Giáo án và PPT Hoá học 10 kết nối Bài 21: Nhóm halogen

BÀI 21: NHÓM HALOGEN

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

Trò chơi “AI NHANH HƠN” . 

GV đưa ra lần lượt các câu hỏi và chỉ định HS trả lời

Câu 1: Nguyên tố trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là hôi thối là nguyên tố nào?

Câu 2: Kí hiệu hóa học của nguyên tố Fluorine là gì?

Câu 3: Nguyên tố halogen nào có ở tuyến giáp (ở dạng hợp chất hữu cơ)?

Câu 4: Trong cơ thể người, nguyên tố halogen nào có trong máu và dịch vị dạ dày (ở dạng ion Cl^-)?

Câu 5:  Nhóm VIIA trong Bảng tuần hoàn có hai nguyên tố là nguyên tố phóng xạ. Em cho biết tên và kí hiệu hóa học của chúng?

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo nguyên tử , phân tử

- Nguyên tử halogen có mấy electron ngoài cùng? Chúng có đặc điểm gì?

- Nêu đặc điểm khi nguyên tử halogen liên kết với kim loại và với phi kim?

- Bán kính nguyên tử có đặc điểm gì?

- Đi từ trên xuống dưới, độ âm điện của nguyên tử có xu hướng như thế nào?

- Trong phân tử halogen, liên kết hình thành giữa 2 nguyên tử giống nhau hay khác nhau?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên tử halogen có 7 electron ở lớp ngoài cùng, dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền cùng khí hiếm gần nhất.

- Khi nguyên tử halogen liên kết với kim loại => Khi đó kim loại sẽ nhường electron và nguyên tử halogen sẽ nhận 1 electron để trở thành ion mang điện tích âm

- Khi nguyên tử halogen liên kết với phi kim => 2 phi kim kết hợp với nhau tạo thành phân tử, chúng sẽ góp electron để tạo thành các cặp electron dùng chung => Halogen sẽ góp chung 1 electron để đạt cấu hình electron bền vững

- Bán kính nguyên tử: Đi từ trên xuống dưới, số lớp electron tăng => Lực hút giữa hạt nhân và lớp electron ngoài cùng giảm dần => Bán kính tăng dần

- Đi từ trên xuống dưới, số lớp electron tăng => Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng giảm nên độ âm điện giảm

- Trong phân tử halogen, liên kết hình thành giữa 2 nguyên tử giống nhau. 

Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất vật lí của các halogen

- Trình bày sự biến đổi tính chất vật lý của các halogen?

Sản phẩm dự kiến:

-  Sự biến đổi tính chất vật lý của các halogen:

+ Trạng thái: từ khí → lỏng→ rắn

+ Màu sắc: đậm dần

+ Nhiệt độ nóng chảy: tăng dần

+ Nhiệt độ sôi: tăng dần

+ Bán kính nguyên tử: tăng dần.

+ Độ âm điện: Giảm dần.

+ Khả năng tan: tan ít trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

+ Bromine gây bỏng sâu khi tiếp xúc với da. Hít thở halogen với nồng độ vượt ngưỡng cho phép sẽ làm tổn thương niêm mạc tế bào hô hấp, phế quản.

Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất hóa học

- Nêu tính chất hóa học của nhóm halogen?

- Năng lượng liên kết H-X có xu hướng như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

-  Xu hướng phản ứng của các đơn chất halogen với hydrogen giảm dần từ F₂ đến I₂ (giải thích dựa vào hiệu giữa năng lượng liên kết của các chất tham gia và tạo thành sau phản ứng).

- Năng lượng liên kết H-X giảm dần từ F đến I nên xu hướng phản ứng giảm dần tử F₂ đến I₂.

Hoạt động 4: Tìm hiểu điều chế chlorine

- Trình bày được phương pháp điều chế chlorine?

Sản phẩm dự kiến:

-  Trong phòng thí nghiệm: 

MnO₂  + 4HCl   MnCl₂  +  Cl₂ +  2H₂O

2KMnO₄  + 16HCl   2MnCl₂  + 2KCl  +  5Cl₂+  8H₂O

- Trong công nghiệp:

2NaCl  +2H₂O  2NaOH +  H₂+  Cl₂

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm halogen là

A. ns²np⁴.            B. ns²np³.            C. ns²np⁵.            D. ns²np⁶.

Câu 2: Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của các đơn chất halogen?

A. Ở điều kịên thường là chất khí.             B. Tác dụng mạnh với nước.

C. Vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.   D. Có tính oxi hoá mạnh.

Câu 3: Phản ứng giữa H₂ và Cl₂ có thể xảy ra trong điều kiện

A. Nhiệt độ thường và bóng tối.     B. Ánh sáng khuếch tán.

C. Nhiệt độ tuyệt đối 273K.           D. Xúc tác MnO₂, nhiệt độ.

Câu 4: Sục khí clo vào lượng dung dịch NaOH ở nhiệt độ thường thu được nước Javen dùng làm chất tẩy rửa khử trùng, nước Javen có chứa các chất tan là: 

A. NaCl, NaClO, NaOH.                B. NaCl, NaClO.

C. NaCl, NaClO₃, NaOH.               D. Chỉ có NaClO.

Câu 5: Trong phòng thí nghiệm, clo được điều chế bằng cách cho HCl đặc phản ứng với

A. NaCl.              B. Fe.                  C. F₂.                  D. KMnO₄.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.