Giáo án và PPT Sinh học 11 cánh diều Bài 10: Bài tiết và cân bằng nội môi

BÀI 10. BÀI TIẾT VÀ CÂN BẰNG NỘI MÔI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Môi trường trong cơ thể tác động ngược đến bộ phận tiếp nhận kích thích và truyền đến bộ phận điều khiển được gọi là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động I. Bài tiết

1. Khái niệm, vai trò của bài tiết

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Bài tiết là gì? Nêu vai trò của thận trong điều hòa thể tích máu, huyết áp máu? Nêu vai trò của thận trong điều hòa áp suất thẩm thấu máu?

Sản phẩm dự kiến:

- Thận là nơi diễn ra quá trình lọc máu, bài tiết chất thừa, chất độc qua nước tiểu.

- Thận tham gia vào điều hòa thể tích máu, huyết áp, pH, áp suất thẩm thấu, qua đó giúp duy trì cân bằng nội môi.

2. Một số bệnh liên quan đến bài tiết

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu một số bệnh liên quan đến bài tiết? Để phòng bệnh liên quan đến thận và bài tiết, cần có những biện pháp gì?

Sản phẩm dự kiến:

Để phòng bệnh liên quan đến thận và bài tiết, cần thực hiện chế độ dinh dưỡng tốt, lối sống lành mạnh, tránh tiếp xúc yếu tố gây bệnh…

Hoạt động II. Cân bằng nội môi

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nội môi là gì? Những điều kiện lí, hóa trong cơ thể dao động quanh một giá trị nhất định gọi là gì? Cho biết những cơ quan nào có ảnh hưởng đến thành phần nội môi?

Sản phẩm dự kiến:

- Nội môi là môi trường bên trong cơ thể bao gồm huyết tương, dịch mô, dịch bạch huyết.

- Những điều kiện lí, hóa trong cơ thể dao động quanh một giá trị nhất định gọi là cân bằng động nội môi.

Hoạt động III. Cân bằng nội tiết tố

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Cơ chế điều hòa cân bằng nội môi là gì? Kể tên một số cơ quan tham gia điều hòa cân bằng nội môi?

Sản phẩm dự kiến:

- Cơ chế điều hòa cân bằng nội môi là cơ chế liên hệ ngược với sự tham gia của hệ thần kinh, hệ nội tiết.

- Một số cơ quan tham gia điều hòa cân bằng nội môi như phổi, thận, gan, tụy…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Cân bằng nội môi là:

A. Duy trì sự ổn định của môi trường trong tế bào.

B. Duy trì sự ổn định của môi trường trong mô.

C. Duy trì sự ổn định của môi trường trong cơ thể.

D. Duy trì sự ổn định của môi trường trong cơ quan.

Câu 2: Cơ chế duy trì cân bằng nội môi diễn ra theo trật tự nào?

A. Bộ phận tiếp nhận kích thích -> Bộ phận điều khiển -> Bộ phận thực hiện -> Bộ phận tiếp nhận kích thích.

B. Bộ phận điều khiển -> Bộ phận tiếp nhận kích thích -> Bộ phận thực hiện -> Bộ phận tiếp nhận kích thích.

C. Bộ phận tiếp nhận kích thích -> Bộ phận thực hiện -> Bộ phận điều khiển -> Bộ phận tiếp nhận kích thích.

D. Bộ phận thực hiện ->Bộ phận tiếp nhận kích thích -> Bộ phận điều khiển -> Bộ phận tiếp nhận kích thích.

Câu 3: Cơ chế điều hòa cân bằng nội môi khi có sự kích thích của môi trường bên ngoài hoặc bên trong cơ thể diễn ra theo trình tự sau:

A. Thụ quan → Trung ương thần kinh, tuyến nội tiết → Bộ phận đáp ứng → Thụ quan.

B. Trung ương thần kinh, tuyến nội tiết → Bộ phận đáp ứng → Thụ quan.

C. Thụ quan → Trung ương thần kinh, tuyến nội tiết → Bộ phận đáp ứng

D. Bộ phận đáp ứng → Thụ quan → Trung ương thần kinh, tuyến nội tiết → Thụ quan.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: A

Câu 3: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Việc thường xuyên nhịn tiểu có thể dẫn đến tác hại gì?

Câu 2: Giải thích tại sao ăn mặn (nhiều muối) thường xuyên sẽ tăng nguy cơ bị bệnh cao huyết áp?