Giáo án và PPT Hoá học 10 kết nối Bài 12: Liên kết cộng hoá trị

BÀI 12. Liên kết cộng hóa trị

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV đưa ra câu hỏi: Nguyên tử hydrogen và chlorine dễ dàng kết hợp để tạo thành phân tử hydrogen chloride (HCl), liên kết trong trường hợp này có gì khác so với liên kết ion trong phân tử sodium chloride (NaCl)?

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Sự tạo thành liên kết cộng hóa trị

- Trình bày liên kết cộng hóa trị

- Liên kết cộng hóa trị có mấy loại?

- Mô tả sự liên kết trong phân tử HCL.

- Sự liên kết trong phân tử O₂

- Nêu khái niệm về liên kết cộng hóa trị.

- Có mấy loại liên kết cộng hóa trị? Là những loại nào? Phân biệt những loại đó?

Sản phẩm dự kiến:

- Các nguyên tử phi kim hóa trị gần bão hòa có xu hướng nhận thêm electron. Khi 2 nguyên tử phi kim liên kết với nhau, chúng sẽ góp electron để dung chung. Các cặp electron dùng chung tạo ra liên kết cộng hóa trị giữa hai nguyên tử.

- Liên kết cộng hóa trị chia ra làm 2 loại:

+ Liên kết cộng hóa trị A - B

+ Liên hết cho nhận A→B

- Cl có 7 electron hóa trị; H có 1 electron hóa trị; H góp 1 electron, Cl góp 1 electron => tạo cặp electron dùng chung để cả 2 đạt cấu hình bền.

- Phân tử O₂ : nguyên tử O có 6 electron hóa trị, hai nguyên tử O liên kết với nhau bằng cách mỗi nguyên tử góp 2 electron, tạo thành 2 cặp electron dùng chung

- Khái niệm: Liên kết cộng hóa trị là liên kết được hình thành giữa hai nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron dùng chung.

- Có 2 loại liên kết cộng hóa trị là liên kết cộng hóa trị phân cực và không phân cực.

+ Các cặp electron dùng chung không bị hút lệch về phía nguyên tử nào được gọi là liên kết cộng hóa trị không phân cực (vd: Cl₂, O₂, N₂,…).

 + Các cặp electron dùng chung bị hút lệch về phía nguyên tử có độ âm điện lớn hơn được gọi là liên kết cộng hóa trị phân cực.(vd: HCl, HBr,…).

Hoạt động 2: Độ âm điện và liên kết hóa học

- Hãy cho biết các liên kết: H-C, H-Br, H-Cl, H-F là thuộc loại liên kết gì?

Sản phẩm dự kiến:

-  Liên kết H-C là liên kết cộng hóa trị không phân cực.

 Liên kết H-Br là liên kết cộng hóa trị phân cực.

 Liên kết H-Cl là liên kết cộng hóa trị phân cực.

 Liên kết H-F là liên kết ion.

Hoạt động 3: Mô tả liên kết cộng hóa trị bằng sự xen phủ các orbital

- GV đặt câu hỏi cho HS trả lời:

+ Liên kết σ có bền không? Vì sao?

+ Liên kết cộng hóa trị đơn có phải là liên kết σ không?

Sản phẩm dự kiến:

- Liên kết σ khá bền. Nguyên nhân là do các orbital xen phủ trục liên kết dẫn đến vùng xen phủ cực đại, mà cùng xen phủ càng lớn thì liên kết càng bền.

- Liên kết cộng hóa trị đơn đều là là liên kết σ.

Hoạt động 3: Tinh thể ion

- Trình bày sự sắp xếp của ion?

- Nêu một số tính chất của hợ chất ion?

- So sánh độ bêng của liên kết π và σ. Nêu nguyên nhân?

Sản phẩm dự kiến:

- Các ion được sắp xếp theo một trật tự nhất định trong không gian theo kiểu mạng lưới, trong đó ở các nút của mạng lưới là những ion dương và ion âm được sắp xếp luân phiên, liên kết chặt chẽ với nhau do sự cân bằng giữa lực hút và lực đẩy. 

- Hợp chất ion thường là chất rắn nhưng khá giòn, khó nóng chảy, khó bay hơi ở điều kiện thường. 

- Hợp chất ion có thể dẫn điện ở trạng thái nóng chảy hoặc tan trong nước.

- Liên kết π kém bền hơn liên kết σ do vùng xen phủ orbital nhỏ hơn.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Liên kết cộng hóa trị là liên kết hóa học được hình thành giữa hai nguyên tử bằng 

1. Một electron chung
2. Sự cho – nhận electron
3. Một cặp electron góp chung
4. Một hay nhiều cặp electron góp chung

Câu 2: Hợp chất nào sau đây có liên kết cộng hóa trị không phân cực?

1. LiCl
2. CF₂Cl₂
3. CHCl₃
4. N₂

Câu 3: Liên kết nào sau đây được hình thành nhờ sự xen phủ orbital s – p?

1. H₂
2. NH₃
3. Cl₂
4. O₂

Câu 4: Các liên kết trong phân tử oxygen gồm

1. 2 liên kết π 
2. 2 liên kết σ
3. 1 liên kết σ và 1 liên kết π 
4. 1 liên kết σ và 2 liên kết π

Câu 5: Cho hai nguyên tố X (Z=20) và Y (Z=17). Công thức hợp chất tạo thành từ nguyên tố X, Y và liên kết trong phân tử là: 

1. XY₂ : liên kết ion
2. X₂Y₃ : Liên kết cộng hóa trị
3. X₂Y : liên kết ion
4. YX : Liên kết cộng hóa trị 

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.