Giáo án Tin học 6 chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV dẫn dắt: Internet đã mang lại những lợi ích to lớn cho xã hội loài người. Tuy nhiên, Internet cũng tiềm ẩn những mặt trái. 

- GV chia HS cả lớp thành 6 nhóm.

- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm: 

Khai thác thông tin mục 1 – Đọc và quan sát, SGK tr.40, 41 và trả lời câu hỏi: Trình bày một số tác hại, nguy cơ của Internet đối với người sử dụng Internet.

+ Nhóm 1: Tác hại, nguy cơ nghiện Internet. 

+ Nhóm 2: Tác hại, nguy cơ phần mềm độc hại.

+ Nhóm 3: Tác hại, nguy cơ thông tin cá nhân, tập thể bị lợi dụng.

+ Nhóm 4: Tác hại, nguy cơ xung đột, bạo lực, bắt nạt trên mạng.

+ Nhóm 5: Tác hại, nguy cơ nội dung xấu, xuyên tạc.

+ Nhóm 6: Tác hại, nguy cơ lừa đảo qua mạng.

- GV cung cấp thêm một số hình ảnh, video về một số tác hại, nguy cơ của Internet đối với người sử dụng (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).

- GV yêu cầu HS tiếp tục làm việc cặp đôi, thực hiện hoạt động Làm – SGK tr.41.

Câu 1: Phát biểu nào dưới đây là sai?

A. Tội phạm có thể tạo trang web, thư điện tử giả mạo để đánh lừa người dùng Internet.

B. Trên Internet, người dùng có xu hướng dễ dãi đưa ra những phát ngôn thiếu văn hoá, bạo lực.

C. Sử dụng Internet càng nhiều càng tốt.

D. Trên Internet có những thông tin xuyên tạc, sai sự thật, cổ xúy cho thói hư, tật xấu, bạo lực.

E. Họ và tên, ngày sinh, ảnh chụp, tài khoản trên mạng của một người là thông tin cá nhân.

G. Thương hiệu, chương trình khuyến mại, lịch công tác, tài khoản trên mạng của một đơn vị là thông tin tập thể.

Câu 2: Có bạn cho rằng thông tin cá nhân, tập thể chia sẻ trên Internet có thể dễ bị lợi dụng để làm những việc xấu. Em có đồng ý với ý kiến của bạn không? Vì sao?

- GV cho HS mở rộng, liên hệ thực tế, tìm hiểu thêm trên sách, báo, Internet và trả lời câu hỏi: Kể một trường hợp cụ thể về tác hại, nguy cơ của Internet đối với người sử dụng Internet. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 6 nhóm lần lượt trình bày một số tác hại, nguy cơ của Internet đối với người sử dụng Internet. 

- GV mời đại diện 2 HS lần lượt trả lời câu hỏi mục Làm – SGK tr.41:

Câu 1: Đáp án sai – C.

Câu 2:

- Đồng ý kiến với ý kiến. 

- Giải thích: Hiện nay, nhiều cá nhân, tập thể sử dụng Internet dễ dãi chia sẻ thông tin, hình ảnh trên môi trường mạng, mạng xã hội. Điều này đã vô tình tiếp tay cho các đối tượng tội phạm mạng có cơ hội lợi dụng để thực hiện những mục đích xấu, lừa đảo…: 

+ Những cuộc gọi làm phiền.

+ Lấy cắp danh tính (mật khẩu, địa chỉ, số điện thoại, căn cước công dân) để thanh toán, rút hết tiền trong tài khoản, vay thế chấp ngân hàng, lừa đảo tiền của người thân bạn bè,…

+ Dùng địa chỉ, trường học để tiến hành bắt cóc tống tiền,…

+…

- GV mời đại diện 2 – 3 HS kể một trường hợp cụ thể về tác hại, nguy cơ của Internet đối với sử dụng Internet.

Bạn Hoài Nam (sinh viên Trường Đại học An Giang) cho rằng, bạo lực ngôn từ trên mạng xã hội là sử dụng ngôn ngữ của giới trẻ không phù hợp với đạo đức xã hội để bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của 1 cá nhân hay 1 tập thể trên không gian mạng. Từ đó, gây ảnh hưởng tiêu cực về tâm lý cho cá nhân hay tổ chức bị tấn công. “Tôi có 1 người bạn từng là nạn nhân của bạo lực ngôn từ trên mạng xã hội. Trước đây, bạn ấy từng bị 1 tổ chức cho vay nặng lãi chuyển 10 triệu đồng vào tài khoản. Sau đó, họ lên mạng xã hội lấy thông tin và cắt ghép hình ảnh đăng lên nhiều trang mạng xã hội khác nhau, kèm theo các ngôn từ, như: “Nếu không trả tiền sẽ tới đốt nhà...”. Bị áp lực về dư luận, tâm lý bạn ấy hoang mang đến nỗi phải nghỉ học 1 tuần”.

