Giáo án điện tử Ngữ văn 8 chân trời Bài 1 Đọc 4: Chái bếp

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Khi nghĩ về quê hương em thường nghĩ đến những kỉ niệm gì? Những kỉ niệm đó gắn bó với sự vật, sự việc gì? Hãy chia sẻ nhé.

Gợi ý:

Khi nhớ về quê hương ta thường nhớ những ngày thơ ấu được quây quần bên người thân, chiếc quạt mo phe phẩy những trưa hè, tiếng sáo, những ngày vui đùa bên những cánh đồng lúa thơm,….

BÀI 1: NHỮNG GƯƠNG MẶT THÂN YÊU

TIẾT… -  VĂN BẢN 4

CHÁI BẾP

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

1. Tác giả
2. Tác phẩm

KHÁM PHÁ VĂN BẢN

1. Hình ảnh “Chái bếp” hiện ra trong tâm tưởng của tác giả
2. Nhắc nhớ hình ảnh quê nhà thơ với hình ảnh thân thuộc, gắn bó
3. Khao khát trở về nơi “Chái bếp” với những người thân yêu

KẾT LUẬN THEO ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI

1. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Trả lời câu hỏi

• Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả Lý Hữu Lương?
• Xác định thể loại của bài thơ Chái bếp? Xác định nhịp thơ? Xuất xứ của bài thơ?

1. Tác giả: Lý Hữu Lương

• Sinh năm 1988 tại Yên Bái
• Hiện đang công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội
• Giải thưởng: Giải thưởng Văn học, nghệ thuật, báo chí 5 năm (2014 – 2019) của Bộ Quốc phòng.
• Những tác phẩm đã xuất bản:
  • Người đàn bà cõng trăng đỉnh cô – san;
  • Bình nguyên đỏ;
  • Mùa biển lặng;

2. Tác phẩm: Chái bếp

• Thể loại: Thơ bảy chữ
• Nhịp thơ: 3/4 hoặc 4/3
• Xuất xứ: In trong Yao, NXB Hội Nhà văn, 2021
• Nhan đề:
  • Nghĩa thực: Hình ảnh chái bếp là hình ảnh quen thuộc với đồng bào người Dao
  • Nghĩa ẩn dụ: “Chái bếp” gần gũi thân thương, nơi căn bếp luôn đỏ lửa, thắt chặt tình cảm mỗi gia đình, gắn kết các thành viên trong gia đình.

1. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Hình ảnh “Chái bếp” hiện ra trong tâm tưởng của tác giả

THẢO LUẬN NHÓM

• Hình ảnh “chái bếp” hiện ra trong tâm tưởng của tác giả như thế nào? Em hãy nhận xét những hình ảnh đó?
• Hình ảnh quê nhà thơ được hiện lên như thế nào?
• Phân tích các biện pháp tu từ xuất hiện trong bài thơ? Phân tích tác dụng và hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó?
• Tác giả có mong muốn gì thể hiện ở khổ thơ cuối? Qua đó em rút ra được thông điệp gì?

Hình ảnh chái bếp hiện lên với hình ảnh mẹ cha tảo tần

Những ngọn khói: “cong ngủ”, “nằm nghe”, “thõng thình”  một đứa trẻ đang được mẹ ru ngủ

> Hình ảnh nhân hóa độc đáo

> Sự ngộ nghĩnh đáng yêu mà tác giả dành cho chái bếp thân thương này.

Có tiếng cười tiếng khóc trên nôi

> Căn bếp lúc nào cũng nhộn nhịp

Khói lập lờ qua nồi cám của mẹ

Chải dài qua nhiều hình ảnh xung quanh

> Chái bếp hiện lên thật sinh động

Tác giả miêu tả chái bếp từ trong ra ngoài trong không gian và thời gian khiến cho mọi hình ảnh hiện lên đều mộc mạc và giản dị.

2. Nhắc nhớ hình ảnh quê nhà thơ với hình ảnh thân thuộc, gắn bó

• Điệp từ “cho”
  • Nhấn mạnh cái hoài niệm, cái nhớ nhung da diết mà tác giả đã từng trải qua trong trái bếp thân thuộc.
  • Những kỉ niệm tuổi thơ thật đẹp mà chái bếp mang lại cho tác giả.

> Tình cảm đặc biệt của tác giả với khung cảnh quen thuộc về căn chái bếp

3. Khao khát trở về nơi “Chái bếp” với những người thân yêu

Cho tôi về chái bếp nhà tôi

> Nhấn mạnh sự khao khát trở về chái bếp của tác giả.

Khi đã lớn lên, những hình ảnh căn chái bếp càng khiến tác giả nhớ nhung, khao khát được trở về kỉ niệm thời thơ ấu.

III. KẾT LUẬN THEO ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI

Cảm hứng chủ đạo: Nỗi nhớ quê hương da diết của nhân vật trữ tình

Chủ đề bài thơ: Tác giả thể hiện sự trân trọng với những giá trị văn hóa tốt đẹp, truyền thống gia đình và hơn hết là muốn lưu giữ và truyền lại cho thế hệ sau.

Nhịp thơ: 3/4 có lúc 4/3

Vần liền: hái – trái

Mạch cảm xúc: Từ hồi tưởng nhớ thương đến khát khao trở về.

LUYỆN TẬP