Giáo án và PPT Ngữ văn 7 chân trời Bài 10: Ôn tập

ÔN TẬP

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, hệ thống hóa lại những nội dung đã học trong chủ đề Lắng nghe trái tim mình bao gồm: Đọc văn bản, thực hành tiếng Việt, viết, nói và nghe. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Ôn tập tri thức phần văn bản

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm để liệt kê những từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ độc đáo của từng VB Đợi mẹ, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi, Mẹ và điền vào bảng sau:

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 2: Ôn tập tri thức phần tiếng Việt

- GV tổ chức cho HS thảo luận theo cặp và thực hiện yêu cầu:

+ Đọc đoạn thơ trong bài tập 3 SGK.

+ Dựa vào ngữ cảnh, giải thích nghĩa của các từ “bay” trong đoạn thơ.

+ Giải thích nghĩa của các từ “bay” có liên quan với nhau không?

Sản phẩm dự kiến:

a. Nghĩa của các từ “bay” trong đoạn thơ trên là:

- bay 1: được dùng với nghĩa thông thường là “di chuyển ở trên không”.

- bay 2 và bay 3: được dùng với nghĩa bóng để chỉ ý “trưởng thành, phát triển”.

b. Nghĩa của từ bay 1 và bay 2, bay 3 không có liên quan với nhau. 

Hoạt động 3: Ôn tập tri thức phần viết

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm, vẽ sơ đồ về đặc điểm của bài văn biểu cảm về con người theo gợi ý trong SGK:

Sản phẩm dự kiến:

Đặc điểm của bài văn biểu cảm về con người:

- Kết hợp biểu cảm với tự sự, miêu tả.

- Sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc.

- Biểu lộ tình cảm, cảm xúc sâu sắc dành cho nhân vật.

- Rút ra được điều đáng nhớ đối với bản thân.

……………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Trong ngôn ngữ có hiện tượng đồng âm (khác nghĩa). Nhưng khi từ được dùng trong ngữ cảnh thì nhờ ngữ cảnh mà từ có tính xác định về nghĩa. Căn cứ vào ngữ cảnh bài thơ Câu cá mùa thu (Thu điếu) của Nguyễn Khuyến để xác định nghĩa của từ “cần” trong câu thơ:

Tựa gối ôm cần lâu chẳng được

Cá đâu đớp động dưới chân bèo”

A. rau cần

B. rượu cần

C. cần cẩu

D. cần câu cá

Câu 2: Văn bản biểu cảm có những đặc điểm nào?

A. Nhất quán về cảm xúc

B. Từ ngữ giàu cảm cảm xúc, hình ảnh đa dạng

C. Đa dạng các biện pháp tu từ, kết hợp biểu cảm với tự sự, miêu tả

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 3: Ngữ cảnh có vai trò như thế nào đối với người nghe (đọc) và quá trình lĩnh hội văn bản?

A. Ngữ cảnh là cơ sở cho việc lựa chọn nội dung, cách thức giao tiếp và phương tiện ngôn ngữ.

B. Ngữ cảnh là căn cứ để lĩnh hội, phân tích, đánh giá nội dung, hình thức của văn bản.

C. Cả A và B đều đúng.

D. Cả A và B đều sai

Câu 4: Qua việc đọc ba văn bản Đợi mẹ, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi, Mẹ em rút ra kinh nghiệm gì khi đọc thể loại này?

A. Khi đọc thể loại thơ này, chúng ta cần sử dụng liên tưởng, tưởng tượng và cảm xúc.

B. Thể loại thơ thường sử dụng các hình ảnh giàu ý nghĩa nên cần có cái nhìn đa dạng để tiếp thu được ý nghĩa hình ảnh.

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Câu 5: Qua bài học, em rút ra kinh nghiệm gì khi trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống?

A. Khi trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống, em cần quan sát và sử dụng đa dạng nhiều thao tác để việc trình bày được cụ thể, chi tiết và thuyết phục.

B. Khi làm bài cần chú ý thực hiện các bước để đạt được kết quả tốt nhất.

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Ba tác phẩm Đợi mẹ, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi, Mẹ và đoạn trích Lời trái tim đều nói về những cung bậc cảm xúc khác nhau, những “tiếng nói” của “trái tim”. Những điều em học được từ các văn bản này gợi cho em những suy nghĩ gì về cách lắng nghe trái tim mình? Theo em, vì sao chúng ta cần lắng nghe trái tim mình. Hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 câu) trình bày vấn đề này.