Câu hỏi tự luận Kinh tế pháp luật 11 kết nối tri thức Chủ đề 8: Một số quyền dân chủ cơ bản của công dân(P3)

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 8

MỘT SỐ QUYỀN DÂN CHỦ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

Câu 1: Trong một lần lên nương làm rẫy, ông B phát hiện ra một nhóm người khả thi đang thực hiện hành vi buôn bán các chất cấm vào Việt Nam. Ông đã quan sát hành vi của nhóm người và báo cáo lại sự việc đó cho cán bộ địa phương. Nhờ việc làm của ông mà công an đã triệt phá thành công được đường dây buôn bán chất cấm nguy hiểm.

Theo em, hành vi của ông B đã thực hiện tốt nghĩa vụ của công dân trong việc bảo vệ Tổ quốc.

Trả lời:

+ Hành vi của ông B đã thực hiện tốt trách nhiệm của công dân với Tổ quốc.  + Hành vi của ông B đã thực hiện tốt trách nhiệm của công dân với Tổ quốc.

+ Ông B đã quan sát và kịp thời báo lại hành động khả nghi của nhóm tội phạm, báo cáo lại các hành vi phạm tội đó cho cán bộ công an, triệt phá được thành công đường dây buôn bán chất cấm. + Ông B đã quan sát và kịp thời báo lại hành động khả nghi của nhóm tội phạm, báo cáo lại các hành vi phạm tội đó cho cán bộ công an, triệt phá được thành công đường dây buôn bán chất cấm.

Câu 2: Em hãy cho biết hình phạt cho tội phản bội Tổ quốc là như thế nào? 

Trả lời:

Người có các hành vi phản bội Tổ quốc sẽ bị phạt như sau:

Công dân Việt Nam nào câu kết với nước ngoài nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nưuóc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc phòng, an ninh, thì bị phạt tù từ 12 đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Câu 3: Em hãy cho biết các ý kiến sau đúng hay sai. Vì sao?

• a. Bảo vệ Tổ quốc trách nhiệm riêng của lực lượng quân  đội, công an.
• b. Quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc chỉ được thực hiện khi đất nước xảy ra chiến tranh.
• c. Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất.
• d. Hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Trả lời:

a. Ý kiến sai. Vì bảo vệ Quốc không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng quân đội, công an mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân chúng ta.

b. Ý kiến sai. Vì quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc được nêu cao ngay cả khi trong thời bình vẫn luôn còn tồn tại các thế lực chống phá cách mạng, âm mưu lật đổ chính quyền, lật đổ chế độ, kích động chiến tranh.

c. Ý kiến đúng. Theo như Bộ luật hình sự (2015) quy định tội phản bội Tổ quốc có thể bị xử phạt án chung thân hoặc tử hình, là những khung hình phạt cao nhất. 

d. Ý kiến đúng. Vì ngày nay khi xã hội càng phát triển, tình hình và diễn biến của chủ nghĩa cực đoan muốn chống phá cách mạng càng có những thủ đoạn tinh vi, để lôi kéo, dẫn dắt dư luận làm các việc làm sai trái.

Câu 4: Anh M nhận được giấy gọi đăng ký nghĩa vụ quân sự ngay sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Một người quen đã khuyên anh M nên nhờ người thân hỗ trợ làm sai lệch kết quả khám sức khỏe để không cần phải tham gia nhập ngũ. Tuy nhiên, anh M cho rằng đó là hành vi vi phạm pháp luật, nếu bị phát hiện thì bản thân và những người liên quan sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Em có nhận xét gì về việc làm của anh M.

Trả lời:

+ Việc làm của anh M là việc làm thể hiện được quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của công dân.  + Việc làm của anh M là việc làm thể hiện được quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của công dân.

+ Anh M không nhờ người quen để làm giả giấy khám sức khỏe để không cần phải tham gia nhập ngũ. Anh đã ý thức được trách nhiệm của công dân với Tổ quốc và nếu không thực hiện đúng thì phải chịu trách nhiệm với pháp luật về các việc mình làm. + Anh M không nhờ người quen để làm giả giấy khám sức khỏe để không cần phải tham gia nhập ngũ. Anh đã ý thức được trách nhiệm của công dân với Tổ quốc và nếu không thực hiện đúng thì phải chịu trách nhiệm với pháp luật về các việc mình làm.