(Nguồn: baoangiang.com.vn)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

Tác hại, nguy cơ trên Internet:

+ Nghiện Internet ảnh hưởng đến tâm lí, sức khỏe, học tập.

+ Lây nhiễm phần mềm độc hại dẫn đến mất thông tin, dữ liệu.

+ Thông tin cá nhân, tập thể bị thu thập, bị lợi dụng để lừa đảo, bắt nạt, tống tiền.

+ Trở thành nạn nhân của xung đột, bạo lực, bắt nạt trên mạng.

+ Bị tác động, bị lôi kéo bởi nội dung không lành mạnh, thiếu văn hóa.

+ Bị lừa cung cấp thông tin cá nhân dẫn đến bị chiếm đoạt tiền, tài sản.

- GV chuyển sang nội dung mới.  

1. Mặt trái của internet

- Nghiện Internet:

+ Mất thời gian cho việc truy cập web, chơi trò chơi trực tuyến.

+ Gặp các vấn đề về sức khỏe, tâm lí.

+ Ảnh hưởng đến kết quả làm việc, học tập.

+ Nảy sinh trộm cắp, nói dối để có tiền, thời gian sử dụng Internet.

- Phần mềm độc hại: Tội phạm đánh cắp thông tin, mã hóa dữ liệu trong máy tính, yêu cầu người dùng trả tiền để lấy lại thông tin, dữ liệu.

- Thông tin cá nhân, tập thể bị lợi dụng:

+ Các thông tin bị lợi dụng để thực hiện hành vi trộm cắp, lừa đảo,…

+ Thương hiệu, thông tin khuyến mại, danh sách khách hàng doanh nghiệp,… bị tội phạnh lợi dụng lừa đảo.

- Xung đột, bạo lực, bắt nạt trên mạng:

+ Trao đổi qua mạng dễ bị hiểu nhầm, mâu thuẫn, xung đột.

+ Những người trẻ tuổi chưa có kinh nghiệm giải quyết mâu thuẫn, xung đột dễ bị bế tắc.

+ Ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lí.

- Nội dung xấu, xuyên tạc:

+ Người dùng Internet, đặc biệt là giới trẻ dễ bị ảnh hưởng, lôi kéo vào lối sống không lành mạnh, thiếu văn hóa.

+ Bản thân vô ý trở thành người vi phạm pháp luật  khi truy cập, chia sẻ, cổ xúy nội dung không phù hợp.

- Lừa đảo qua mạng:

+ Tội phạm đánh lừa người dùng cung cấp thông tin cá nhân.

+ Tội phạm sử dụng những thông tin cá nhân của người dùng để làm việc xấu.

TƯ LIỆU 1: MẶT TRÁI CỦA INTERNET

Video: Tác động của mạng xã hội tới tâm lý người dùng.

https://www.youtube.com/watch?v=FEL6KTvhJBE

Video: Tiêu điểm: Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

https://www.youtube.com/watch?v=M8iMqp72Zvg (từ đầu đến 4p53s).

Video: Nghiện Internet và những hệ lụy.

https://www.youtube.com/watch?v=HKUDtXYQ-WA

Video: 9000 máy chủ chứa phần mềm độc hại ở Đông Nam Á.

https://www.youtube.com/watch?v=2KguIsECqys

Video: Rủi ro từ việc lộ thông tin cá nhân.

https://www.youtube.com/watch?v=IW7ORlUhuHw

Video: Cận cảnh ổ lừa đảo qua mạng: Khi kẻ lừa đảo cũng là nạn nhân.

https://www.youtube.com/watch?v=lh4pySiK7OU

Video: Nỗi sợ mang tên “Bạo lực học đường” trên không gian mạng.

https://www.youtube.com/watch?v=Kl4SgPD50X4&t=12s

Video: Bạo lực ngôn từ - những “mũi dao vô hình” trên mạng xã hội.

https://www.youtube.com/watch?v=28nFq4RDuoE&rco=1

Video: Cần tỉnh táo trước thông tin xấu độc trên mạng xã hội.

https://www.youtube.com/watch?v=jVkwaom9NtQ (từ đầu đến 3p30s).

Video: Muôn vàn kiểu lừa đảo trên mạng.

https://www.youtube.com/watch?v=cp9SiBeIxNs

(GV cho HS xem video tùy vào thực tế giảng dạy tại lớp học).

