Giáo án điện tử Ngữ văn 8 chân trời Bài 1 Ôn tập

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐÃ ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Trong chủ đề Những gương mặt thân yêu em ấn tượng với bài học nào nhất? Vì sao em ấn tượng với bài học đó?

BÀI 1: NHỮNG GƯƠNG MẶT THÂN YÊU

Tiết...

ÔN TẬP

1. Cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu

Vần

Bố cục

Mạch cảm xúc

Cảm hững chủ đạo

Vai trò của tưởng tượng

2. Từ tượng hình và từ tượng thanh

Khái niệm

Ví dụ

Tác dụng

Kiểu bài viết

- Làm một bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ

- Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do.

Những nội dung đã thực hành nói và nghe

- Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác.

LUYỆN TẬP

Bài 1: Tìm một số điểm giống nhau, khác nhau về nội dung và hình thức giữa bài thơ Trong lời mẹ hát (Trương Nam Hương) và Nhớ đồng (Tố Hữu).

Trả lời:

• Điểm giống nhau:

Dù mỗi bài viết về một nội dung nhất định, tuy nhiên ở cả hai bài đều làm hiện rõ những vẻ đẹp của thiên nhiên và con người tại mảnh đất mà tác giả muốn nhắc đến.

• Điểm khác nhau:

Bài thơ Trong lời mẹ hát (Trương Nam Hương)

• Thuộc thể thơ 6 chữ
• Nói niềm xót xa và lòng biết ơn của người con trước những hi sinh thầm lặng của người mẹ.  

Bài thơ Nhớ đồng (Tố Hữu)

• Thuộc thể thơ 7 chữ
• Nói về nỗi nhớ và tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương. Cùng với đó là khát vọng tự do, tình yêu nhân dân, đất nước, yêu cuộc sống của chính mình.

Bài 2: Nhận xét về cách ngắt nhịp và gieo vần của khổ thơ sau:

Quả bàng vuông xanh non màu lá

Mơn mởn thơm mùi nắng Sơn Ca

Hoa giấy đỏ dưới trời nắng cháy

Chim liu lo rót mật trước hiên nhà.

(Lê Cảnh Nhạc, Đảo Sơn Ca)

Trả lời:

• Cách ngắt nhịp: 3/4
• Gieo vần liền:

lá – Ca

• Gieo vần cách:

 lá – Ca – nhà

Bài 3: Xác định từ tượng hình, từ tượng thanh trong các trường hợp sau và cho biết tác dụng của chúng:

1. a) Những nhà có sân rộng người ta còn phơi lúa trên giàn, lúa khô đem vô bồ được mấy hôm đã thấy trên mặt sân xâm xấp nước lúa rày đã lấm tấm xanh.

(Nguyễn Ngọc Tư, Mùa phơi sân trường)

            Giúp cho người đọc hình dung rõ nét hơn về mực nước và tốc độ sinh trưởng của lúa.

1. b) Nhưng đêm nay trời nhiều mây. Lá cây xào xạc. Côn trùng trong lòng đất rỉ rả mãi một điệu buồn. Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng. Nửa đêm, xíu chút nữa Bọ Dừa thiếp đi thì sương bắt đầu rơi. Lẫn trong tiếng thở dài của gió là tiếng rơi lộp độp của sương.

            Từ tượng thanh giúp cho tiếng gió, tiếng sương tiếng kêu của các loài vật… trở nên sinh động, nhằm hấp dẫn người đọc, người nghe.

Bài 4: Trải nghiệm thú vị nhất mà em có được khi làm một bài thơ sáu chữ, bảy chữ là gì?

Trả lời:

• Trải nghiệm thú vị nhất mà em có được khi làm một bài thơ sáu chữ, bảy chữ là:
• Học hỏi, tìm tòi được nhiều cách gieo vần và ngắt nhịp.
• Có cơ hội tư duy, sáng tạo theo ý muốn.
• …

VẬN DỤNG

Câu 1: Chọn một bài thơ tự do mà em yêu thích và viết đoạn văn chia sẻ cảm nghĩ của em về bài thơ đó.

Tham khảo:

NHỮNG CÁNH BUỒM

“Hai cha con bước đi trên cát

Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh

Bóng cha dài lênh khênh

Bóng con tròn chắc nịch

[…]

Lời của con hay tiếng sóng thầm thì

Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm

Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận

Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.”

_Hoàng Trung Thông_

Bài thơ “Những cánh buồm” của nhà thơ Hoàng Trung Thông đã để lại cho tôi nhiều cảm xúc. Trước hết, hình ảnh người cha “dắt con đi” được lặp lại nhiều lần cho thấy tình yêu thương, sự che chở dẫn dắt của người cha trên hành trình cùng con đi đến đến tương lai. Tiếp đến hình ảnh đứa con thể hiện sự tin tưởng, yêu thương dành cho cha. Con đề nghị “Cha mượn cho con buồm trắng nhé/Để con đi”. Những cánh buồm đã gửi gắm ước mơ của con. Cánh buồm kiêu hãnh ngoài biển khơi thể hiện khao khát được đi xa để khám phá, hay cũng chính là cha thuở trước. Người cha cảm thấy tự hào khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao đẹp. Qua đây, tác giả cũng ca ngợi ước mơ được khám phá cuộc sống của trẻ thơ, những ước mơ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Bằng giọng thơ chân thành giản dị, “Những cánh buồm” đã lưu lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc.

Câu 2: Tình yêu thương đã làm giàu tâm hồn chúng ta như thế nào?

Trả lời:

• Tình yêu thương sưởi ấm tâm hồn những con người cô đơn, đau khổ, bất hạnh, truyền cho họ sức mạnh, nghị lực để vượt lên hoàn cảnh.
• Tình yêu thương tạo sức mạnh cảm hoá kì diệu đối với những người “lầm đường lạc lối”; mang lại niềm hạnh phúc, niềm tin và cơ hội để có cuộc sống tốt đẹp hơn.
• Tình yêu thương là cơ sở xây dựng một xã hội tốt đẹp, có văn hóa.

      → Chúng ta hãy nâng niu hạnh phúc gia đình; hãy sống yêu thương, biết sẻ chia, đồng cảm với những cảnh ngộ trong cuộc đời.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn tập lại nội dung đã học.
• Soạn bài: Bạn đã biết gì về sóng thần

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ THEO DÕI BÀI HỌC!