Giáo án điện tử Ngữ văn 8 chân trời Bài 10 Đọc 1: Bạn đến chơi nhà

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Khi có bạn đến chơi nhà, nhất là bạn lâu ngày gặp lại, chúng ta thường chuẩn bị những gì để tiếp đón?

Bài 10: Cười mình, cười người

(thơ trào phúng)

[Văn bản 1]

Bạn đến chơi nhà

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TRI THỨC NGỮ VĂN

THẢO LUẬN NHÓM

(4 – 6 HS)

Dựa vào nội dung đã đọc ở nhà để trả lời các câu hỏi liên quan đến phần kiến thức ngữ văn: Em hãy khái niệm và thủ pháp trào phúng của thơ trào phúng?

1. Khái niệm thơ trào phúng
2. Thủ pháp thơ trào phúng
3. TÌM HIỂU CHUNG
4. Tác giả

Em hãy nêu một số nét về tác giả Nguyễn Khuyến?

• Hiệu là Quế Sơn.
• Quê quán: làng Vị Hạ, xã Yên Đồ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
• Đóng góp lớn nhất của Nguyễn Khuyên cho nền thơ ca dân tộc là mảng thơ về làng quê (ví dụ: Thu ẩm, Thu điếu, Thu vịnh…) và thơ trào phúng (ví dụ: Bạn đến chơi nhà, Hội Tây,…)

2. Tác phẩm

• Xác định thể thơ của văn bản?
• Phương thức biểu đạt của văn bản là gì?
• Xác định bố cục? Nêu nội dung của bố cục?

>>> 

• Bài thơ là một trong những bài thơ tiêu biểu cho đề tài viết về tình bạn của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
• Thể thơ: Thất ngôn bát cú
• Phương thức biểu đạt: Biểu cảm.

Bố cục

Câu đầu: Giới thiệu sự việc “Bạn đến chơi nhà”

6 câu tiếp: Hoàn cảnh tiếp bạn

Câu cuối: Tình bạn vượt lên những giá trị vật chất bình thường.

III. TÌM HIỂU CHI TIẾT

THẢO LUẬN NHÓM

Chia lớp thành 3 nhóm, dựa vào kiến thức đã chuẩn bị ở nhà để thực hiện nhiệm vụ sau:

• Nhóm 1: Tìm hiểu câu thơ đầu?
• Nhóm 2: Tìm hiểu sáu câu tiếp theo.
• Nhóm 3: Tìm hiểu về câu thơ cuối?

1. Câu thơ đầu

• Lời chào bạn về cuộc đến chơi của bạn.
• Giọng thơ: hồ bởi, phấn chấn, giọng như một tiếng reo vui của tác giả.

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà

Sự kính trọng và tình cảm thân thiết giữa hai người.

Tình bạn thân thiết, quý mến nhưng lại ít được gặp nhau

2. Sáu câu tiếp theo

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

• Không có người để sai hầu hạ, tiếp khách.
• Chợ: xa
• Cá: ao sâu, nhiều nước
• Gà: vườn rộng, rào thưa
• Có cải, bầu, mướp, nụ: chưa đến độ ăn được.
• Miếng trầu không có.

Không có bất cứ thứu gì ăn được để đãi khách (nói cách khác: các thứ đều có nhưng không dùng được chưa dùng được)

• Tác giả sử dụng cách nói có phần phóng đại cho thấy sự “không may” nói cho vui thể hiện sự quý mến bạn, tạo nụ cười hóm hỉnh, thân mật.
• Thể hiện sự thanh bần, đạm bạc và sự hóm hỉnh hài hước, yêu đời của tác giả.
• Nguyễn Khuyến coi trọng tình nghĩa hơn vật chất, tin vào sự cao cả của tình bạn.
• Đó là một tình bạn sâu sắc trong sáng.

3. Câu thơ cuối

Bác đến chơi đây, ta với ta!

Hai ta tuy hai mà như một, chỉ sự gắn bó tình cảm tri âm, tri kỷ giữa hai người.

Chủ nhân (tác giả) – và khách

Tình bạn cao cả hơn vật chất không đầy đủ, thâm chí không có gì thì bạn bè vẫn yêu mến, vẫn vui vẻ khi gặp gỡ.

1. TỔNG KẾT