Giáo án Vật lí 11 kết nối Bài 10: Thực hành: Đo tần số của sóng âm

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 10: THỰC HÀNH: ĐO TẦN SỐ CỦA SÓNG ÂM

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Thảo luận để thiết kế phương án hoặc lựa chọn phương án và thực hiện phương án, đo được tần số của sóng âm bằng micro hoặc cảm biến âm thanh và dao động kí.

-       Lắp ráp được dụng cụ thí nghiệm để đo được tần số của sóng âm.

-       Tiến hành thí nghiệm nhanh, chính xác.

-       Xác định được sai số của phép đo.

2. Năng lực

Năng lực chung:

-       Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.

-       Giao tiếp hợp tác: Chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ được đặt ra cho các các nhóm; tự điều chỉnh thái độ, hành vi của bản thân và có cách cư xử đúng khi giao tiếp trong quá trình làm việc nhóm.

-       Năng lực giải quyết vấn đề: Chủ động trong giao tiếp khi làm việc nhóm; biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp với phương tiện phi ngôn ngữ đa dạng để trình bày thông tin, ý tưởng và thảo luận, lập luận để giải quyết các vấn đề được đặt ra trong bài học.

Năng lực vật lí:

-       Thảo luận để thiết kế phương án thí nghiệm đo tần số của sóng âm.

-       Lắp ráp được dụng cụ thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm nhanh, chính xác, xác định được sai số của phép đo.

-       Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực tế.

3. Phẩm chất

-       Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

-       SGK, SGV, Kế hoạch dạy học.

-       Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh bộ thí nghiệm đo tần số sóng âm, Hình ảnh màn hình hiển thị tín hiệu dao động trên dao động kí,…

-       Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

-       HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm đo tần số của sóng âm: dao động kí điện tử và dây đo, micro, bộ khuếch đại tín hiệu, âm thoa và búa cao su, giá đỡ và kẹp giữ âm thoa.

-       HS cả lớp: Hình vẽ và đồ thị liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua việc lấy ví dụ thực tiễn để chỉnh dây đàn để nêu vấn đề vào bài học cho HS.

b. Nội dung: GV gọi một số HS biết chơi đàn ghita hoặc giới thiệu cách chỉnh dây dần ghita để thảo luận về đo tần số của sóng âm.

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời được những câu hỏi mà GV đưa ra để thảo luận về thí nghiệm đo tần số của sóng âm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đưa ra ví dụ thực tiễn: Để chỉnh các dây đàn, có thể so sánh tần số âm của nhạc cụ với âm phát ra từ âm thoa có tần số xác định.

- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận: Làm thế nào kiểm tra tần số âm được ghi trên âm thoa bằng dụng cụ thí nghiệm?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát chú ý lắng nghe và đưa ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài học ngày hôm nay:Bài 10: Thực hành: Đo tần số của sóng âm.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Giới thiệu dao động kí điện tử

a. Mục tiêu: GV giới thiệu dao động kí điện tử theo SGK, chức năng, cách sử dụng, giới thiệu cách kết nối tín hiệu và đặt các chế độ đo cho dao động kí điện tử.

b. Nội dung: GV cho HS thử đo tần số của dòng điện xoay chiều của biến thế hoặc quan sát hình ảnh hiển thị dao động trên dao động kí và thử xác định tần số của tín hiệu điện.

c. Sản phẩm học tập: HS xác định được tần số của tín hiệu bằng cách tính một số chu kì.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Thảo luận thiết kế phương án đo tần số sóng âm trong phòng thí nghiệm