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV dẫn dắt: Em đã từng sử dụng Internet chưa? Em đã bao giờ gặp phải một trong những nguy cơ như chúng ta vừa tìm hiểu chưa? Nếu gặp phải em sẽ làm gì để phòng tránh những nguy cơ và tác hại có thể gặp phải khi sử dụng Internet?

- GV chia HS cả lớp thành 5 nhóm.

- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm: 

Khai thác thông tin mục 2 - Đọc và quan sát SGK tr.42 và hoàn thành Phiếu học tập số 1: Nêu một số biện pháp phòng tránh tác hại, nguy cơ khi tham gia Internet. 

+ Nhóm 1: Biện pháp cảnh giác.

+ Nhóm 2: Biện pháp bảo mật thông tin cá nhân, tập thể.

+ Nhóm 3: Biện pháp tôn trọng, tích cực.

+ Nhóm 4: Biện pháp trách nhiệm.

+ Nhóm 5: Biện pháp nhờ sự giúp đỡ.

- GV cung cấp thêm cho HS một số video về biện pháp phòng tránh tác hại, nguy cơ khi tham gia Internet.

Video: Cảnh báo mã độc đánh cắp thông tin từ hình ảnh trên máy Android và iPhone.

https://www.youtube.com/watch?v=qZujxPX02ZA

Video: Những điều bắt buộc phải nhớ để bảo mật thông tin cá nhân.

https://www.youtube.com/watch?v=ajPee6e7z80

Video: Tiêu điểm: Bạo lực ngôn từ. 

https://www.youtube.com/watch?v=5CroYTf5iNs (từ 7p28 đến hết).

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi: Theo em, trong các biện pháp trên, biện pháp nào quan trọng nhất? Vì sao? 

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận theo 5 nhóm và thực hiện hoạt động Làm – SGK tr.42, 43.

Câu 1: Việc nào dưới đây giúp hoặc không giúp bảo vệ thông tin và tài khoản cá nhân của em?

a) Nhờ người lớn cài đặt phần mềm phòng chống virus trên máy tính em sử dụng.

b) Đồng ý để trình duyệt lưu mật khẩu truy cập hộp thư điện tử khi em sử dụng máy tính ở phòng thực hành tin học của nhà trường.

c) Đặt mật khẩu có độ dài ít nhất là 8 kí tự, có chữ viết hoa, chữ số và kí tự đặc biệt.

d) Cung cấp họ và tên, ngày sinh, địa chỉ nhà ở, ảnh chụp của em khi được yêu cầu.

Câu 2: Việc nào dưới đây là nên làm hoặc không nên làm? Tại sao?

a) Quan sát kĩ địa chỉ gửi, tiêu đề thư điện tử nhận được, nếu thấy đáng ngờ thì xóa ngay hoặc báo cho bố mẹ.

b) Chia sẻ với người lớn mà em tin tưởng khi gặp những vấn đề trên mạng làm em lo lắng, sợ hãi.

c) Hùa theo số đông khi tham gia bình luận, trao đổi trên mạng.

d) Lấy trộm mật khẩu của bạn khác bằng cách quan sát bạn nhập mật khẩu.

e) Chia sẻ liên kết đến trang web có nội dung không phù hợp với lứa tuổi của em.

Câu 3: Phát biểu nào dưới đây là sai?

A. Chia sẻ bài viết, liên kết đến trang web có nội dung xấu là hành vi thiếu văn hóa, trái đạo đức, vi phạm pháp luật.

B. Sử dụng thông tin tập thể, thông tin cá nhân của người khác với mục đích xấu là vi phạm pháp luật.

C. Do không phải là chất gây nghiện nên người dùng sẽ không bị nghiện Internet.

D. Tránh chia sẻ thông tin, đưa ra những bình luận trên mạng gây tổn thương người khác.

- GV trình chiếu và cho HS đọc bài thơ về một số quy tắc an toàn khi sử dụng Internet:

Thông tin phải giữ AN TOÀN.

Chớ nên GẶP GỠ bạn vừa mới quen.

Không CHẤP NHẬN, chớ có quên.

Tăng độ TIN CẬY, điều nên giữ gìn.

NÓI RA với người bạn tin.

Năm QUY TẮC đó nên in vào lòng.

- GV khuyến khích HS về nhà nhắn gửi bố mẹ: Hãy làm bạn với con trong thế giới thông tin trên mạng Internet.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, liên hệ thực tế, thảo luận, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 5 nhóm lần lượt trình bày biện pháp phòng tránh tác hại, nguy cơ khi tham gia Internet theo Phiếu học tập số 1.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi mở rộng (HS trả lời theo ý kiến cá nhân): Trong các biện pháp phòng tránh tác hại, nguy cơ khi tham gia Internet, biện pháp quan trọng nhất là cảnh giác. Bởi, nếu có sự cảnh giác, chủ động phòng tránh ngay từ đầu sẽ giúp cho chúng ta tránh được việc mất thông tin cá nhân/tập thể; tránh được những thông tin xấu, xuyên tạc; ít hoặc không cần nhờ đến sự giúp đỡ của người lớn;…

- GV mời đại 3 HS trả lời câu hỏi hoạt động Làm – SGK tr.42, 43:

Câu 1: 

Câu 2:

Câu 3: Đáp án C.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

An toàn thông tin trên Internet:

- Cảnh giác với thư điện tử lạ, thông báo trúng thưởng, ưu đãi trên mạng.

