1973.

Quốc kì Nhật Bản được kéo lên tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở thành phố New York, năm 1956.

b. Về kinh tế

1945 - 1952

Tiến hành cải cách.

Nền kinh tế phục hồi và phát triển nhanh.

Các sản phẩm của Nhật Bản được dán nhãn "Sản xuất tại Nhật Bản bị chiếm đóng"

b. Về kinh tế

Những năm 60

Kinh tế tăng trưởng đạt mức “thần kì”.

Đứng thứ hai thế giới, sau Mỹ.

Trở thành 1 trong 3 trung tâm kinh tế – tài chính của thế giới.

Yokosuda, Nhật Bản những năm 70 của TK XX

Một lớp bồi dưỡng kĩ năng quản trị

tại Tô-ky-ô, năm 1961

Những người nông dân cấy lúa tại một khu ruộng trong lễ hội cày cấy truyền thống ở Osaka năm 1955.

Một gian hàng bán cá ở khu chợ dân sinh tại ở Shinjuku, Tokyo. Ảnh chụp năm 1955.

Quang cảnh thành phố Tokyo nhìn từ tháp truyền hình Tokyo, Nhật Bản thập niên 1960.

c. Về khoa học – công nghệ

Coi khoa học – công nghệ là đòn bẩy để phát triển kinh tế - xã hội.

Khuyến khích các phát minh trong nước.

Mua bằng sáng chế của nước ngoài.

Toyota Corolla thế hệ đầu tiên (1966), dòng xe bán chạy nhất mọi thời đại trên thế giới; ở thế hệ thứ 12 tính đến năm 2023

Chiếc xe Nissan Sunny giá rẻ đã trở thành biểu tượng của tầng lớp trung lưu Nhật Bản vào những năm 1960.

Mazda Cosmo, 1967, một trong hai chiếc xe đầu tiên được sản xuất hàng loạt với động cơ quay Wankel

Tàu Tokaido Shinkansen dòng 0 bắt đầu hoạt động vào tháng 10 năm 1964

Đoàn xe lửa cao tốc (Sin-can-sen) đầu tiên của thế giới khai trương ngày 1/10/1964 ở Nhật Bản

Trò chơi “Nhà sử học thông thái”

Câu 1: Việc thủ tiêu chế độ chuyên chế, quân phiệt và thiết lập nền dân chủ tư sản ở Nhật Bản có ý nghĩa như thế nào?

Câu 2: Những nguyên nhân nào tạo nên sự phát triển “thần kì” của Nhật Bản trong giai đoạn 1952 – 1973?

• HS chia làm 2 đội chơi, lần lượt trả lời các câu hỏi về tình hình của Nhật Bản giai đoạn 1945 – 1951.
• Đội nào có câu trả lời đúng và nhanh hơn, đội đó là đội chiến thắng.

Câu 1: Việc thủ tiêu chế độ chuyên chế, quân phiệt và thiết lập nền dân chủ tư sản tạo ra sự phát triển cởi mở hơn cho Nhật Bản. Đây là một nhân tố quan trọng tạo nên sự phát triển “thần kì” cho Nhật Bản trong giai đoạn tiếp theo.

Phiên toà xét xử tội phạm chiến tranh năm 1946

Những người lính Nhật Bản hân hoan trở về nhà sau khi giải ngũ

Vai trò của Nhà nước trong việc tổ chức lại toàn bộ nền công nghiệp quốc gia, kiên trì thực hiện chiến lược công nghiệp hướng đến việc phát triển một số lĩnh vực mũi nhọn.

Con người Nhật Bản cần cù, kỉ luật và có ý chí vươn lên, nhanh chóng thích nghi với hoàn cảnh mới

Đẩy mạnh mua phát minh, sáng chế của nước ngoài,...

Câu 2. Nguyên nhân

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc để lại cho Nhật Bản những hậu quả nặng nề.

Dựa vào viện trợ của Mỹ và nước ngoài để khôi phục đất nước.

Cải cách được tiến hành, giúp Nhật Bản khôi phục được nền kinh tế, phát triển “thần kì

Kết luận

Cơ sở quan trọng giúp Nhật Bản phát triển mạnh mẽ sau này.

2. Trung Quốc

TRÒ CHƠI AI HIỂU BIẾT HƠN

Luật chơi: Chia lớp thành 4 đội.

• Nhiệm vụ: Nêu các thông tin về nhân vật lịch sử Mao Trạch Đông (1893 - 1976).
• Đáp án của đội trả lời sau không được trùng với đáp án của đội trả lời trước đó.
• Sau 5 phút, đội nào có nhiều đáp án đúng hơn, đội đó là đội chiến thắng.

Trở thành vị Chủ tịch đầu tiên của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

Là người có công lao to lớn trong việc thống nhất lục địa Trung Quốc

Là một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Là một trong những nhân vật chính trị nổi bật nhất trong lịch sử hiện đại Trung Quốc

Viết nhiều tác phẩm về triết học, quân sự, chính trị nhằm phục vụ cách mạng và xây dựng nước Trung Hoa mới.

Là người đưa các dân tộc Trung Hoa tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Nhóm 1: Trình bày những nét chính về tình hình Trung Quốc giai đoạn 1945 – 1952.

Nhóm 2: Trình bày những nét chính về tình hình Trung Quốc giai đoạn 1953 – 1978.

Nhóm 3: Nêu nét chính của công cuộc cải cách, mở cửa ở Trung Quốc (1978 – 1991).

Khai thác Hình 12.6 – 12.8, đọc thông tin mục 2b và thực hiện nhiệm vụ:

Hình 12.6. Chủ tịch Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập nước CHND Trung Hoa (10/1949)

Hình 12.7. Xe tải “Giải phóng” sản xuất năm 1956

Hình 12.8. Khu công nghiệp Xà Khẩu ở Thâm Quyến năm 1979 (bên trái) và năm 1991 (bên phải)

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------