Câu hỏi tự luận Ngữ văn 6 chân trời Bài 7 Văn bản 1: Những cánh buồm
Bộ câu hỏi tự luận Ngữ văn 6 chân trời sáng tạo. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 7 Văn bản 1: Những cánh buồm. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Ngữ văn 6 chân trời sáng tạo.
Xem: => Giáo án Ngữ văn 6 sách chân trời sáng tạo
TL NHỮNG CÁNH BUỒM
NHẬN BIẾT
Câu 1: Nêu một số thông tin về nhà văn Hoàng Trung Thông mà em biết?
Trả lời:
Hoàng Trung Thông (1925-1993)
- Quê quán: Nghệ An
- Là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ cách mạng Việt Nam.
- Thơ ca của ông giúp con người sống tốt hơn, tâm hồn trong sạch hơn, đánh thức tình yêu với con người, nỗ lực đấu tranh vì những lí tưởng nhân đạo và sự tiến bộ của con người. Thơ Hoàng Trung Thông ảnh hưởng mạnh mẽ và tác động tới đời sống nhiều thế hệ.
Câu 2: Một số tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Hoàng Trung Thông?
Trả lời:
- Tác phẩm chính: Một số tập thơ như Quê hương chiến đấu, Đường chúng ta đi, Những cánh buồm, Đầu sóng, … và một số tiểu luận phê bình: Chặng đường mới của văn học chúng ta, Cuộc sống thơ và thơ cuộc sống, Những người thân những người bạn, ….
Câu 3: Nêu hoàn cảnh xuất xứ của tác phẩm?
Trả lời:
Tác phẩm những cánh buồn được in vào năm 1964
Câu 4: Tóm tắt tác phẩm Chiếc lá cuối cùng theo cách hiểu của em?
Trả lời:
Sau trận mưa đêm rả rích, ánh mặt trời rực rỡ trên biển xanh trong vắt, cát vàng mịn hơn, có hai cha con dắt tay nhau đi dạo dưới ánh mai hồng. Bóng hai người trải dài trên cát. Người cha cao, gầy, bóng dài lênh khênh. Bóng cậu con trai tròn trịa, chắc nịch. Cậu bé hỏi cha sao phía xa chỉ thấy nước, thấy trời, không thấy nhà, thấy cây, thấy người ở? Người cha trả lời cứ theo cánh buồm đi xa mãi sẽ thấy cây cối, nhà cửa, nhưng nơi đó cha cũng chưa hề đến. Cậu bé xin cha mượn cho mình cánh buồm trắng để đến được nơi xa đó. Câu hỏi ngây thơ của người con chứa đựng khao khát được đi khắp đó đây, khám phá những điều chưa biết về biển và cuộc sống, ước mơ của con gợi cho người cha nhớ đến chính mình với ước mơ và khát vọng đi xa, tìm hiểu cuộc sống ngày còn thơ.
Câu 5: Nêu bố cục của văn bản?
Trả lời:
|
Phần 1: Từ đầu đến “chắc nịch” |
Cảnh hai cha con dạo trên bãi biển. |
|
Phần 2: Tiếp đến “để con đi…” |
Cuộc trò chuyện giữa hai cha con. |
|
Phần 3: Đoạn còn lại |
Ý nghĩa những ước mơ của con. |
Câu 6: Thể loại của văn bản là gì?
Trả lời:
Thể loại: Thơ tự do
Câu 7: Nêu phương thức biểu đạt của văn bản?
Trả lời:
Phương thức biểu đạt : Biểu cảm
THÔNG HIỂU
Câu 8: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm?
Trả lời:
+ Bài thơ nói về mơ ước của cha và con. Đứng trước biển thấy những cánh buồm kiêu hãnh ngoài biển khơi, người con muốn có một cánh buồm trắng, sẽ đi thật xa để khám phá. Đó cũng là mơ ước thuở bé của người cha.
Câu 9: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm?
Trả lời:
+ Thể thơ tự do kết hợp với những biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ,... sinh động, hấp dẫn.
Câu 10: Hình ảnh người cha và người con đi dạo biển được miêu tả như thế nào?
Trả lời:
- Hoàn cảnh: Sau một đêm mưa rả rích.
- Khung cảnh bãi biển: ánh mặt trời rực rỡ, biển trong xanh, cát trở nên mịn màng.
- Hình ảnh cha và con: bóng cha dài lênh khênh, bóng con tròn chắc nịch.
- Cảm nhận của người cha khi lắng nghe tiếng bước chân của con, lòng cha cảm thấy sung sướng.
Câu 11: Nét độc đáo trong nghệ thuật miêu tả hình ảnh hai cha con là gì?
Trả lời:
Bóng cha dài lênh khênh/ Bóng con tròn chắc nịch.
→ Điệp cấu trúc, đối, từ láy.
→ Miêu tả hình ảnh hai cha con sóng đôi, độc đáo. Đây cũng là một cách khác miêu tả ánh nắng vì có nắng thì mới có bóng.