Câu 5:  Trong tổ dân phố X, dạo gần đây xuất hiện một nhóm tội phạm gây rối trật tự trị an, ăn cắp vặt khiến người dân luôn cảm thấy bất an. Tổ dân phố đã thành lập ra đội tự quản, tuần tra để kịp thời ngăn chặn các hành vi gây phá hoại cuộc sống bình yên của mọi người. Em H là học sinh lớp 12 ngoài giờ học, em cũng muốn tham gia vào các hoạt động có ích cho cộng đồng, em đã xin mẹ cho em được đăng kí tham gia đội tự quản. Mẹ H không đồng ý, vì cho rằng việc giữ gìn trật tự trị an là việc của các đồng chí công an, dân phòng; không nên tham gia vào gây mất thời gian và công sức.

Theo em, nhận thức của mẹ H đã đúng hay chưa?

Trả lời:

+ Nhận thức của mẹ H trong trường hợp này là chưa đúng.  + Nhận thức của mẹ H trong trường hợp này là chưa đúng.

+ Vì trách nhiệm bảo vệ trật tự, trị an hay lớn hơn là bảo vệ Tổ quốc là trách nhiệm của mỗi công dân. + Vì trách nhiệm bảo vệ trật tự, trị an hay lớn hơn là bảo vệ Tổ quốc là trách nhiệm của mỗi công dân.

Câu 6: Mẹ dự định sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ  đưa S đi du học để sau này kế thừa sự nghiệp kinh doanh của gia đình. Tuy nhiên, S không đồng ý, S muốn được thực hiện nghĩa vụ quân sự rồi phấn đấu trở thành một sĩ quan chuyên nghiệp. Biết được dự định của S, mẹ tỏ thái độ phản đối khiến S rất khó xử.

Nếu là S, em sẽ thuyết phục mẹ như thế nào? 

Trả lời:

Nếu em là S, em sẽ nói cho mẹ nghe về đam mê của mình, nói về nghề nghiệp mà mình muốn được làm trong tương lai. Ý nghĩa của việc mà em muốn làm, trở thành một sĩ quan chuyên nghiệp, đóng góp sức lực của mình vào nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ yên bình cho cuộc sống của mọi người. Câu 7:

Câu 8: Đang học năm nhất ở một trường Đại học lớn, anh C quyết định xin bảo lưu kết quả học tập để thực hiện nghĩa vụ quân sự. Khi biết tin nhiều bạn bè và người thân của C đã phản đối, khuyên anh C nên suy nghĩ lại. 

Nếu là anh C, em sẽ giải thích như thế nào để mọi người hiểu và ủng hộ quyết định của mình?

Trả lời:

+ Hành động của mọi người là vì lo lắng cho việc học hành và tương lai của anh C, nhưng trách nhiệm với Tổ quốc thì phải thực hiện.  + Hành động của mọi người là vì lo lắng cho việc học hành và tương lai của anh C, nhưng trách nhiệm với Tổ quốc thì phải thực hiện.

+ Nếu em là anh C, em sẽ giải thích với mọi người về quyền và nghĩa vụ của công dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, học hành là việc cả đời, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự về vẫn có thể quay lại tiếp tục học hành; tham gia nghĩa vụ quân sự không chỉ là trách nhiệm của mỗi công dân mà còn giúp cho công dân rèn luyện được lối sống lành mạnh, kỷ cương giúp ích rất nhiều cho cuộc sống hằng ngày.  + Nếu em là anh C, em sẽ giải thích với mọi người về quyền và nghĩa vụ của công dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, học hành là việc cả đời, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự về vẫn có thể quay lại tiếp tục học hành; tham gia nghĩa vụ quân sự không chỉ là trách nhiệm của mỗi công dân mà còn giúp cho công dân rèn luyện được lối sống lành mạnh, kỷ cương giúp ích rất nhiều cho cuộc sống hằng ngày.

Câu 9: Theo em, công dân có nghĩa vụ gì về bảo vệ Tổ quốc? Nêu ví dụ minh họa việc thực hiện tốt các nghĩa vụ đó trong cuộc sống.  

Trả lời:

Nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của công dân:

+ Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam.  + Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam.

