Giáo án Lịch sử 8 chân trời bài 16: Nhật Bản

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 16: NHẬT BẢN

(1 tiết)

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
2. Kiến thức

HS học về:

• Nội dung chính và ý nghĩa lịch sử của cuộc Duy tân Minh Trị.
• Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Năng lực tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử (16.1, 16.2, 16.3) dưới sự hướng dẫn của GV để nhận thức về mục đích và nội dung của cuộc Duy tân Minh Trị; biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.
• Năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: Nêu được những nội dung chính của cuộc Duy tân Minh Trị; trình bày được ý nghĩa lịch sử của cuộc Duy tân Minh Trị; trình bày được những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.
• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức về công cuộc cải cách ở Nhật Bản từ giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX để rút ra những bài học lịch sử vẫn còn giá trị đến ngày nay.

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm: Có ý thức tìm tòi, học hỏi vì sự phát triển của đất nước.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Giáo án, SHS, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 8 – phần Lịch sử.
• Lược đồ, hình ảnh có liên quan đến nội dung bài học.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SHS Lịch sử và Địa lí 8.
• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới.
3. Nội dung: GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi liên quan tới Nhật Bản.
4. Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi liên quan tới Nhật Bản.

d.Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lần lượt trình chiếu một số hình ảnh cho HS, yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời các câu hỏi:

Câu 1: Những hình ảnh dưới đây giúp em liên tưởng đến đất nước nào?

Câu 2: Xác định vị trí của Nhật Bản trên bản đồ. Nêu một vài hiểu biết của em về Nhật Bản.

Câu 3: Hình ảnh dưới đây nói về nhân vật nào? Nêu một số hiểu biết của em về nhân vật đó.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, vận dụng một số kiến thức đã học, hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 3 HS lần lượt trả lời 3 câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

Câu 1: Hình ảnh hoa anh đào, núi Phú Sĩ, quốc phục Kimno, cá chép Koi là biểu tượng của Nhật Bản.

Câu 2: Một số thông tin về Nhật Bản

+ Là đất nước “mặt trời mọc” hay là “xứ sở hoa anh đào”.

+ Nằm trên vành đai lửa Thái Bình Dương nên thường xuyên xảy ra động đất và núi lửa.

+ Là quốc gia đông thứ 11 thế giới, đồng thời là một trong những quốc gia có mật độ dân số và đô thị hóa cao nhất.

+ Là một đại cường quốc và là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế bao gồm Liên Hợp Quốc, OECD, G20 và G7.

Câu 3: Hình ảnh nói về Thiên Hoàng Minh Trị (1852 – 1912): là vị Thiên hoàng thứ 122 của Nhật Bản theo Danh sách Thiên hoàng truyền thống, trị vì từ ngày 13 tháng 2 năm 1867 tới khi qua đời. Ông được coi là một vị minh quân có công lớn nhất trong lịch sử Nhật Bản, đã canh tân và đưa Nhật Bản trở thành một quốc gia hiện đại, thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của các nước đế quốc phương Tây giữa lúc chủ nghĩa thực dân đang phát triển mạnh.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Đến giữa TK XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, trong khi đó các nước tư bản phương Tây, đi đầu là Mĩ ra sức tìm cách xâm nhập vào nước này. Đứng trước tình hình đó, Nhật Bản cần có sự lựa chọn: tiếp tục duy trì chế độ phong kiến mục nát làm mồi cho thực dân  Âu Mĩ  hoặc canh tân để phát triển đất nước. Năm 1968, sau khi lên nắm quyền, đã thực hiện một loại những cải cách duy tân mà lịch sử gọi là “cuộc Duy tân Minh Trị” đưa  Nhật Bản phát triển thành một nước đế quốc hùng mạnh ở Châu Á. Vậy nội dung, ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị như thế nào? Những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX ra sao? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 16: Nhật Bản.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Cuộc Duy tân Minh Trị

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được mục đích, nội dung, ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị.
2. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Tư liệu 16.1, Bảng 16.2, thông tin mục 1 SGK tr.66, 67 và trả lời câu hỏi:

- Em hãy cho biết mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị.

- Nêu nội dung chính và ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị.

1. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về cuộc Duy tân Minh Trị và chuẩn kiến thức của GV.
2. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX đấu thế kỉ XX.
2. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Tư liệu 16.3, thông tin mục 2 SGK tr.67 và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.
3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện: