HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên yêu cầu HS quan sát nội dung trong sách giáo khoa tr. 5, 6 và cho biết:

+ Văn học dân gian tỉnh Quảng Bình có đặc điểm gì với thể loại và nội dung?

- Giáo viên yêu cầu HS đọc tài liệu tr.6, thảo luận theo nhóm và hoàn thành phiếu học tập sau:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản tìm hiểu từ khó.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

I. Khái quát về văn học dân gian Quảng Bình

1. Khái quát chung

- Văn học dân gian Quảng Ninh có những đặc điểm tương đồng về thể loại và nội dung của văn học dân gian Việt Nam:

+ Thể loại: truyện truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười, ca dao, tục ngữ, hò, vè…

+ Nội dung: những kinh nghiệm sống, những quan điểm nhân sinh quan, những tâm tư, tình cảm của con người về thế giới tự nhiên và lao động, con người và xã hội.

è Đa dạng về thể loại, phong phú về nội dung.

2. Thể loại và đặc điểm

a. Truyền thuyết:

- Cách xây dựng cốt truyện giống truyện truyền thuyết Việt Nam.

- Nội dung: lý giải sự hình thành núi non, sông nước, những nhân vật, sự kiện ở địa phương có liên quan đến lịch sử dụng đất, dựng làng, đấu tranh bảo vệ quê hương.

- Truyền thuyết tiêu biểu: ông Đùng và thằng Sắt, Truyền thuyết ao trời, Truyền thuyết sông Nhật Lệ, Truyền thuyết Bàu Rồng…

b. Truyện cổ tích

- Nội dung:

+ Phán ánh những phẩm chất tốt đẹp của con người về lòng dũng cảm, sự khiêm tốn, lòng trung thực, thuỷ chung trong các mối quan hệ gia đình, xã hội, tình yêu.

+ Lý giải một số sự tích về cây trái, con vật mang hàm ý ngụ ngôn sâu sắc, răn dạy người đời “ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác”.

- Ý nghĩa: khuyên dạy con người nên sống nhân hậu, yêu thương, biết giúp đỡ mọi người và đề cao các chuẩn mực đạo đức.

- Chuyện kể tiêu biểu: Sự tích cây vạn thọ, Sự tích cây rau muống vào cây môn, Ông thả vàng, Người chị dâu tốt bụng, Ăn mắn hàm hương nhớ thương ông Cống…

c. Truyện cười:

- Nội dung:

+ Những chuyện kể mang lại tiếng cười hài hước nhầm mua vui giải trí sau giờ lao động hoặc tỏ rõ khả năng hài hước của người kỳ.

+ Phê phán, đấu tranh xã hội.

- Đối tượng chế giễu: giai cấp thống trị trong xã hội phong kiến, các thầy tu phá giới, thầy cúng bịp bợm, bọn trưởng giả học làm sang hoặc cả thói hư tật xấu trong xã hội.

- Chuyện kể tiêu biểu: Đi thú mới về, Mướn vú nuôi, Bưng vào bưng ra, Phú và quý, Lý trưởng kiêm nhiệm…

HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên hướng dẫn HS cách đọc truyện: đọc to, rõ ràng.

- Giáo viên yêu cầu HS:

+ Tóm tắt ngắn gọn nội dung truyện.

+ Xác định thể loại, bố cục, ngôi kể chuyện

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản tìm hiểu từ khó.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS đọc trước lớp.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Đọc văn bản

- Nội dung: Chuyện lý giải về địa danh hòn Hiền.

- Thể loại: truyền thuyết.

- Ngôi kể: ngôi thứ ba.

- Bố cục: 3 phần:

+ Phần 1: từ đầu đến “anh em ruột mình”: Giới thiệu về nhân vật hiền.

+ Phần hai: tiếp theo đến “của bờ biển”: Hiền đã chở đá về bỏ xuống biển làm nơi cho tôm cá trú ẩn, sinh sôi.

+ Hình hai: còn lại: nhân dân ghi nhớ công ơn và lưu danh cu Hiền.