Giáo án Lịch sử 10 chân trời Bài 14: Văn minh Phù Nam

Ngày soạn:…/…/… 

Ngày dạy:…/…/…

CHƯƠNG VI: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM (TRƯỚC NĂM 1858)

BÀI 14: VĂN MINH PHÙ NAM

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được cơ sở hình thành và trình bày được những thành tựu cơ bản của văn minh Phù Nam về đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội, Nhà nước.

• Biết vận dụng hiểu biết về nền văn minh Phù Nam. Có ý thức trân trọng truyền thống lao động cần cù, sáng tạo của dân tộc Việt Nam trong lịch sử. Có trách nhiệm trong việc góp phần bảo tồn di sản văn hoá của dân tộc.

2. Năng lực

• Năng lực chung:

• Sưu tầm, khai thác và sử dụng sử liệu trong học tập lịch sử.

• Trình bày, giải thích, phân tích,... sự kiện, quá trình lịch sử liên quan đến bài học.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết những tình huống hoặc bài tập nhận thức mới.

• Năng lực lịch sử:

• Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được tư liệu để tìm hiểu về nền văn minh Phù Nam. Nêu được cơ sở hình thành văn minh Phù Nam. Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của văn minh Phù Nam về đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội, Nhà nước.

• Nhận thức và tư duy lịch sử: Nhận thức được giá trị của nền văn minh Phù Nam. Có ý thức trân trọng và có trách nhiệm trong việc góp phần bảo tồn các di sản văn hoá của dân tộc.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng lịch sử: Vận dụng hiểu biết về nền văn minh Phù Nam để giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam. Đề xuất được một số biện pháp bảo tồn và phát huy giá trị của các thành tựu văn minh Phù Nam.

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm: có ý thức giữ gìn và và phát huy những tinh hoa văn hoá Phù Nam.

• Nhân ái: giáo dục tinh thần tương thân tương ái giữa các cộng đồng người có chung lịch sử và lãnh thổ, xây dựng khối đoàn kết dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT Lịch sử 10.

• Giáo án (kế hoạch dạy học): dựa vào nội dung của chương trình môn học, SGK để chuẩn bị theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của HS.

• Thiết bị dạy học tối thiểu theo quy định của Bộ GD&ĐT; một số tranh ảnh, hiện vật lịch sử, một số tư liệu lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học do GV sưu tầm.

• Tập bản đồ và tư liệu Lịch sử 10.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có). 

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Lịch sử 10. 

• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Kích thích sự chú ý của HS, tạo không khí vui vẻ khám phá bài mới và chuyển gia nhiệm vụ học tập.

b. Nội dung: GV sử dụng hình ảnh 14.1 để nêu vấn đề về lịch sử văn minh Phù Nam. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. 

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV có thể sử dụng phần Mở đầu trong SGK trang 76 để hướng dẫn HS đọc tư liệu, quan sát Hình 14.1 tìm hiểu về lịch sử văn minh Phù Nam, tổ chức để HS thảo luận nhóm đôi, trả lời các câu hỏi:

+ Dựa vào Hình 14.1, em hãy cho biết địa bàn phân bố của nền văn hoá Óc Eo ở Nam Bộ.

+ Nêu mối quan hệ giữa văn hoá Óc Eo với các nền văn hoá cổ ở Đông Nam Á.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức bản thân để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- Gợi mở: 

+ Văn hoá Óc Eo phân bố chủ yếu ở khu vực Nam Bộ, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Các di chỉ văn hoá Óc Eo tập trung nhiều tại các tỉnh như: An Giang (Óc Eo, Gò Tháp), Kiên Giang (Rạch Giá), Đồng Tháp, Cần Thơ, Vĩnh Long, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu và TP. Hồ Chí Minh.

+ Văn hoá Óc Eo có mối quan hệ giao lưu rộng rãi với nhiều nền văn hoá cổ ở Đông Nam Á và các khu vực khác như Ấn Độ, Trung Quốc, La Mã cổ đại. Sự ảnh hưởng thể hiện qua các hiện vật tìm thấy như tượng thần Hindu, Phật giáo, tiền cổ, đồ trang sức, gốm sứ,… Điều đó cho thấy Óc Eo là một trung tâm kinh tế, văn hóa và thương mại lớn, đóng vai trò cầu nối trong giao lưu văn hoá – thương mại của khu vực Đông Nam Á thời cổ.

- GV dẫn dắt vào bài học: Sách Tấn thư (Trung Quốc) viết: “Nước Phù Nam cách Lâm Ấp về phía tây hơn ba nghìn lí, ở trong vùng vịnh biển lớn. Đất rộng 3 000 lí. Có thành, ấp, cung điện, nhà ở... theo nghề cày cấy, trồng trọt. Một năm trồng thu hoạch ba năm. Ham thích điêu khắc, chạm trổ ... Họ cũng có sách vở, có nhà lưu giữ sách vở tài liệu”. Em hãy cùng khám phá những thành tựu của nền văn minh Phù Nam trên các lĩnh vực đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội, nhà nước để hiểu và trân trọng những di sản của văn minh Phù Nam trong mạch nguồn văn hoá dân tộc nhé! - Bài 14: Văn minh Phù Nam

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về cơ sở hình thành

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Khai thác và sử dụng được tư liệu để tìm hiểu về nền văn minh Phù Nam.

- Nêu được cơ sở hình thành văn minh Phù Nam.

- Vận dụng hiểu biết về nền văn minh Phù Nam để giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam.

- Trách nhiệm: có ý thức giữ gìn và và phát huy những tinh hoa văn hoá Phù Nam.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK và thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: 

- Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Tìm hiểu về thành tựu văn minh tiêu biểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS

- Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của văn minh Phù Nam về đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội, Nhà nước.

- Vận dụng hiểu biết về nền văn minh Phù Nam để giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam.

- Đề xuất được một số biện pháp bảo tồn và phát huy giá trị của các thành tựu văn minh Phù Nam.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK kết hợp hiểu biết cá nhân để thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: 

- Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 3: Âm vang di sản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Vận dụng hiểu biết về nền văn minh Phù Nam để giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam.

- Có ý thức giữ gìn và và phát huy những tinh hoa văn hoá Phù Nam.

- Giáo dục tinh thần tương thân tương ái giữa các cộng đồng người có chung lịch sử và lãnh thổ, xây dựng khối đoàn kết dân tộc.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK, kết hợp quan sát các hình ảnh và thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: 

- Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động:

………………………………………….

………………………………………….

………………………………………….