Nội dung chính Ngữ văn 9 chân trời Bài 7: Ôn tập

Văn bản

Không gian, thời gian

Các sự kiện chính

Chi tiết tiêu biểu

Ngôi kể

Chủ đề

Chiếc mũ miện dát đá be-rô

- Không gian: Vụ án xảy ra trong khuôn viên gia đình Hôn-đơ.

- Thời gian: Vụ án xảy ra trong đêm có tuyết rơi.

- Ông Hôn-đơ nhận chiếc mũ miện quý giá làm vật tín chấp, đem về cất ở nhà.

- A-thơ mê cờ bạc và đang nợ nần.

- A-thơ si mê Me-ry nhưng Me-ry không đáp lại tình cảm.

- Hôn-đơ phát hiện A-thơ câm trên tay chiếc mũ miện bị cong.

- Me-ry bỏ nhà ra đi và để lại lá thư.

+ A-thơ si mê Me-ry nhưng Me-ry không đáp lại tình cảm của A-thơ.

+ A-thơ mê cờ bạc và đang nợ nần, giao du với Gioóc Bơn-queo.

+…

Ngôi thứ nhất "tôi" - bác sĩ Oát-sân, một nhân vật trong truyện.

Sự kiên trì, cẩn trọng khi xem xét các vụ việc để tránh việc buộc tội, kết luận sai.

Ngôi mộ cổ

- Không gian:

Khu mộ cổ họ Đặng ở Văn Lý.

- Thời gian: Một đêm trăng.

Các câu thơ và dấu triện khắc trên bốn chiếc đĩa của anh em nhà họ Đặng.

Kỳ Phát đã ghép hai câu thơ trên bốn chiếc đĩa thành một bài thơ thất ngôn bát cú. Kỳ Phát lí giải đúng ý nghĩa của từng câu thơ, đặc biệt là ý nghĩa của câu “Tây một trăm giây, thẳng một dây” là đi về hướng Tây trong vòng một trăm giây đồng hồ. Nhờ đó, chàng đã xác định được hai điểm đánh dấu trên mặt đất và tìm

Ngôi thứ 3

Khi xem xét một vụ án, phải tìm hiểu mọi thông tin và suy luận dựa trên các thông tin xác thực.

Kẻ sát nhân lộ diện

- Không gian được miêu tả trong đoạn trích là không gian của đồn cảnh sát, nơi tổ chức cuộc đấu trí giữa Giôn (nhân vật chính), cảnh sát trưởng Scan-lân với Gioóc (thủ phạm chưa bị lộ mặt, đồng thời đóng vai trò là luật sư của Giôn).

- Thời gian: Được miêu tả trong một buổi tối, thời điểm cuộc đấu trí xảy ra. 

Cảnh sát trưởng tổ chức cuộc đấu trí cùng Gioóc Cle-mơn, với sự tham gia của Giôn và Ba-bro.

+ Phran-xơ bị giết sau khi đi Niu Ô-lin về và hai vợ chồng cãi nhau.

+ Cuộc gọi điện tố cáo mối quan hệ bất chính giữa Phran-xơ và Đan của một người phụ nữ bí ẩn.

+ Cuộc đối thoại qua điện thoại của cảnh sát trưởng và vợ do Ba-bro đóng giả.

Ngôi thứ nhất “tôi” - Giôn, một nhân vật trong truyện và là nghi phạm.

Tội phạm rất xảo quyệt, khôn khéo, cần bình có sự tĩnh, khôn ngoan, thông minh để đưa tội phạm ra ánh sáng.

Phân biệt

Câu rút gọn

Câu đặc biệt

Khái niệm

Là loại câu bị lược bỏ một hoặc một vài thành phần nào đó và có thể khôi phục lại (các) thành phần bị rút gọn nhờ ngữ cảnh.

Tồn tại như nó vốn có, không phải là loại câu bị lược bỏ/ rút gọn thành phần nào, do đó, không thể khôi phục lại các thành phần đã bị lược bỏ/ rút gọn.

Cách nhận biết

Có thể xác định được thành phần còn lại trong câu rút gọn là thành phần gì (chủ ngữ, vị ngữ,...).

Không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ mà chỉ có một nòng cốt đặc biệt (do một từ hoặc một cụm từ (trừ cụm chủ - vị) cấu tạo thành).

Ví dụ

“- Anh đang làm gì?

- Đọc sách”. (Rút gọn chủ ngữ).

“- Ai đã trồng những cây hoa này?

- Mẹ tôi”. (Rút gọn vị ngữ)

“Trời ơi!”, “Ô!”

Tiêu chí

Truyện kể sáng tạo do 

tưởng tượng

Truyện kể sáng tạo dựa trên một truyện đã đọc

Ý tưởng

Mới lạ, xuất phát từ trải nghiệm và trí tưởng tượng, sự sáng tạo của người viết.

Dựa trên ý tưởng của một truyện đã đọc.

Bối cảnh

Không gian, thời gian mới lạ, được xây dựng dựa trên ý tưởng của người viết.

Giữ nguyên hoặc tái tạo lại bối cảnh dựa trên không gian, thời gian của truyện đã đọc.

Cốt truyện và chi tiết

Được xây dựng dựa trên sự sáng tạo, theo mạch kể của người viết.

Thường giữ nguyên cốt truyện đã đọc, có thể thay đổi một số chi tiết, viết lại một phần (ví dụ phần kết truyện).

Nhân vật

Được người viết xây dựng dựa trên: Ý tưởng, hình ảnh nguyên mẫu hoặc hoàn toàn chỉ có trong trí tưởng tượng của người viết.

Thường giữ nguyên nhân vật, các điểm chính trong tính cách nhân vật của truyện đã đọc.

Người kể

Được lựa chọn dựa trên mục đích kể chuyện, ý tưởng của người viết thống nhất với ý tưởng ban đầu.

Có thể thay đổi người kể sang một nhân vật khác.

Ngôn ngữ

Độc đáo, sáng tạo, mang phong cách riêng của người viết.

Có phần bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ của tác phẩm đã đọc.