+ Công dân có nghĩa vụ tuân theo các quy định của Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ Tổ quốc + Công dân có nghĩa vụ tuân theo các quy định của Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ Tổ quốc

+ Thực hiện nghĩa vụ quân sự, tham gia dân quân tự vệ, xây dựng nền quốc phòng toàn dân; giúp đỡ, tạo điều kiện cho cơ quan và người có trách nhiệm tiến hành các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh với hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia. + Thực hiện nghĩa vụ quân sự, tham gia dân quân tự vệ, xây dựng nền quốc phòng toàn dân; giúp đỡ, tạo điều kiện cho cơ quan và người có trách nhiệm tiến hành các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh với hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia.

+ Vận động, tuyên truyền người thân tuân theo các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc. + Vận động, tuyên truyền người thân tuân theo các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

Ví dụ minh họa:

+ Tham gia vào đội dân phòng, để gìn giữ trật tự, trị an trong khu phố.  + Tham gia vào đội dân phòng, để gìn giữ trật tự, trị an trong khu phố.

+ Thực hiện các biện pháp để phòng ngừa các tội phạm trên địa bàn khu dân cư. + Thực hiện các biện pháp để phòng ngừa các tội phạm trên địa bàn khu dân cư.

+ Thực hiện các buổi tuyên truyền các quy định của pháp luật về nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mọi người dân. + Thực hiện các buổi tuyên truyền các quy định của pháp luật về nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mọi người dân.

Câu 10: Các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo được giải quyết như thế nào?

Trả lời:

Người thực hiện hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo, tuỳ theo tính chất và mức độ vi phạm có thể bị xử lí kỉ luật, xử lý vi phạm hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Câu 11: Theo em, quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo được quy định trong Hiến pháp nhằm mục đích gì?

Trả lời:

Mục đích: Thông qua quyền khiếu nại, tố cáo, công dân có thể:

- Tham gia quản lí nhà nước và xã hội. - Tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình và người khác. - Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình và người khác.

- Góp phần ngăn chặn những việc làm trái pháp luật, xâm phạm lợi ích hợp pháp của Nhà nước và xã hội. - Góp phần ngăn chặn những việc làm trái pháp luật, xâm phạm lợi ích hợp pháp của Nhà nước và xã hội.

Câu 12: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

• a. Người khiếu nại phải là người thành niên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
• b. Người khiếu nại có quyền uỷ quyền cho luật sư khiếu nại để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
• c. Trong thời gian khiếu nại, người khiếu nại không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung mà mình khiếu nại.
• d. Hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo, tuỳ theo tính chất và mức độ vi phạm có thể bị kỉ luật, xử phạt vi phạm hành chính và bồi thường theo quy định của pháp luật nếu gây thiệt hại.

Trả lời:

a. Đồng tình vì người chưa thành niên, không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ sẽ được coi là không có khả năng làm chủ bản thân, không được pháp luật công nhận khi tiến hành khiếu nại, tố cáo.

b. Đồng tình vì uỷ quyền cho luật sư sẽ giúp việc khiếu nại đạt hiệu quả, đúng pháp luật, bảo vệ được quyền và lợi ích của người khiếu nại.

c. Không đồng tình vì công dân có quyền khiếu nại, tố cáo nhưng cũng có nghĩa vụ thực hiện việc đó theo đúng quy định của pháp luật, bao gồm việc chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung mà mình khiếu nại, tố cáo.

d. Không đồng tình vì hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo còn phải chịu truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Câu 13: Em hãy cho biết hành vi nào dưới đây thể hiện quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo

• a. Anh A (công chức của Uỷ ban nhân dân huyện H) không đồng ý với quyết định điều động công tác nên đã gửi đơn khiếu nại đến người đã ra quyết định đó.
• b. Chị B không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm về hành vi lấn chiếm lòng lề đường mà mình khiếu nại trong thời gian khiếu nại.
• c. Bác T là người bị khiếu nại, đã cung cấp thông tin, tài liệu khi người giải quyết khiếu nại yêu cầu.
• d. Khi cơ quan chức năng yêu cầu, chị V đã trình bày không trung thực về nội dung tố cáo cũng như cung cấp thông tin liên quan mà mình có được.