- Không cung cấp thông tin cá nhân, tập thể khi không rõ lí do.

- Tôn trọng, khiêm tốn và lan tỏa suy nghĩ tích cực khi tham gia bình luận.

- Chỉ chia sẻ, đăng tải nội dung chính xác, tin cậy và tích cực.

- Nhờ người lớn giúp đỡ khi em bị dụ dỗ, đe dọa, bắt nạt.

2. An toàn thông tin trên Internet

Kết quả Phiếu học tập số 1 về một số biện pháp phòng tránh tác hại, nguy cơ khi tham gia Internet đính kèm phía dưới Hoạt động 2.

KẾT QUẢ PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Trường THCS:………………………………………….

Lớp:……………………………………………………..

Họ và tên:……………………………………………….

PHIẾU BÀI TẬP TIN HỌC 9 – CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

BÀI 9: SỬ DỤNG INTERNET AN TOÀN

Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1. Đâu không phải là lý do giải thích tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn thông tin cá nhân, tập thể trên Internet?

A. Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin đánh cắp được để đe dọa, tống tiền, lừa đảo.

B. Tội phạm có thể sử dụng thông tin cá nhân, tập thể để chiếm đoạt tài khoản trên mạng và sử dụng vào mục đích xấu.

C. Cá nhân, tập thể có thể bị mạo danh khi thông tin của họ bị kẻ gian lợi dụng.

D. Pháp luật cho phép mọi người có quyền tự ý sử dụng thông tin tập thể, thông tin cá nhân của người khác để làm bất kì điều gì.

Câu 2. Đâu không phải cách giúp em chia sẻ thông tin của bản thân, tập thể an toàn, hợp pháp?

A. Xác định rõ đối tượng, mục đích trước khi chia sẻ thông tin cá nhân, tập thể.

B. Không chia sẻ thông tin cá nhân ngoài mục đích, đối tượng cần chia sẻ.

C. Công khai thông tin cá nhân, tập thể trên Internet.

D. Chia sẻ thông tin cá nhân, tập thể khi được phép. 

Câu 3. Việc làm nào dưới đây được khuyến khích khi sử dụng các dịch vụ trên Internet?

A. Mở thư điện tử do người lạ gửi.

B. Tải các phần mềm miễn phí trên Internet không có bản quyền.

C. Liên tục vào các trang xã hội để cập nhật thông tin.

D. Vào trang web tìm kiếm để tìm tư liệu làm bài tập về nhà.

Câu 4. Tìm phương án sai:

Khi dùng Internet có thể:

A. Bị lôi kéo vào các hoạt động không lành mạnh.

B. Máy tính bị nhiễm virus hoặc mã độc.

C. Tin tưởng mọi nguồn thông tin trên mạng.

D. Bị lừa đảo hoặc lợi dụng.

Câu 5. Lời khuyên nào sai khi em muốn bảo vệ máy tính của mình?

A. Đừng bao giờ mở thư điện tử và mở tệp đính kèm thư từ những người không quen biết.

B. Luôn nhớ đăng xuất khi sử dụng xong máy tính, thư điện tử.

C. Không cần làm gì vì máy tính đã được cài đặt sẵn các thiết bị bảo vệ từ nhà sản xuất.

D. Nên cài đặt phần mềm bảo vệ máy tính khỏi virus và thường xuyên cập nhật phần mềm bảo vệ.

Câu 6. Việc làm nào dưới đây có thể khiến em gặp nguy cơ bị hại?

A. Mở liên kết được cung cấp trong thư điện tử biết rõ nguồn gốc.

B. Tải phần mềm, tệp miễn phí, không rõ nguồn gốc.

C. Báo cho bố mẹ hoặc thầy cô giáo biết khi có kẻ dọa mình trên mạng.

D. Định kì thay đổi mật khẩu của tài khoản cá nhân trên mạng xã hội và thư điện tử. 

Câu hỏi

1

2

3

4

5

6

Đáp án

D

C

D

C

C

B

A. Mở thư.

B. Xóa thư.

C. Báo cáo thư rác (Spam).

D. Nhờ bố mẹ, thầy cô giáo xử lí giúp.