HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc tài liệu tr.27 Và dựa vào kiến thức đã học, trả lời câu hỏi:

+ Giai thoại là gì? Giai thoại Thừa Thiên Huế có đặc điểm gì?

+ Kể tên một số nhân vật Mệ thuộc hoàng tộc?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản tìm hiểu từ khó.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày trước lớp:

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chút kiến thức.

I. Khái quát về giai thoại dân gian Thừa Thiên Huế

- Giai thoại là một thể loại đánh dấu sự giao thoa của văn học viết và văn học dân gian.

- Giai thoại Thừa Thiên Huế không chỉ kể về những nhân vật tài hoa mà còn ghi chép những câu chuyện thú vị về các loại hình nghệ thuật khác ở vùng đất kinh kỳ như hò, hát bội…

- Giai thoại Huế có chủ đề rất phong phú.

a. Giai thoại Mệ

- Giai thoại Mệ tập trung vào hai nhóm nhân vật: Mệ có tên cụ thể, xác định hoặc không có tên riêng.

- Điểm chung: đều thuộc về cộng đồng hoàng tộc và mang giới tính nam.

- Con người hoàng tộc và con người dân dã trong Mệ đã hình thành nên một hình tượng nhân vật khác biệt, cuốn hút.

- Giai thoại tiêu biểu như:Thông minh từ thuở nhỏ, Một cách trả thù, Mệ về quê, Quà mừng đám cưới…

b. Giai thoại hò

- Yếu tố xuất hiện thường xuyên, giữ vai trò chủ đạo là những câu hò đối đáp.

- Giai thoại hồ lưu giữ những cung bậc của tình cảm đôi lửa: trách cứ vì tưởng người phụ bạc, yêu thương để nên vợ nên chồng dù gia cảnh nghèo khó, phê phán quan lại kêu ngạo, bài trừ nạn cờ bạc đỏ đen…

- Điểm thú vị ở giai thoại hò chính là khả năng ứng biến và hoạt ngôn của các nhân vật.

c. Giai thoại hát bội

- Là những câu chuyện buồn hát, vui trên sân khấu và chuyện đời, chuyện nghề của người nghệ sĩ.

- Số lượng giai thoại hát bội không lớn nhưng đã giới thiệu khá đầy đủ về đời sống hát bội xứ Huế.

- Là loại hình nghệ thuật được vua quan triều Nguyễn đặc biệt ưa chuộng.

- Nhận xét: giai thoại Thừa Thiên Huế gửi gắm nhiều câu chuyện thú vị về tính cách, lối sống, nét đẹp văn hóa của con người và vùng đất thần kinh xen lẫn trong những tiếng cười thư thái. Đồng thời, thì loại này còn chỉ ra sự vận động, phát triển của các loại hình nghệ thuật khác ở Thừa Thiên Huế, như hò, hát bội.

HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc Văn bản tr29. 30.

- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học, trả lời câu hỏi:

+ Văn bản trên thuộc nhóm giai thoại dân gian Thừa Thiên Huế nào? Vì sao em biết?

- GV yêu cầu HS dựa vào nội dung SGK Trả lời các câu hỏi, tìm hiểu diễn biến, hành động và thái độ trong giai thoại:

- GV nêu câu hỏi thảo luận:

+ Hãy chỉ ra yêu tố gây cười trong văn bản trên. Tác giả dân gian dựa vào đâu để tạo nên tiếng cười đó?

+ Theo em, hai nhân vật thì trong giai thoại trên giữ vai trò gì trong vở tuồng.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản, thông tin trong sách SGK và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày trước lớp:

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chút kiến thức.

2. Tìm hiểu văn bản

2.1 Đọc văn bản

- Thể loại: giai thoại dân gian.

- Thuộc nhóm giai thoại Mệ vì nhân vật Tả quân Lê Văn Duyệt (Cụ thể, xác định, thuộc cộng đồng hoàng tộc và mang giới tính nam).

2.2 Các nhân vật trong truyện

- Yêu tố gây cười: anh thì đã dùng lối chơi chữ để giải câu đố: con thằng lằng: tiếng con, thằng ® Vừa cái vừa đực.

® Cách giải đủ bất ngờ mang lại tiếng cười thú vị cho người xem.

- Hai nhân vật hề tạo ra kịch tính, điểm thắt nút cho vở tuồng và khi được cười được bật ra từ câu trả lời dí dỏm, hài hước, câu chuyện được “cởi nút”.