Giáo án điện tử Ngữ văn 8 chân trời Bài 2 Đọc 4: Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em có từng tò mò về giống loài và cách sống của những chú chim hay không? Em hãy thử hình dung cuộc sống của những chú chim đó.

Gợi ý:

Loài chim thường hay di cư đến phương Nam tránh rét vào cuối thu, loài chim có những tập tính bầy đàn rất đặc biệt khi di cư nó thường bay theo hình chữ V để tiếp sức cho nhau

BÀI 2: NHỮNG BÍ ẨN CỦA THẾ GIỚI TỰ NHIÊN

TIẾT… -  VĂN BẢN 4

NHỮNG BÍ ẨN TRONG TẬP TÍNH DI CƯ CỦA CÁC LOÀI CHIM

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

KHÁM PHÁ VĂN BẢN

1. Giải thích vì sao chim có tập tính di cư.
2. Lí giải việc chim di cư theo đội hình.

1. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

THẢO LUẬN NHÓM

• Văn bản Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim thuộc thể loại nào?
• Xác định mục đích viết của văn bản.
• Xác định cấu trúc của văn bản trên.

Thể loại

Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên.

Mục đích

Để người đọc cập nhật thông tin về việc di cư của các loài chim theo mùa.

Bố cục: 2 phần

• Phần 1: Từ đầu đến “phong phú hơn”: Giải thích vì sao chim có tập tính di cư.
• Phần 2: Còn lại: Lí giải việc chim di cư theo đội hình.

1. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Giải thích vì sao chim có tập tính di cư

THẢO LUẬN NHÓM

• Thời gian và chiều chim di cư?
• Ban đầu người ta cho rằng chim di cư là để làm gì?
• Vậy chim di cư vì lí do gì?

Chim di cư vào mùa đông mỗi năm, theo chiều bắc nam giữa nơi sinh sản và nơi trú đông cách xa hàng ngàn hoặc thậm chí hàng chục ngàn ki-lô-mét.

Ban đầu, mọi người nghĩ rằng chim di cư là để tránh cái lạnh của mùa đông.

Lí do di cư của loài chim là vì tình trạng thiếu lương thực xảy ra ở một số khu vực trong thời tiết lạnh, buộc chúng phải rời khỏi nhà, di chuyển đến những khu vực có nhiệt độ cao và lượng thức ăn phong phú hơn.

2. Lí giải việc chim di cư theo đội hình

• Chim di cư bay theo đội hình chữ V
• Nguyên nhân:
  • Đội hình chữ V được xem là đội hình tối ưu về mặt khí động lực học, con chim bay ở đầu mũi tên hay hình chữ V thường là chim đầu đàn và khỏe hơn hẳn những con phía sau.
  • Khi bay, con chim đầu đàn vỗ cánh làm cho không khí hai bên cánh chuyển động, luồng khí này truyền ra sau. Những con phía sau sẽ nhận luồng khí có lợi từ con đầu đàn và giảm thiểu luồng khí hướng xuống bất lợi nhằm hạn chế việc hao tốn sức lực trong thời gian dài.
  • Ngoài ra việc bay hình chữ V còn giúp đàn chim giữ liên lạc tốt hơn vì những con chim bay sau sẽ dễ dàng nhìn thấy con chim phía trước

> Không bị lạc đàn khi chim đầu đàn ra tín hiệu dừng nghỉ hoặc đổi hướng bay.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Chỉ ra những đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản trên.

Câu 2: Văn bản đã trình bảy (những) thông tin cơ bản nào? Các chi tiết trong văn bản đã góp phần hỗ trợ thể hiện (những) thông tin cơ bản ấy ra sao? Hãy     lí giải.

Câu 3: Tìm thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của đoạn văn sau “Én-sân mơ-rơ-lit là một loài chim vô cùng kì lạ. Mỏ của chúng giống loài chim sẻ

 ... trên khắp Bắc Thái Bình Dương”. Vai trò của những thông tin chi tiết trong đoạn văn trên là gì?

Gợi ý đáp án

Câu 1:

Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên trình bày một cách chuẩn xác, cụ thể, rõ ràng, các số liệu, dẫn chứng về hiện tượng. Văn bản nêu rõ được các đặc điểm của hiện tượng tự nhiên. Cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc bằng cách giải thích rõ các hiện tượng tự nhiên.

Câu 2:

- Văn bản đã trình bày các thông tin cơ bản:

+ Lý do chim di cư

+ Giải thích về đội hình bay chữ V của chim di cư

- Các chi tiết trong văn bản đã góp phần giúp tác giả cung cấp đầy đủ, chi tiết thông tin tới bạn đọc, giúp hỗ trợ lí giải đúng các khái niệm, đặc điểm, tính chất, làm rõ những thông tin.

Câu 3:

Thông tin cơ bản: Én-sân mơ-rơ-lít (Ancient murrelet) là một loài chim vô cùng kì lạ

Những thông tin sau là những chi tiết về đặc điểm, bề ngoài … có vai trò làm rõ thông tin cơ bản, người đọc dễ hình dung ra hình dáng bên ngoài, đặc tính, đặc điểm của loài chim này.

VẬN DỤNG

Em hãy viết một đoạn văn khoảng 5-6 dòng đề xuất cách bảo vệ các loài chim.

Gợi ý

Tích cực trồng thêm nhiều cây xanh để tạo ra môi trường sống tự nhiên cho loài chim.

Ban hành các quy định, bộ luật về việc bảo vệ các loài động vật, trong đó có loài chim

Mỗi người hãy tự nâng cao hiểu biết và ý thức để bảo vệ các loài chim nói riêng, các loài động thực vật đa dạng nói chung.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn tập văn bản: Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim.
• Soạn bài: Thực hành tiếng Việt.

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI HỌC!