Hai cha con bước đi, Cha dắt con đi, Cha lại dắt con đi.
→ Điệp ngữ và tăng tiến "Cha dắt con đi" - "Cha lại dắt con đi"
→ Từ hình ảnh song hành, đến cuối cùng lại thể hiện sự dìu dắt của người cha, thể hiện tình cha con khăng khít.
VẬN DỤNG
Câu 12: Phân tích cuộc trò chuyện đầu tiên của hai cha con?
Trả lời:
|
Người con |
Người cha |
|
Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi: |
Nghe con bước lòng vui phơi phới. |
|
Lời nói trực tiếp: tiếng con gọi cha đầy thân thương, trìu mến. Điệp ngữ, sử dụng từ ngữ phủ định: thấy...., không thấy... → Sự tò mò ngây ngô của đứa con muốn khám phá về cuộc sống. |
Lời nói trực tiếp: giải thích cho con những điều con chưa biết. Tâm trạng: lòng vui phơi phới, mỉm cười. → Niềm vui vì cùng con đi dạo, thể hiện tình cha con. Điệp ngữ: sẽ..., điệp từ ở câu trước: cây, cửa, nhà. → Giải thích một cách nhẹ nhàng cho con, ngầm ám chỉ bản thân cũng muốn khám phá phía "nơi xa" kia. |
Câu 13: Phân tích cuộc trò chuyện thứ hai của hai cha con?
Trả lời:
|
Người con |
Người cha |
|
Con lại trỏ cánh buồm xa nói khẽ: |
Lời của con hay tiếng sóng thầm thì |
|
- Dùng hành động kết hợp với lời nói trực tiếp nhưng vẫn giữ thái độ "nói khẽ" như sợ cảnh vật giật mình, làm phá đi không gian yên bình. - Lời đề nghị ngây thơ: mượn buồm trắng. - Mục đích: Để con đi... → Câu nói bỏ lửng, dấu ba chấm tạo nhiều liên tưởng. → Có thể là do ba không nghe rõ hoặc thể hiện khát vọng muốn khám phá thế giới. |
- Lời nói gián tiếp. - Không chắc chắn về câu nói vừa rồi: là của con hay của sóng hay của chính lòng mình. - Câu hỏi tu từ → Đó cũng đồng thời là khát vọng của người cha từ thuở còn nhỏ nhưng chưa thực hiện được. Người cha thấy mình trong chính ước mơ của con. |
Câu 14: Cánh buồm xuất hiện mấy lần trong bài thơ?
Trả lời:
Hình cảnh cánh buồn xuất hiện hai lần trong bài thơ:
* Lần xuất hiện đầu: trong lời nói của cha.
"Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây có cửa có nhà.
Vẫn là đất nước của ta,
Nhưng nơi đó cha chưa hề đi đến."
+ Đích của cánh buồm: nơi xa, vẫn là đất nước ta.
→ Vừa thân thuộc (vì vẫn là nước ta) vừa xa lạ (nơi xa).
+ Mong muốn được khám phá của người cha: Nhưng nơi đó cha chưa hề đi đến.
* Lần xuất hiện thứ hai: trong lời nói của con.
"Con lại trỏ cánh buồm xa nói khẽ:
Cha mượn cho con buồm trắng nhé,
Để con đi..."
+ Cánh buồm nay được con tô sắc: cánh buồm trắng.
→ Màu trắng thể hiện sự tự do.
Màu trắng thể hiện sự trong trẻo, ngây thơ.
+ Hành động trỏ + muốn mượn cánh buồm → Để con đi...
→ Muốn được khám phá thế giới rộng lớn ngoài kia.
VẬN DỤNG CAO
Câu 15: Viết một đoạn văn (160 -200 chữ) nêu cảm nhận em về bài thơ Những cánh buồm?
Trả lời:
“Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông đã đem đến cho người đọc thật nhiều cảm xúc. Bài thơ đã khắc họa hình ảnh người cha đang dắt con đi trên bãi biển. Sau một đêm mưa, khung cảnh thiên nhiên vô cùng tinh khôi, khiến người đọc cảm thấy say mê, thích thú. Ánh mặt trời xuất hiện đầy rực rỡ, nước biển trong xanh và cát thì mịn màng. Đặc biệt là hình ảnh gợi ra tình cảm cha con ấm áp - chiếc bóng của cha dài lênh khênh, còn bóng con tròn chắc nịch. Khi lắng nghe tiếng bước chân của con, lòng cha cảm thấy trong lòng phơi phới. Ngắm nhìn thế giới rộng lớn ngoài kia, con nói với cha hãy mượn cho con cánh buồm trắng, để con đi. Lời đề nghị của con khiến cho người cha như tìm thấy chính mình. Khi còn là một cậu bé, cha cũng từng mong ước như con. Và từ đó, chúng ta thấy được mong ước của người cha là đứa con có thể thực hiện ước mơ thay mình. Bài thơ nói về tình cảm cha con ấm áp, cũng như ca ngợi ước mơ được khám phá cuộc sống của trẻ thơ - đó là những ước mơ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.