Trả lời:

a. Hành động của anh A thể hiện quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo vì anh đã nộp đơn khiếu nại khi không đồng ý với quyết định điều động công tác để bảo vệ lợi ích của mình.

b. Việc làm của chị B vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo vì bản chất hành vi lấn chiếm lòng lề đường là trái với quy định của pháp luật, cần phải chấp nhận xử phạt.

c. Hành động của bác T đã thể hiện quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo vì đã có ý thức chấp hành, trung thực, sẵn sàng cung cấp thông tin, tài liệu khi người giải quyết khiếu nại yêu cầu.

d. Chị V đã vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo vì có thái độ thiếu trung thực, nói dối khi thực hiện những yêu cầu của cơ quan chức năng.

Câu 14: Xử lý các tình huống sau

• a. Là học sinh chậm tiến, thường xuyên giao du với bọn xấu và bị chúng lôi kéo vào con đường hút chích. Có lần chúng bắt T phải lấy trộm tiền của các bạn cùng lớp để nộp cho chúng. Là bạn học cùng lớp với T, em sẽ làm gì để giúp đỡ bạn?
• b. Khi phát hiện thấy Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với chị Bình vượt quá thẩm quyền, ông Ân (hàng xóm nhà chị Bình) có quyền khiếu nại Quyết định trên của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận không? Vì sao?
  • a. Nếu là bạn học của T, em sẽ:
  • b. Ông Ân không có quyền khiếu nại vì:
• a. Nhân viên D phát hiện Giám đốc của cơ quan có hành vì lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản công với số tiền 500 triệu đồng nên đã đưa thông tin này lên mạng xã hội để mọi người biết.
• b. Trên đường đi học về, N nhìn thấy anh T điều khiển xe tải chở trái phép các loại động vật quý hiếm. N đã không tố cáo hành vị vi phạm của anh T.
  • a. Hành vi của nhân viên D là hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo. Tuy nhiên, đưa thông tin này lên mạng xã hội hội để mọi người biết trong trường hợp này không được coi là hành động phù hợp với nhiệm vụ của người làm công việc.Việc đưa thông tin này lên mạng xã hội có thể gây ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, dẫn đến tình hình khó khăn trong quản lý và điều tra nhiệm vụ.
  • b. Hành vi của N là không tuân thủ nghĩa vụ công dân khi không tố cáo hành vi vi phạm của anh t khi điều khiển xe tải chở trái phép các loại động vật quý hiếm. Công dân có trách nhiệm báo cáo cho cơ quan có thẩm quyền để đưa ra cách xử lý và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Việc không tố cáo có thể khiến cho tình trạng này tiếp tục diễn ra và gây thiệt hại lớn cho môi trường tự nhiên.

Câu 18: Trong cuộc thi “Tìm hiểu về quyền bầu cử, ứng cử do Trường Trung học phổ thông P tổ chức, B cho biết mọi công dân đủ hai mươi mốt tuổi trở lên thì đều có quyền ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Tuy nhiên, C không đồng ý và tranh luận, trong một số trường hợp nhất định công dân không được ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

Từ tình huống trên, em đồng ý với ý kiến của B hay C? Vì sao?

Trả lời:

Em đồng ý với ý kiến của B vì theo điều 37 luật bầu cử đại biểu quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân năm 2015, những trường hợp sau không được ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân:

1. Người đang bị tước quyền ứng cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, người đang chấp hành hình phạt tù, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự.

2. Người đang bị khởi tố bị can.

3. Người đang chấp hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án.

4. Người đã chấp hành xong bản án, quyết định hình sự của Tòa án nhưng chưa được xóa án tích.

5. Người đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc giáo dục tại xã, phường, thị trấn.

Câu 19: Em hãy đánh giá hành vi của các nhân vật sau

• a. Anh V (19 tuổi) tự mình ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân để ra sức giúp ích cho địa phương.
• b. Bà N phản bác những luận điệu xuyên tạc trên mạng xã hội về bầu cử, ứng cử trong quá tình tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.
  • a. Hành động của anh V thể hiện sự quan tâm, nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với cộng đồng → Anh là một tấm gương tốt trong việc tích cực tham gia xây dựng cơ quan quyền lực nhà nước để giúp ích cho địa phương.
  • b. Việc làm của bà N thể hiện sự trung thực, công bằng và khách quan trong quá trình tham gia đời sống chính trị →  Bà là người có chính kiến, có đạo đức và niềm tin tuyệt đối vào Đảng, Nhà nước.